II - İPOTEGİN PARAYA ÇEVRİLMESİ
TAKİP TALEBİ
MADDE 148 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Gayrimenkul ipotek alacaklısı, yetkili veya
gayrimenkulün bulunduğu yer icra dairesine elindeki ipotek belgesinin akit tablosunun tapu
idaresince verilmiş resmi bir örneğini ibrazla alacağın miktarını bildirir ve 58 inci maddeye
göre takip talebinde bulunur.
ADRES GÖSTERME ZORUNLULUGU:
MADDE 148/a.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.41) İpotek sözleşmesinin tarafları veya ipotekli
taşınmazı daha sonra satın alanlar ya da bunların halefleri, tapu sicili müdürlüğüne yurt içinde
bir tebligat adresi bildirmek zorundadırlar. Aksi takdirde ilgililerin tescil talebi, tapu sicili
müdürlüğünce reddolunur.
Adresin değiştirilmesi tapu sicil müdürlüğüne bildirilmesi halinde sonuç doğurur. Yeni
adresin bildirilmemesi halinde tebligatların eski adrese ulaştığı tarih tebellüğ tarihi sayılır.
1- İCRA EMRİ
MADDE 149 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İcra müdürü, ibraz edilen akit tablosunun kayıtsız
şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva ettiğini ve alacağın muaccel olduğunu anlarsa, borçluya
ve gayrimenkul üçüncü şahıs tarafından rehnedilmiş veya gayrimenkulün mülkiyeti üçüncü
şahsa geçmişse ayrıca bunlara birer icra emri gönderir.
Bu icra emrinde borcun otuz gün içinde ödenmesi ve bu müddet içinde borç ödenmez ve
tetkik merciinden icranın geri bırakılmasına dair bir karar getirilmezse, alacaklının
gayrimenkulün satışını istiyebileceği bildirilir.
İCRANIN GERİ BIRAKILMASI
MADDE 149a - (Değişik: 538 - 18.2.1965).) İcranın geri bırakılması hakkında 33 üncü
maddenin 1,2, ve 4 üncü fıkraları uygulanır.
İcranın geri bırakılması hakkındaki talebi reddeden merci kararını temyiz eden borçlu veya
üçüncü şahıs, takip konusu alacağın yüzde onbeşi nispetinde teminat yatırmadığı takdirde
satış durmaz. Temyiz talebinin reddi halinde bu teminat, ayrıca hükme hacet kalmaksızın
alacaklıya tazminat olarak ödenir.
2 - ÖDEME EMRİ
MADDE 149b - (Değişik: 538 - 18.2.1965) 149 uncu maddede yazılı haller dışındaki
muaaccel alacaklar için icra müdürü, borçluya ve varsa gayrimenkul sahibi üçüncü şahsa
aşağıdaki kayıtlara uygun olmak üzere 60 ncı maddeye göre birer ödeme gönderir.
1. Ödeme müddeti otuz gündür.
2. Yedi gün içinde itiraz olunmaz ve 1 numaralı bendde yazılı müddet içinde borç ödenmezse
alacaklının gayrimenkulün satışını istiyebileceği bildirilir.
ÖDEME EMRİNE İTİRAZ
MADDE 150 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Borçlu veya üçüncü şahıs ödeme emrinin
tebliğinden itibaren yedi gün içinde itirazda bulunabilirler. Ancak, rehin hakkı itiraz konusu
yapılamaz. İpoteğin iptali hakkında dâva açılması halinde 72 nci madde hükümleri kıyasen
uygulanır.
İTİRAZIN İNCELENMESİ USULÜ VE HÜKÜMLERİ
MADDE 150a - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Ödeme emrine itiraz hakkında 62 den 72 nci
maddeye kadar olan hükümler uygulanır. Ancak;
1. İpotek, bir cari hesap veya işleyecek kredi vesaire gibi bir mukavelenin teminatı olarak
verilmişse, tetkik mercii bu mukavele ve bununla ilgili sair belge ve makbuzları 68 inci
maddedeki esaslara göre incelemek yetkisini haizdir.
2. İtirazın kaldırılması kararının temyizi halinde 149a maddesinin son fıkrası hükmü kıyasen
uygulanır.
