İdil Biret

(d. 21 Kasım 1941, Ankara)
Türk piyanist.

Henüz iki buçuk yaşındayken gösterdiği müzik yeteneği ile dikkati çekti. İlk piyano derslerini beş yaşındayken Mithat Fenmen’den aldı. Altı yaşındayken Ankara Radyosu’nda J. S. Bach’ın bir klavsen konçertosunun piyano uyarlamasını seslendirdi ve gösterdiği olağanüstü başarıdan dolayı “harika çocuk” olarak nitelendirildi. Yedi yaşındayken çıkarılan özel bir yasa (İdil Biret Suna Kan yasası) ile müzik eğitimini sürdürmesi için ailesiyle birlikte Paris’e gönderildi. Paris Konservatuvarında Jean Doyen’den yüksek piyano, Nadia Boulanger’den piyano eşliği ve Jacques Fevrier’den oda müziği dersleri aldı. 1957’de konservatuvarı birincilikle tamamladı. On bir yaşında Wilhelm Kempff’le birlikte Theâtre des Champs Elysee’de Mozart’ın iki piyano için konçertosunu seslendirdi. Daha sonra Nadia Boulanger’yle armoni, kontrpuan ve füg, Wilhelm Kempff ve Alfred Cortot’yla yorum çalışmalarını sürdürdü.

Biret, Avrupa’nın birçok ülkesinde, Asya, Afrika, Amerika ve Avustralya’da Sir Adrian Boult, Joseph Keilberth, Erich Leins dorf, Sir Malcom Sargent, Hermann Scherchen ve Pierre Monteux gibi dünyanın sayılı yönetmenleriyle çaldı. Emil Giles’in çağrısı üzerine gittiği SSCB’deki turnelerinde çok sayıda konser verdi. Montreal, Persepolis, Gstaad, Eastburn, La Rochelle, Berlin festivallerine solist olarak katıldı. 1973’te Uluslararası İstanbul Festivali’nde Yehudi Menuhin’le birlikte Beethoven’in keman ve piyano sonatlarını seslendirdi.

1968 ve 1970’te Royan kentinde Olivier Messiaen adına düzenlenen uluslararası piyano yarışmasında, 1978’de Brüksel’de düzenlenen Reine Elisabeth piyano yarışmasında jüri üyeliği yaptı. 1954 ve 1956’da iki kez Boston’daki Lily Boulanger Vakfı armağanını, 1959’da da Londra’da Harriet Cohen uluslararası müzik ödüllerinden Dinu Lipatti Altın Madalyası’nı, Polonya’da Kültürel Yararlılık Nişanı, Fransa’da Ordre National du Merite nişanının “Chevalier” derecesini aldı. Devlet sanatçısı olan İdil Biret’e Boğaziçi Üniversitesi de onursal doktorluk unvanını vermiştir.

Repertuvarında klasik ve romantik dönem bestecilerinin yanı sıra Webern, Bartök, Stravinsky gibi çağdaş bestecilerin yapıtlarına da yer veren Biret, birçok plak çalışması da yaptı. 1986’da, Fransa’nın Montpellier kentindeki festivalde Beethoven’in dokuz senfonisinin Liszt tarafından gerçekleştirilen ve piyano repertuvarının en güç yapıtları arasında yer alan piyano düzenlemelerini dünyada ilk kez dört konserde seslendirdi. Bu başarısı Biret’in dünyanın en ünlü piyanistleri arasına girmesini sağladı. Daha sonra aynı yapıtların plağını doldurdu.