Ziyaretçi
Hayvanların matematiksel becerileri hakkında bilgi verir misiniz?
Hayvanların matematiksel özellikleri
İnsanları hayvanlardan ayıran temel özelliklerden biri olduğu ileri sürülen ‘matematik yeteneği’ teorisi de çöktü. Çünkü, hayvanlarda da doğuştan sayı yeteneği olduğu görüşü giderek yaygınlık kazandı.
Gri papağan Alex’in yetenekleri üzerinde yıllardır çalışmalar yapan Irene Pepperberg diyor ki: ‘Ne zaman insanlar hayvanlar için X şeyi yapamıyor deseler; yanıt aslında ‘evet’ yapabiliyorlar oluyor; hatta X+1’i yapabildikleri ortaya çıkıyor’.
Matematikle başa çıkma yeteneğinin, tıpkı dil yeteneği gibi bizi ‘hayvanlar’dan ayıran özelliklerin başında geldiği kabul edilir. Ama hayvanlar her defasında bizim yanlış olduğumuzu ortaya çıkarıyor. Afrika türü gri papağan Alex’in yetenekleri üzerinde yıllardır çalışmalar yapan Irene Pepperberg, ‘Ne zaman insanlar hayvanlar için X şeyi yapamıyor deseler; yanıt aslında ‘evet’ yapabiliyorlar oluyor; hatta X+1’i yapabildikleri ortaya çıkıyor’ diyor.
Sayı sayan kuşlara, toplama yapabilen şempanzelere ve hatta ‘2’ ile ‘3’ün arasındaki farkı anlayabilen salamanderlere bakınca, doğuştan gelen sayı yetisinin doğadaki en yaygın bilişsel yeteneklerden biri olduğu akla geliyor. Birçok araştırma hayvanların ve insanların sayılarla benzer yöntemlerle başa çıktığını gösteriyor.
Farklı türler üzerindeki araştırmaların sonuçları geldikçe, araştırmacılar beynin sayılarla nasıl ilgilendiğini anlamaya yaklaştıklarını düşünüyor. Matematik yeteneğinde doğada genel geçerli öğelerin bulunması daha iyi öğretme stratejileri sağlayabilir. Sayıları değerlendirme yetisiyle ilgili ipuçları elde etmek şizofreni ve otizm gibi rahatsızlıklarla da çözüm olabilir.
Sayı değerlendirme yetisinin hayvanlar dünyasında bulunması oldukça anlamlı. Doğada hangi ağaçta daha fazla meyve olduğunu ya da bölgede dosttan çok düşmanın olup olmadığını bilmek bir ölüm kalım meselesidir.
New Jersey Rutgers Üniversitesi’nden davranışsal sinirbilimci Randy Gallistel ‘Eğer bölgede altı aslan olduğunu biliyor ve yalnızca dört tanesini görebiliyorsanız, öbür ikisinin nerede olduğunu merak etmenin hayatta kalmak açısından büyük bir önemi olmalı’ diyor.
Bazı hayvanlar öbürlerine oranla daha yetenekli. Örneğin, Pepperberg’in laboratuvarındaki 27 yaşındaki Alex adlı papağan sayı sayabiliyor ve diğer yeteneklerinin yanında az ile çok olanı birbirinden ayırabiliyor; mavi ve kırmızı blokların içinde kaç tane mavi olduğunu anlayabiliyor.
Pepperberg’e göre Alex yalnızca ‘3’ simgesinin üç anlamına geldiğini değil, ‘4’ün de ondan daha büyük bir değer (simge) olduğunu öğreniyor.
3, 2’den büyük
Şempanzeler de benzer işler yapabiliyor. Güvercinler her ne kadar sayı konusunda bu denli yetenekli olmasa da farklı sayıdaki nesneleri birbirinden ayırabiliyor.
Fareler sayıları soyut kavramlar olarak öğreniyor görünmeseler de bir kaldıraca belli sayıda basmayı öğrenebiliyor.
İngiltere Colchester’daki Essex Üniversitesi’nde görevli kognitif bilimci Claudia Uller ‘Hayvanlara hangi matematik numarası öğretilirse öğretilsin, çocuklardan farklı olarak öğreniyorlar’ diyor ve ekliyor:
‘Bir şempanzeye simgesel bir sayı sistemi öğretmek için ona ‘bir’in ‘iki’nin, ‘üç’ün, ‘...’ün ne demek olduğunu öğretmek zorundasınız’.
Oysa çocuklar genellikle üç yaşlarında bu ‘Evreka’ anını yaşıyor: bir anda saydığından her zaman daha büyük bir sayının olduğunu kavrıyor. Araştırmacı, hayvanların eğitilmeden önce kendiliğinden neler yapabildiklerini incelemenin daha ilginç olduğunu ve bunun doğuştan gelen sayı yeteneğimize ışık tutabileceğini düşünüyor
İnsanları hayvanlardan ayıran temel özelliklerden biri olduğu ileri sürülen ‘matematik yeteneği’ teorisi de çöktü. Çünkü, hayvanlarda da doğuştan sayı yeteneği olduğu görüşü giderek yaygınlık kazandı.
