Hint deniz seferleri ve coğrafi keşifler Osmanlı Devleti'ni nasıl etkilemiştir?
Ziyaretçi
Kanuni Sultan Süleyman Tarafindan Gerçekleştirilen Hint Deniz Seferinin Ve çoğrafi Keşiflerin Osmanliya Etkisi
Sebebi: Avusturya Kralı Ferdinand''ın Kanuni''nin İstanbul''a geri dönmesinden sonra tekrar Sponsorlu Bağlantılar
Macaristan''a saldırması.
Sefer: Kanuni Ferdinand ve Şarlkenle bir meydan savaşı yapmak umuduyla Almanya içlerine kadar
ilerledi. Ancak Şarlken ve Ferdinand karşısına çıkma cesareti gösteremeyince İstanbul''a
döndü.
İSTANBUL ANTLAŞMASI(1533):
Ferdinand''ın barış isteği üzerine İLK Osmanlı-Avusturya Antlaşması İstanbul''da imzalandı(1533).
Maddeleri:
1- Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına denk olacak.
2- Avusturya elinde tuttuğu Macar toprakları için Osmanlılar''a vergi verecek.
Önemi: Bu antlaşma Osmanlı Devleti''nin Orta Avrupa''daki üstünlüğünün bir kanıtıdır.
NOT: Bu üstünlük 1606 yılında yine Osmanlı Devleti ve Avusturya arasunda imzalanacak olan ZİTVATOROK
antlaşmasıyla sona erecektir.
6)- OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ VE KAPİTÜLASYONLAR (1535)
İlk Osmanlı-Fransız ilişkisi Fransa kralı I. Fransuva''nın Almanya İmparatoru (Kutsal Roma Germen)
Şarlken ile yaptığı savaşta esir düşmesiyle başlamıştı. Bunun üzerine Fransuva''nın annesi dönemin
en güçlü devleti Osmanlı Devletinden yardım istemişti(1525). Bunun üzerine Kanuni Macaristan
seferine çıkarak Mohaç''da Macarları yenmiş, sonrada Avusturya ve Almanya seferlerine çıkmıştı.
Kapitülasyonlar: Ticaret,hukuk, gümrük gibi alanlarda devletlerin birbirlerine tanıdıkları
imtiyazlardır.
Kanuni Sultan Süleyman 1535''de Fransızlar''la KAPİTÜLASYON antlaşması imzalamıştır.
KAPİTÜLASYONLARLA İLGİLİ ÖNEMLİ NOTLAR:
1)- İlk ticari ayrıcalıklar Fatih döneminde Venediklilere verilmiştir.
2)- Kanuni''nin Fransızlarla kapitülasyon antlaşması yapmasının nedeni, Şarlken''e karşı Fransa''yı
güçlü kılarak, Avrupa hırıstiyan birliğinin oluşmasını önlemekti.
3)- Bu antlaşma süresiz değildi. İki hükümdarın yaşadığı dönemde geçerli olacaktı. Ancak
Kanuni''nin ölümünden sonra Fransızlar''ın isteğiyle 5 kez yenilenmiş ve I. Mahmut döneminde
1740''da sürekli hale getirilmiştir.
4)- Devletin gücünü koruduğu dönemlerde önemli bir sorun yaratmayan kapitülasyonlar, devletin
gücünün azalmasına paralel olarak ve Avrupa''da sanayinin gelişmesiyle önemli bir sorun
olmuştur.
5)- Başlangıçta sadece Fransızlar''a verilen bu haklar genişletilerek, diğer Avrupa devletlerine
de verilmiştir.
6)- 1923 Lozan Antlaşmasıyla Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıştır.
C)- DENİZLERDE GELİŞMELER: 1)- RODOS ADASININ FETHİ(1522): Rodos Sain Jean Şövalyelerinin elinde buluyordu. Şövalyeler
Akdeniz''deki Türk ticaret gemilerine büyük zararlar veriyorlardı. Bu adanın alınmasıyla bu tehdit
ortadan kalktı.