KİRACILARA HABER VERME
MADDE 150b - (Değişik: 3222 - 6.6.1985) Rehin, kiraya verilmiş bir gayrimenkul ise icra
müdürü, alacaklının talebi üzerine takibin kesinleşmesini beklemeden kiracıları da takipten
haberdar eder ve işleyecek kiraların icra dairesine ödenmesini emreder. (Ek cümle: 4949 -
17.7.2003 / m.42) Şu kadar ki, bu şekilde işlem yapılması 132 ve 135 inci maddelerdeki
hakları ortadan kaldırmaz. Kiracı ihtira rağmen kira paralarını icra dairesine yatırmazsa
hakkında 356 ncı madde hükmü kıyasen uygulanır.
TAPU İDARESİNE HABER VERME
MADDE 150c - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İcra müdürü, ipoteğin paraya çevrilmesi
hakkındaki takibin başladığını tapu idaresine haber vermeye mecburdur. Tapu memuru,
keyfiyeti gayrimenkulün siciline şerh verir. Gayrimenkulü bu şerh tarihinden sonra iktisap
edenlere icra veya ödeme emri tebliğ olunmaz.
SATIŞ HAZIRLIKLARI
MADDE 150d - (Değişik: 3494 - 9.11.1988) İcra dairesi, takip talebi üzerine satış
hazırlıklarına başlar. Bu maksatla tapudan kayıt örneklerini ve belediyeden imar durumunu
getirtir,takibin kesinleşmesini beklemeden kıymet takdirini yaptırır.
III - MÜŞTEREK HÜKÜMLER
PARAYA ÇEVİRME MÜDDETİ
MADDE 150e - (Ek: 538 - 18.2.1965) Alacaklı menkul rehnin satışını ödeme veya icra
emrinin tebliğinden itibaren nihayet bir sene içinde, gayrimenkul rehnin satışını da aynı
tarihten itibaren nihayet iki sene içinde isteyebilir. Satış yukarıdaki fıkrada gösterilen
müddetler içinde istenmez veya talep geri alınıp da bu müddetler içinde yenilenmezse takip
düşer.
78 inci maddenin 2 nci fıkrası hükmü rehnin paraya çevrilmesi yoliyle takipte de kıyasen
uygulanır.
MUVAKKAT REHİN AÇIGI BELGESİ
MADDE 150f - (Ek: 538 - 18.2.1965) Alacaklının satış talebinden sonra takdir edilen ve
kesinleşen kıymete göre merhunun alacağı karşılamıyacağı anlaşılırsa, alacaklının talebi
üzerine kendisine açık kalan miktar için bir muvakkat rehin açığı belgesi verilir.
Alacaklı, bu belgeye dayanarak borçlunun diğer mallarının haczine icra müdüründen
talebedebilir ve 100 üncü maddedeki esaslar dahilinde diğer alacaklıların haczine iştirak
edebilir. Bu takdirde alacaklı, rehnin satışı neticesinde, alacağının tahsil edilemiyen kısmını
borçlunun diğer mahcuz mallarından rüçhansız olarak alır.
PARAYA ÇEVİRME USULÜ
MADDE 150g - (Değişik: 3494 - 9.11.1988) Satılması istenen rehin hakkında 92 nci
maddenin üçüncü fıkrası ve 93,96, 97,97a ve 98 ve 99 uncu maddeler ile 112 den 137 nci
maddeye kadar olan hükümler kıyas yolu ile uygulanır.
ALACAGIN VEYA REHNİN İLAMLA TESBİT EDİLMİŞ OLMASI
MADDE 150h- (Ek : 538 - 18.2.1965) Alacağın veya rehin hakkının yahut her ikisinin bir
ilamda veya ilam mahiyetini haiz belgelerde tesbit edilmiş olması halinde, ilamların icrasına
dair hükümler kıyasen uygulanır.