Sponsorlu Bağlantılar
Gri papağan Alex’in yetenekleri üzerinde yıllardır çalışmalar yapan Irene Pepperberg diyor ki: ‘Ne zaman insanlar hayvanlar için X şeyi yapamıyor deseler; yanıt aslında ‘evet’ yapabiliyorlar oluyor; hatta X+1’i yapabildikleri ortaya çıkıyor’.
Matematikle başa çıkma yeteneğinin, tıpkı dil yeteneği gibi bizi ‘hayvanlar’dan ayıran özelliklerin başında geldiği kabul edilir. Ama hayvanlar her defasında bizim yanlış olduğumuzu ortaya çıkarıyor. Afrika türü gri papağan Alex’in yetenekleri üzerinde yıllardır çalışmalar yapan Irene Pepperberg, ‘Ne zaman insanlar hayvanlar için X şeyi yapamıyor deseler; yanıt aslında ‘evet’ yapabiliyorlar oluyor; hatta X+1’i yapabildikleri ortaya çıkıyor’ diyor.
Sayı sayan kuşlara, toplama yapabilen şempanzelere ve hatta ‘2’ ile ‘3’ün arasındaki farkı anlayabilen salamanderlere bakınca, doğuştan gelen sayı yetisinin doğadaki en yaygın bilişsel yeteneklerden biri olduğu akla geliyor. Birçok araştırma hayvanların ve insanların sayılarla benzer yöntemlerle başa çıktığını gösteriyor.
Farklı türler üzerindeki araştırmaların sonuçları geldikçe, araştırmacılar beynin sayılarla nasıl ilgilendiğini anlamaya yaklaştıklarını düşünüyor. Matematik yeteneğinde doğada genel geçerli öğelerin bulunması daha iyi öğretme stratejileri sağlayabilir. Sayıları değerlendirme yetisiyle ilgili ipuçları elde etmek şizofreni ve otizm gibi rahatsızlıklarla da çözüm olabilir.
Sayı değerlendirme yetisinin hayvanlar dünyasında bulunması oldukça anlamlı. Doğada hangi ağaçta daha fazla meyve olduğunu ya da bölgede dosttan çok düşmanın olup olmadığını bilmek bir ölüm kalım meselesidir.
New Jersey Rutgers Üniversitesi’nden davranışsal sinirbilimci Randy Gallistel ‘Eğer bölgede altı aslan olduğunu biliyor ve yalnızca dört tanesini görebiliyorsanız, öbür ikisinin nerede olduğunu merak etmenin hayatta kalmak açısından büyük bir önemi olmalı’ diyor.
Bazı hayvanlar öbürlerine oranla daha yetenekli. Örneğin, Pepperberg’in laboratuvarındaki 27 yaşındaki Alex adlı papağan sayı sayabiliyor ve diğer yeteneklerinin yanında az ile çok olanı birbirinden ayırabiliyor; mavi ve kırmızı blokların içinde kaç tane mavi olduğunu anlayabiliyor.
Pepperberg’e göre Alex yalnızca ‘3’ simgesinin üç anlamına geldiğini değil, ‘4’ün de ondan daha büyük bir değer (simge) olduğunu öğreniyor.
3, 2’den büyük
Şempanzeler de benzer işler yapabiliyor. Güvercinler her ne kadar sayı konusunda bu denli yetenekli olmasa da farklı sayıdaki nesneleri birbirinden ayırabiliyor.
Fareler sayıları soyut kavramlar olarak öğreniyor görünmeseler de bir kaldıraca belli sayıda basmayı öğrenebiliyor.
İngiltere Colchester’daki Essex Üniversitesi’nde görevli kognitif bilimci Claudia Uller ‘Hayvanlara hangi matematik numarası öğretilirse öğretilsin, çocuklardan farklı olarak öğreniyorlar’ diyor ve ekliyor:
‘Bir şempanzeye simgesel bir sayı sistemi öğretmek için ona ‘bir’in ‘iki’nin, ‘üç’ün, ‘...’ün ne demek olduğunu öğretmek zorundasınız’.
Oysa çocuklar genellikle üç yaşlarında bu ‘Evreka’ anını yaşıyor: bir anda saydığından her zaman daha büyük bir sayının olduğunu kavrıyor. Araştırmacı, hayvanların eğitilmeden önce kendiliğinden neler yapabildiklerini incelemenin daha ilginç olduğunu ve bunun doğuştan gelen sayı yeteneğimize ışık tutabileceğini düşünüyor
Son düzenleyen Safi; 10 Aralık 2017 15:47