Mevsimlere göre insanlarda, bitkilerde ve hayvanlarda nasıl değişiklikler olur?

Mevsime göre Değişiklikler.

Mevsimlerin değişmesi ile birlikte meydana değişiklikler gelir. Yıl boyunca toplam dört mevsimi yaşamaktayız kış, ilkbahar, yaz, sonbahar olarak devam etmektedir. Her biri farklı hava sıcaklıkları ve bitki örtüsünün oluşumunu sağlar.

Kış: Havaların en soğuk olduğu dönemlerden birisidir. Ağaçlar yapraklarını döker hayvanlar kış uykusuna yatar. Kar yağışları arttığı gibi yağmur yağma oranı yükselmektedir.

İlkbahar: Karların erimesine neden olup havaların bir miktar ısınmasını sağlar. Ağaçlar kendisine gelir zaman içersinde yeşermeye başlayacaktır. Kış uykusuna yatan hayvanlar nihayet uyanır. Canlılar üreme mevsimine geldiğinden dolayı çoğalırlar.

Yaz: Havaların en sıcak olduğu dönemlerden birisi olmaktadır. Ağaçlar meyvelerini verir su bulamayanlar ise kurumakla baş başa kalırlar. Nehirler göller su kaynakları yetersiz kaldığından dolayı kurumaya başlar. Yağmurların en az olduğu dönemlerden birisidir.

Sonbahar: Kış ve Yaz arasındaki mevsim olup sıcaklıklar düşmeye başlar. Ağaçlar yapraklarını dökerek kendisini kışa hazırlamaktadır. Yağmur yağışları az miktarda olsa başlamaktadır.

Sonbahar
Havada
Gündüzler kısalırsmilev geceler uzar. Güneş geç doğar erken batar. Daha az ısı ve ışık verir. Serinsmilev yağmurlu ve rüzgarlı günlerin sayısı artar. Kış mevsiminin habercisidir.

Bitkilerde
Ağaçlarınyaprakları sararmaya ve dökülmeye başlar. Sivri yapraklı ağaçlar (Çamsmilev ardıçsmilev zeytin vb.) yapraklarını dökmezler. Çiçeklerdeki çiçek sayısı azalır. Etraftaki otlar ve çimenler kurur.

Hayvanlarda
Göçmen kuşlar (Leyleksmilev kırlangıçsmilev vb.) sıcak bölgelere göç ederler. Bazı hayvanlar da (Ayısmilev yılansmilev karınca vb.) kış uykusuna yatmak için hazırlanırlar.

Giysilerde
Soğuklar başladığı için yazlık giysiler çıkarılırsmilev kalın ve kapalı giysiler (Yağmurluksmilev botsmilev şapkasmilev ceketsmilev şemsiyesmilev kazak vb.) giyilir.

Meyve ve sebzeler
Meyveler: Elmasmilev mandalinasmilev havuçsmilev narsmilev ayvasmilev portakal vb.
Sebzeler: Karnabaharsmilev lahanasmilev ıspanaksmilev pırasasmilev marulsmilev teresmilev turpsmilev taze soğan vb.

Mevsimlerin canlılar üzerinde fiziksel ve psikolojik etkileri vardır.Sonbahar kış başlarında doğal insan ölümlerinde büyük bir artış gözlenirken ilkbaharda tam tersi bir durumla azalmaktadır.Yine saç dökülmeleri ve intiharlar da sonbaharda artıp ilkbaharda azalmaktadır.
İlkbaharda
bütün bitkiler yeşerip hızlı büyümekte ve hayvanlarında hemen hepsi ilkbaharda yavrulamaktadır.