BORÇLU CARİ HESAP VEYA KISA, ORTA, UZUN VADELİ KREDİ ŞEKLİNDE
İŞLEYEN NAKDİ KREDİLERİ VE GAYRİ NAKDİ KREDİLERİ TEMİNEN ALINAN
İPOTEKLER
MADDE 150/ı. - (Değişik: 4949 - 17.7.2003 / m.43) Borçlu cari hesap veya kısa, orta, uzun
vadeli kredi şeklinde işleyen nakdî veya gayrinakdi bir krediyi kullandıran tarafın ibraz ettiği
ipotek akit tablosu kayıtsız ve şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva etmese dahi, krediyi
kullandıran taraf, krediyi kullanan tarafa ait cari hesabın kesilmesine veya kısa, orta, uzun
vadeli kredi hesabının muaccel kılınmasına ilişkin hesap özetinin veya gayrinakdi kredinin
ödenmiş olması nedeniyle tazmin talebinin veya borcun ödenmesine ilişkin ihtarın noter
aracılığıyla krediyi kullanan tarafa kredi sözleşmesinde yazılı ya da ipotek akit tablosunda
belirtilen adrese gönderilmek suretiyle tebliğ edildiğini veya 68/b maddesi gereğince tebliğ
edilmiş sayıldığını gösteren noterden tasdikli bir sureti icra müdürüne ibraz ederse icra
müdürü 149 uncu madde uyarınca işlem yapar. Şu kadar ki, krediyi kullanan tarafın hesap
özetine ve borcun ödenmesine ilişkin ihtara ya da gayrinakdi kredi nedeniyle tazmin talebine,
kendisine tebliğ edildiği veya 68/b maddesi gereğince tebliğ edilmiş sayıldığı tarihten itibaren
sekiz gün içinde noter aracılığıyla itiraz etmiş olduğunu ispat etmek suretiyle tetkik merciine
şikâyette bulunmak hakkı saklıdır. Bu takdirde krediyi kullandıran taraf alacağını 68/b
maddesi çerçevesinde diğer belgelerle ispatlayabiliyorsa, krediyi kullanan tarafın şikâyeti
reddedilir. Tetkik merciinde yapılan inceleme sırasında, borçlu, borcun sona erdiğine veya
ertelendiğine ilişkin resmî veya imzası ikrar edilmiş bir belge sunmadıkça takibin
durdurulmasına karar verilemez. Hesap özetinin, tazmin talebinin veya ihtarın ipotekli
taşınmaz maliki üçüncü kişiye tebliğ edilmesi veya tebliğ edilmiş sayılması Türk Medenî
Kanununun 887 nci maddesinde öngörülen ödeme istemi yerine geçer.
PAYLAŞTIRMA
MADDE 151 - Rehin bedelinden masrafların çıkarılmasında ve artanın alacaklılar arasında
paylaştırılmasında 138 inci madde hükmü tatbik olunur.
Satış tutarı alacaklıların alacağını ödemeğe yetmezse icra müdürü 206 ncı maddenin ikinci ve
üçüncü fıkralarına göre alacaklıların her birine ait sıra ve payları tayin eder.
141,142 ve 144 üncü maddelerin hükümleri burada da caridir.
REHİN AÇIGI BELGESİ
MADDE 152 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Rehin, satış istiyenin alacağına derece itibariyle
rüçhanı olan diğer rehinli alacakların tutarından fazla bir bedelle alıcı çıkmamasından dolayı
satılamazsa veya satılıp da tutarı takip olunan alacağa yetmezse, alacaklıya bütün veya geri
kalan alacağı için bir belge verilir.
Alacağı irat senedinden veya bir gayrimenkul mükellefiyetinde doğmıyan alacaklı, bu suretle
tahsil edemediği alacağı için borçlunun sıfatına göre iflâs veya haciz yoluna gidebilir.
Alacaklı, satış yapılmamışsa artırma gününden, satış yapılması halinde satışın kesinleşmesi
tarihinden itibaren bir sene içinde haciz yolu ile takip talebinde bulunursa yeniden icra veya
ödeme emri tebliğine lüzum yoktur.
Rehin açığı belgesi, borç ikrarını mutazammın senet mahiyetindedir.
İPOTEKLİ ALACAKTA ALACAKLININ GAİP BULUNMASI VEYA BORCU
ALMAKTAN İMTİNAI
MADDE 153 - İpotekle temin edilmiş ve vadesi gelmiş bir alacağın borçlusu icra dairesine
müracaatla alacaklısının gaip ve ikametgâhının meçhul bulunduğunu veya borcu almaktan ve
ipoteği çözmekten imtina ettiğini beyan ederse icra dairesi on beş gün içinde daireye gelerek
parayı almasını ve ipoteği çözmesini alacaklıya usulüne göre tebliğ eder. Alacaklı bu müddet
içinde gelmediği veya gelipte kanunen makbul bir sebep beyan etmeksizin parayı almaktan ve
ipoteği çözmekten imtina eylediği takdirde borclu borcunu icra dairesine tamamile yatırırsa
tetkik mercii verilen paranın alacaklı namına hıfzına ve ipotek kaydının terkinine karar verir.
Bu karar tapu dairesine tebliğ edilerek ipotekli gayrimenkulün siciline geçirilir.
Vadesi gelmeyen borcun ipotek senedi mucibince işlemiş ve işleyecek bütün faizleri ile
birlikte tediyesini deruhte eden borçlu hakkında da yukarıki hüküm cereyan eder.
