Edirne Kıyamı

III. Selim ve Nizami Cedit aleyhine Edirne'de meydana gelen olay (1806). Nizami Cedit ordusu ilk önce İstanbul ve Anadolu'da uygulama alanına konuldu. 1806 yılında Nizami Cedit'in Rumeli'de de uygulanmasına karar verildi.Anadolu'daki Nizamıcedit ordusunu önemli bir güç durumuna getiren Karaman beylerbeyi Kadı Abdurrahman Paşa, görünüşte sırp ayaklanmasını bastırmak, gerçekte Rumeli'de Nizamıcedit'i kurmak, ayrıca Vidin'de Pazvantoğlu, Rusçuk'ta Tirsinikli ismail Ağa, Edirne'de Dağdevirenoğlu Mehmet Ağa gibi zorba âyanı cezalandırmak için, padişahın buyruğu üzerine, askerleriyle birlikte istanbul'a getirildi.

Ancak, Kadı Abdurrahman Paşa'nın yeni düzen askerlerinden çok hoşlanan Selim III, onları uzunca bir süre başkentte alıkoyarak eğitimlerini izledi. Bu arada, Kadı Abdurrahman Paşa'yı çekemeyen ve aslında Nizamıcedit'e karşı olan sadrazam Hafız ismail Paşa, veliaht şehzade Mustafa ile gizlice anlaştıktan sonra Tirsinikli ismail Ağa'ya Kadı Abdurrahman Paşa'nın gerçek amacını bildiren haberler göndererek onu yeni düzen askerine karşı direnmeye çağırdı. Sadrazamın gönderdiği kışkırtıcı haberler üzerine öteki Rumeli Ayanlarını da çevresine toplayan Tirsinikli İsmail Ağa, büyük bir kalabalıkla Edirne'ye geldi. Kadı Abdurrahman Paşa'nın işi yatıştırmak için gönderdiği adamları öldürttü; Tekirdağ'da Nizamıce-dit'in kurulacağını bildirir fermanı okuyan Edirne bostancıbaşısı Ahmet Ağa, kışkırtılan halk tarafından parçalandı.Sonunda buyruğundaki 25 000 askerle harekete geçerek (14 temmuz) Edirne üzerine yürüyen Kadı Abdurrahman Paşa, Silivri ve Çorlu'da halkın direnişine karşın, şiddete başvurup yolundan kalmadı. Ancak, Tekirdağ olaylarından etkilenen Selim III, daha çok kan dökülmemesi için bu kente ulaşmış olan Kadı Abdurrahman Paşa' ya geri dönmesini buyurdu.

Nizamıcedit ordusunun çekilmesi üzerine iyice küstah-laşan ayaklanmacılar, padişahtan on iki kişinin idamını istediler. Bu sırada Tirsinikli ismail Ağa evinin bahçesinde öldürüldü. Devlete başkaldıranlar Silistre eski valisi Eğribozlu ibrahim Paşa ile Serez âyanı ismail Bey tarafından cezalandırılıp sindirildiler. Ayaklanmayı kışkırtan sadrazam ismail Paşa ve şeyhülislam Salihzade Ahmet Esat Efendi görevlerinden alındılarsa da bu olaylar Kabakçı Mustafa ayaklanmasının patlak vermesine, padişahın tahtını yitirmesine ve gerçekleştirilmesi düşünülen yenilik hareketlerinin uzun süre ertelenmesine yol açtı.Kadı Abdurrahman Paşa kumandasında bir miktar Nizamı Cedit askeri Rumeli'ye gönderildi. Ancak Rumeli ayanları (ağa-eşraf) Nizami Cedit'e muhalif olduklarından Silivri ve Çorlu'da Edirne'ye doğru yola devam eden Nizamı Cedit ordusu aleyhine karşı koymalar oldu. Bu karşı koymalar üzerine III. Selim, Kadı Abdurrahman Paşa'yı İstanbul'a geri çağırdı. Bu gevşek davranış ise III. Selim'in ve Nizamı Cedit'in sonunun başlangıcı oldu.