Mevsim değişiklikleri canlılar üzerinde de etkili olur. Birçok kuş ya da başka hayvan türü beslenmek ve çoğalmak için düzenli olarak göç eder. Besinin az bulunduğu kış aylarında yaşamını sürdürmek için kış uykusuna yatan hayvan türleri vardır. Bitkiler de mevsimlere bağlı olarak değişiklikler gösterir. İlkbaharın gelişiyle bitkilerde özsu akışı başlar ve böylece çiçekler ve yapraklar beslenerek açar. Sonbaharda ise bitkinin özsuyunun kışın beslenebilmesi için gerekli olan maddeler köklerde toplanır.

Kış: Havaların en soğuk olduğu dönemlerden birisidir. Ağaçlar yapraklarını döker hayvanlar kış uykusuna yatar. Kar yağışları arttığı gibi yağmur yağma oranı yükselmektedir.

İlkbahar: Karların erimesine neden olup havaların bir miktar ısınmasını sağlar. Ağaçlar kendisine gelir zaman içersinde yeşermeye başlayacaktır. Kış uykusuna yatan hayvanlar nihayet uyanır. Canlılar üreme mevsimine geldiğinden dolayı çoğalırlar.

Yaz: Havaların en sıcak olduğu dönemlerden birisi olmaktadır. Ağaçlar meyvelerini verir su bulamayanlar ise kurumakla baş başa kalırlar. Nehirler göller su kaynakları yetersiz kaldığından dolayı kurumaya başlar. Yağmurların en az olduğu dönemlerden birisidir.

Sonbahar: Kış ve Yaz arasındaki mevsim olup sıcaklıklar düşmeye başlar. Ağaçlar yapraklarını dökerek kendisini kışa hazırlamaktadır. Yağmur yağışları az miktarda olsa başlamaktadır.

insanlar: Mevsim değişikliği nedeniyle doğada meydana gelen olaylar, insanların psikolojilerinde büyük ölçüde etkili olur. Özellikle sonbahar ve kış aylarında bu etki daha belirgindir. Ağaçların yapraklarının sararması ve dökülmesi, yağan yağmur veya kar sanki doğanın ölümünü çağrıştırır. Bu çağrışım insanın ruhsal yapısında da aynı etkiyi gösterir.

Mevsimleri ve insan ilişkisi-etkileşimi hep merak edilip ilgi çekmiştir. Her bir mevsim bir çok sanatcıya ilham kaynağı olmuştur. Şairler şiirler yazmış, ressamlar mevsimine özgü resimler çizmiş, edebiyatçılar en güzel edebi eserlerini yazmıştır. Mevsimlerdeki atmosfer insanın beyin dalgalarını değiştirip, farklı iklimlere götürebilir. Diğer yandan, kişinin içinde bulunduğu ruhsal atmosfer de mevsimi algılamada değişiklik yaratabilir.

Çoğunlukla, ilkbaharda doğanın canlanması, bir çoğumuzda kıpırtıya, canlılığa sebep olur.
Metabolizmamız değişmeye, hızlanmaya başlar. Her ilkbahar yaşam için yeni bir başlangıçtır adeta… O yıl için yapılacak işlerin planları yapılır. Bütün kış adeta uyuyormuş da uyanmış gibi bir moda geçeriz. Bu durum aslında yeni başlangıçlar için bir fırsattır. İnsan doğa gibi kendini yenileyebilir ve yeni hedeflere doğru yol alabilir. Bu açıdan ilkbahar gerçekten iyi bir fırsat sunar.

Fakat genetik olarak metabolizması doğaya ters çalışan bazılarında ilkbahar çöküş mevsimidir. Diğerlerinin aksine bu insanlar kendilerini yorgun, bitkin ve çökkün hissederler. Hiçbir şeyden zevk alamazlar. Evlerinin perdelerinden güneşin içeriye girmesine mani olurlar. Yatağa girip uyumak isterler ve yaparlar… Diğer insanların canlılığı, neşesi onlara batmaya başlar. Asabi, alıngan, kırılgan olurlar. Bu insanlar “Mevsimsel Depresyon” yaşarlar.