2)- BARBAROS HAYRETTİN PAŞA''NIN OSMANLI HİZMETİNE GİRMESİ :
Barbaros Akdeniz''de faaliyet gösteren bir Türk korsanı idi. Kuzey Afrika''da başarılar kazanmış
ve Osmanlılardan aldığı destek kuvvetlerle CEZAYİR''e sahip olmuştu. Osmanlı Donanması, kara ordusu
kadar güçlü değildi. Bu yüzden Kanuni Sultan Süleyman Barbaros''u Osmanlı Hizmetine girmeye çağırdı.
Barbaros''un bu teklifi kabul etmesiyle Osmanlı donanması güçlenirken, Cezayir de Osmanlı
topraklarına katılmış oldu.
3)- PREVEZE DENİZ SAVAŞI(1538):
Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasıyla, Andrea Dorya komutasındaki Haçlı
donanması arasında yapılan bu deniz savaşını Osmanlı Devleti kazandı.
Önemi: Preveze deniz zaferiyle Akdenizdeki Osmanlı Egemenliği kesinlik kazanmış, Akdeniz bir Türk
gölü haline gelmiştir.
4)- NİCE(NİS) KUŞATMASI: Bu arada Fransa ile Şarlken arasında savaşlar devam ediyordu. Barbaros
Fransa''ya yardım amacıyla Fransız donanmasıyla birleşerek Nis''i kuşattı ve kaleyi ele geçirdi.
5)- TRABLUSGARP''IN ALINMASI(1551): Sinan Paşa ve Turgut Reis 1551 yılında Malta Şövalyelerinin elindeki
Trablusgarp''ı aldı.
6)- CERBE DENİZ SAVAŞI (1559): Andrea Dorya komutasındaki Haçlı Donanması ile Turgut Reis ve Piyale
Paşa''nın komutalarındaki Osmanlı kuvvetleri arasındaki bu deniz savaşını Osmanlılar kazandı.
Önemi: Bu zaferle Akdenizdeki Osmanlı Egemenliği pekişti.
7)- HİNT DENİZ SEFERLERİ (1538-1553) Sebepleri:
a)- Coğrafi keşifler sonucu baharat yolu önemini yitirmiş, Avrupalılar Ümit Burnu yoluyla ticaret
yapmaya başlamışlardı. Portekizliler Hint Okyanusu''nda egemenlik kurmuşlardı.
b)-Hindistandaki GÜCERAT İSLAM DEVLETİ''nin Portekizliler''e karşı Osmanlılardan yardım istemesi.
Seferler: Osmanlı Devleti 1538-1553 yılları arasında bu bölgeye seferler düzenledi.
Portekizlilerle savaştı. Ancak kesin bir üstünlük sağlayamadı. Yemen, Aden, Sudan ve
Habeşistan''ın bazı kısımları bu seferler sırasında Osmanlı topraklarına katıldı.
Hint Seferlerinin Başarısız Olma Sebepleri:
a)- Osmanlı Devlet adamlarının hint yoluna gereken önemi vermemeleri,
b)- Osmanlı gemilerinin Okyanus şartlarına dayanıklı olmaması,
c)- Gücerat Sultanlığının Osmanlı Devleti''ne gereken yardımı yapmaması.
NOT: Osmanlı Padişahlarının halife olarak ilk yardım ettikleri müslüman ülke Gücerat''dır.D)- OSMANLI-İRAN (SAFEVİ) İLİŞKİLERİ(1534-1555)
Kanuni Sultan Süleyman Döneminde İran üzerine 1534-1555 yılları arasında üç sefer yapılmış, İran
Şahının barış istemesi üzerine savaşlar sona ermiştir. Sonuçta İki Devlet arasında AMASYA ANTLAŞMASI
imzalanmıştır(1555).
AMASYA ANTLAŞMASI(1555): Bu antlaşmayla Tebriz, Azerbeycan''ın büyük kısmı, Doğu Anadolu ve Irak
Osmanlılar''a bırakılmıştır.
NOT: Amasya Antlaşması ilk Osmanlı-İran Antlaşmasıdır.KANUNİ''NİN SON SEFERİ VE ÖLÜMÜ: Kanuni Sultan Süleyman Zigetvar seferini düzenlemiş ve Zigetvar
kalesini kuşatma sırasında ölmüştür. (1566).