(Ek fıkra: 6763 - 29.6.1956) Türk Ticaret Kanununun gemi ipoteği hakkındaki 930 ve 931 nci
maddeleri mahfuzdur.
ALTINCI BAP
İFLAS YOLİLE TAKİP
I- YETKİ
İFLAS TAKİPLERİNDE YETKİLİ MERCİ
MADDE 154 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İflâs yoliyle takipte yetkili merci, borçlunun
muamele merkezinin bulunduğu mahaldeki icra dairesidir.
Merkezleri yurt dışında bulunan ticari işletmeler hakkında yetkili merci, Türkiye'deki şubenin,
birden ziyade şubenin bulunması halinde merkez şubenin bulunduğu yerdeki icra dairesidir.
Borçlu ile alacaklı yetkili icra dairesini yazılı anlaşma ile tâyin etmişlerse, o yerin icra dairesi
dahi iflâs takibi için yetkili sayılır. Şu kadar ki, iflâs davaları için yetki sözleşmesi yapılamaz
ve iflâs davası mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer ticaret mahkemesinde
açılır.
II- İFLAS YOLİLE ADİ TAKİP
ÖDEME EMRİ VE MÜNDERECATI
MADDE 155 - (Değişik: 3890 - 3.7.1940) Borçlu iflâs yolile takibe tâbi şahıslardan olup da
alacaklı isterse ödeme emrine yedi gün içinde borç ödenmediği takdirde alacaklının
mahkemeye müracaatla iflâs talebinde bulunabileceği ve borçlunun gerek borcu olmadığına
ve gerek kendisinin iflâsa tâbi kimselerden bulunmadığına dair itirazı varsa bu müddet içinde
dilekçe ile icra dairesine bildirmesi lüzumu ve konkordato teklif edebileceği ilâve olunur.
İFLAS TALEBİ VE MÜDDETİ
MADDE 156 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Ödeme emrindeki müddet içinde borçlu tarafından
itiraz olunmamışsa alacaklı bir dilekçe ile Ticaret Mahkemesinden iflâs kararı isteyebilir.
Bu dilekçeye borçlunun ödeme emrine itiraz etmediğini mübeyyin ödeme emri nüshasının
rabtedilmesi lâzımdır.
Borçlu ödeme emrine itiraz etmişse takip durur ve alacaklı bu itirazın kaldırılmasiyle beraber
borçlunun iflâsına karar verilmesini bir dilekçe ile Ticaret Mahkemesinden isteyebilir.
İflâs istemek hakkı ödeme emrinin tebliği tarihinden bir sene sonra düşer.
TALEBİN GERİ ALINMASI VE YENİLENMESİ
MADDE 157 - İflâs talebini geri alan alacaklı bir ay geçmedikçe bu talebini yeniliyemez.
YARGILAMA USULÜ
MADDE 158 - (Değişik: 3494 - 9.11.1988) Alacaklının iflâs takibi kesinleştiğinde 166 ncı
maddenin ikinci fıkrasındaki usulle ilân edilir. İflâs talebinin ilânından itibaren onbeş gün
içinde diğer alacaklılar davaya müdahale veya itiraz ederek iflâsı gerektiren bir hal
bulunmadığını ileri sürerek mahkemeden talebin reddini isteyebilirler.
Mahkeme, icra dosyasını celbeder ve basit yargılama usulüne göre duruşma yaparak, gerek
iflâs talebini gerek itiraz ve defileri umumi hükümler dairesinde tetkik ve intac eder. Şu kadar
ki, borçlu takibe karşı usulü dairesinde itiraz etmemiş veya itiraz ve defileri varit
görülmemişse mahkeme yedi gün içinde faiz ve icra masrafları ile birlikte borcunu ifa veya o
miktar meblağın mahkeme veznesine depo edilmesini borçluya veya iflâs davasında kendisini
temsil etmiş olan vekiline, dava vicahda devam ediyorsa duruşmada, aksi takdirde Tebligat
Kanunu hükümleri dairesinde yapılacak tebliğ ile emreder. Borçlu imtina ederse ilk oturumda
iflâsına karar verilir.
MUHAFAZA TEDBİRLERİ
MADDE 159 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İflâs talebi halinde mahkeme, ilk önce alacaklıların
menfaati için zaruri gördüğü bütün muhafaza tedbirlerini emredebilir. Borçlu ödeme emrine
itiraz etmemişse, alacaklının talebi üzerine, mahkeme mutlaka bu tedbirlere karar vermeye
mecburdur. Bu emirler iflâs dairesince yerine getirilir.