Her mevsime göre kendimizi, psikolojik ve fiziksel olarak hazırlamamız gerekir. Fiziğimizde yapacağımız bazı değişiklikler, imaj değişiklikleri; alışkanlıklarımızda değişiklikler ya da yeni ilaveler bizi motive eder… Bunun için aşağıdaki “on altın kuralı” her mevsime daha kolay adapte olmak için yararlı bir rehber olabilir.

Hava çok sıcak olduğunda, insanların sinirli ve saldırgan davranabildiğine inanılır. Uzun süren yüksek hava sıcaklıklarının suç oranlarında artışla ilişkili olduğunu gösteren araştırmalar var. Hava durumunun ruh haliyle ilişkisiyle ilgili araştırma konusu olmuş bir başka durumsa, İngilizce’de “Seasonal Affective Disorder - SAD” olarak adlandırılan, mevsim değişikliklerine bağlı depresyon. Sonbahar ve Kış aylarında, biyolojik saatimizin gün ışığının azalmasına uyum sağlamada güçlük çekmesi sonucu ortaya çıkıyor. Uyku gereksiniminin artması, tatlı yiyeceklere düşkünlük ve kilo alma, enerji azlığı ve depresyonla kendini gösteren bu rahatsızlığın, ekvatordan uzaklaştıkça görülme sıklığı artıyor.
Sonbahar ve kış aylarında doğada meydana gelen değişimler, ölümü hatırlatarak depresyona neden olabiliyor.

''Mevsim değişikliği nedeniyle doğada meydana gelen olaylar, insanların psikolojilerinde büyük ölçüde etkili olur. Özellikle sonbahar ve kış aylarında bu etki daha belirgindir. Ağaçların yapraklarının sararması ve dökülmesi, yağan yağmur veya kar sanki doğanın ölümünü çağrıştırır. Bu çağrışım insanın ruhsal yapısında da aynı etkiyi gösterir. İnsanlar, doğadaki bu değişimlerle birlikte ölümü hatırlarlar. Ölüme kendisini daha yakın hisseden insan depresyona girmeye daha yatkındır.''

YAŞLILAR DAHA HASSAS
Mevsimsel etkilerle birlikte doğada meydana gelen değişikliklerin en çok yaşlı insanları etkilediğini kaydeden Aslan, bu mevsimlerde yaşlı insanların daha hassas ve kırılgan olduklarına dikkati çekti.
Yaşlı insanların duygusal ağırlıklı insanlar olduklarını, bu nedenle onların depresyonlarının daha ağır seyredebileceğini vurgulayan Aslan, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Sonbahar ve kış aylarında değişen bioritm özellikleri, günlerin kısalmasıyla günlük aktivitelerin azalması ve pasif yaşam şartlarının artması yaşlı insanlarda daha belirgin ruhsal çöküntülere yol açar. Yaşlılar, bu mevsimlerde daha çok işe yaramadıklarını, dışlandıklarını ve çevresinin ölümünü beklediğini düşünürler. Bu düşünceler depresif duyguları artırır. Ruhsal çöküntü ile birlikte ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bu depresyonun etkilerinin en aza indirilebilmesi için, öncelikle yaşlı insanlara bir işe yaradıkları duygusunun aşılanması gerekir. Onlara evde yapabilecekleri ufak tefek işler verilmeli ve yapılan işlerde onun da ekipten biri olduğu duygusu yaratılmalıdır. Kendilerini daha güçlü hissetmeleri için gençlik yıllarını anlattırmak da bu anlamda faydalı olabilir.''
Aslan, eğitim ve sosyal destek hizmetleri ile aşılabilecek olan mevsimsel değişikliklere bağlı depresyonun tedavi edilmediği zaman yaşam kalitesini bozabileceği gibi, bazı fiziki rahatsızlıkların da artmasına neden olabileceğini, bu nedenle ağır vakalarda doktor tedavisine başvurulması gerektiğini sözlerine ekledi.