TEVEKKÜL NEDİR?
Tevekkül, Allahü Teala'ya güvenmektir. Sanatına, malına,
kuvvetine, yani Allahü Teala'dan başka hiçbir şeye
güvenmemektir. Çünkü bunlar mahluktur, acizdir. sebeptir
ve fanidirler. Elden çıkması, kaybolması, ölmesi müm
kündür. Sebeplere güvenmek olmaz. Çünkü eşyaya tesır
eden yalnız Allahü Teala'dır. Qlabilir ki o güvenilen sebepleri
yok eder ve yerine düşünmediğin sebepleri yaratır.
Sebeplere yapışmak lazımdır. Fakat Allahü Teala'ya
güvenmek farzdır. Sebepler, var etmeye ve vermeye kadir
değildir. Sebeplerin de sebep olması Allahü Teala'nın
dilemesiyle ve yaratmasıyladır. Yaratmak ancak Allahü
Teala'ya mahsustur. Allahü Teala sebepsiz de verebilir.
Fakat sebeplerle vermek Allahü Teala'nın sünnetidir,
adetidir. Mesela evlenmeyene çocuk vermez Fakat vermeye
kadirdir. Hz. Adem'i ve Havva'yı yaratması böyledir.
Çok kimseler vardır ki birçok defa evlenirler, çocukları olmaz.
Ve yine çok kimseler vardır ki birçok sanatı ve kuvveti
vardır, fakat işleri kesat gider ve kuvveti yok olur, istediğine
kavuşamaz. Bundan anlaşılıyor ki tevekkül ve
itimadın yalnız Allahü Teala'ya olması farzdır.
Şu insanların haline ne kadar şaşılır ki, dünya işlerinde
Allah'a tevekkül etmezler. Ahiret işlerinde çalışmayı ve
taati terkedip 'tevekkül ediyoruz' derler. Halbuki Allahü
Teala kullara, dünya işlerinde tevekkül etmeyi, ahiret
işlerinde ise çalışmayı emretmiştir. Insanlar bunun tersini
yapıyorlar. Dünya ıazımdır deyip mal toplamaya, ambar··
ları doldurmaya çalışıyorlar. Ahiret hususunda Allah kerimdir,
deyip tembellik ve gevşeklik gösteriyorlar.
Bir kimse dünya işlerinde tevekkül edip de ibadete
kıymet verip devam etse, Allahü Teala ona muhtaç
olduğu şeyleri verir, Kalbinde zenginlik yaratıp kendini
zengin gösterir. Bir kimse dünyaya kıymet verip
hırs ve tama' ile mal toplamaya çalışsa, gece gündüz-
aklı ve fikri mal kazanmakta, yahud bir makama ka·
vuşmakta olup, ahiretini düşünmese, işleri perişan
ve halleri nizamsız olur.