Mahkeme, defter tutmadan gayri bir muhafaza tedbiri istiyen alacaklıdan, ilerde haksız çıktığı
takdirde borçlunun ve üçüncü şahsın bu yüzden uğrayabilecekleri zararları karşılamak üzere,
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 96 ncı maddesinde yazılı bir teminat alınmasını
istiyebilir. Borçlu ödeme emrine itiraz etmemiş veya alacak bir ilâma bağlı ise teminat
aranmaz. Devlet ve adlî yardıma nail kimseler de teminat göstermek mecburiyetinde
değillerdir.
Bu maddeye göre alınan muhafaza tedbirleri borçlu aleyhindeki icra takiplerine tesir etmez.
MASRAFLARIN PEŞİN VERİLMESİ
MADDE 160 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İflâs istiyen alacaklı ilk alacaklılar toplantısına
kadar olan masraflardan sorumludur.
(Değişik 2. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Mahkeme, bu masraflar ile iflâs kararının kanun yolları
için gerekli bütün tebliğ masraflarının peşin verilmesini ister.
DEFTER TUTULMASI
1 - USULÜ
MADDE 161 - İflâs talebinde bulunan alacaklı isterse, mahkeme borçluya ait malların bir
defterinin tutulmasına karar verebilir. Bu defter iflâs dairesi tarafından tutulur.
Borçlunun mallarını göstermemesi ve kilitli yerlerini açmaması gibi hallerde 80 ve 81 inci
maddeler hükmü tatbik olunur.
2 - NETİCELERİ
MADDE 162 - (Değişik: 3222 - 6.6.1985) Borçlunun ve ailesinin idareleri için iflâs
müdürünün bıraktığı mallar müstesna olmak üzere borçlu, defteri yapılmış olan malları aynen
veya istenildiği zamanki kıymetiyle vermeye mecburdur.
3 - DEVAM MÜDDETİ
MADDE 163 - Takipte bulunan bütün alacaklılar razı olurlarsa yapılan defter iflâs müdürü
tarafından iptal olunur.
Defterin hükmü mahkemece temdit edilmemişse yapıldığı tarihten dört ay sonra kendiliğinden
ortadan kalkar.
YARGITAYA MÜRACAAT
MADDE 164 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Ticaret
mahkemesince verilen nihai kararlar tebliğinden itibaren on gün içinde temyiz edilebilir.
Kararlar 160 ıncı maddenin son fıkrasına göre alınacak masraftan karşılanmak suretiyle
mahkemece resen taraflara tebliğ olunur.
İflâs kararının temyizi iflâsın ilânına ve masanın teşkiline mâni değildir. Yalnız ikinci
alacaklılar toplantısı iflâs kararı kesinleşmedikçe yapılamaz.
İflâs kararı bozulursa borçlunun malları üzerindeki tedbirler devam eder. Şu kadar ki, ticaret
mahkemesi davanın seyrine göre bu tedbirleri değiştirmeye veya kaldırmaya yetkilidir.
İFLAS TARİHİ
MADDE 165 - İflâs hükümle açılır ve bu hükümde açılma anı gösterilir.
(Ek fıkra: 3494 - 9.11.1988) İflâsa karar verilmesinden sonra iflas davasından feragat
geçersizdir.
İFLAS KARARININ TEBLİGİ VE İLANI
MADDE 166 - (Değişik: 538 - 18.3.1965) İflas kararı, iflâs dairesine bildirilir.
(Değişik 2. fıkra: 3494 - 9.11.1965) Daire, kararı kendiliğinden ve derhal tapuya ticaret sicil
memurluğuna, gümrük ve posta idarelerine, Türkiye Bankalar Birliğine mahalli ticaret
odalarına, sanayi odalarına, menkul kıymet borsalarına, Sermaye Piyasası Kuruluna ve diğer
lazım gelenlere bildirir. Daire, ayrıca kararı, (Ek ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.44) "karar
tarihinde," yurt düzeyinde (Değişik ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.44) "tirajı" en yüksek beş
gazeteden biri ile birlikte iflas edenin muamele merkezinin bulunduğu yerdeki bir gazetede ve
Ticaret Sicili Gazetesinde ilân eder. (Değişik ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.44) "Tirajı" en
yüksek gazetenin yayınlandığı yer aynı zamanda muamele merkezi ise mahalli gazetede ilân
yapılmaz.
İflâsın kapandığı veya kaldırıldığı da aynı suretle bildirilir ve ilân olunur.