ON BİRİNCİ BAP
İPTAL DAVASI
İPTAL DAVASI VE DAVACILAR
MADDE 277 - (Değişik: 3890 - 3.7.1940) İptal davasından maksat 278, 279 ve 280 inci
maddelerde yazılı tasarrufların butlanına hükmettirmektir. Bu davayı aşağıdaki şahıslar
açabilirler :
1- Elinde muvakkat yahut kat'i aciz vesikası bulunan her alacaklı,
2- İflâs idaresi yahut 245 inci maddede ve 255 inci maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hallerde
alacaklıların kendileri.
İVAZSIZ TASARRUFLARIN BUTLANI
MADDE 278 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Mûtat hediyeler müstesna olmak üzere, hacizden
veya haczedilecek mal bulunmaması sebebiyle acizden yahut iflâsın açılmasından haczin veya
aciz vesikası verilmesinin sebebi olan yahut masaya kabul olunan alacaklardan en eskisinin
tesis edilmiş olduğu tarihe kadar geriye doğru olan müddet içinde yapılan bütün bağışlamalar
ve ivazsız tasarruflar batıldır.
Ancak, bu müddet haciz veya aciz yahut iflâstan evvelki iki seneyi geçemez.
Aşağıdaki tasarruflar bağışlama gibidir.
1. (Değişik: 3494 - 9.11.1988) Karı ve koca ile usul ve füruu, neseben veya sıhren üçüncü
dereceye kadar (Bu derece dahil) hısımlar, evlât edinenle evlâtlık arasında yapılan ivazlı
tasarruflar,
2. Akdin yapıldığı sırada, kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı
bir fiyat kabul ettiği akitler,
3. Borçlunun kendisine yahut üçüncü bir şahıs menfaatine kaydı hayat şartiyle irat ve intifa
hakkı tesis ettiği akitler ve ölünceye kadar bakma akitleri.
ACİZDEN DOLAYI BUTLAN
MADDE 279 - Aşağıdaki tasarruflar borcunu ödemiyen bir borçlu tarafından hacizden veya
mal bulunmaması sebebile acizden yahut iflâsın açılmasından evvelki bir sene içinde
yapılmışsa yine batıldır :
1- Borçlunun teminat göstermeği evvelce taahhüt etmiş olduğu haller müstesna olmak üzere
borçlu tarafından mevcut bir borcu temin için yapılan rehinler ;
2- Para veya mutat ödeme vasıtalarından gayri bir suretle yapılan ödemeler;
3- Vadesi gelmemiş borç için yapılan ödemeler,
4- (Ek: 3494 - 9.11.1988) Kişisel hakların kuvvetlendirilmesi için tapuya verilen şerhler.
Bu tasarraflardan istifade eden kimse borçlunun hal ve vaziyetini bilmediğini ispat eylerse
iptal davası dinlenmez.
ZARAR VERME KASTINDAN DOLAYI İPTAL
_____
Madde 280 nin "Diğer Butlan Halleri" şeklinde olan başlığı, 30.7.2003 tarih ve 25184
sayılı R.G.'de yayımlanan, 17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 66. maddesi hükmü
gereğince değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
_____
MADDE 280 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.66)
Malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun, alacaklılarına zarar verme kastıyla yaptığı tüm
işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumun ve zarar verme kastının, işlemin diğer
tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde iptal
edilebilir. Şu kadar ki, işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren beş yıl içinde borçlu aleyhine
haciz veya iflas yoluyla takipte bulunulmuş olmalıdır.
(...) (Madde 280 nin 2. fıkrası, 30.7.2003 tarih ve 25184 sayılı R.G.' de yayımlanan,
17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 103. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıştır.)
(...) (Madde 280 nin 2. fıkrası, 30.7.2003 tarih ve 25184 sayılı R.G.' de yayımlanan,
17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 103. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıştır.)
(Değişik 3. fıkra: 3494 - 9.11.1988) Üçüncü şahıs, borçlunun karı veya kocası, usul veya
füruu ile üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımları evlât edineni veya
evlâtlığı ise borçlunun birinci fıkrada beyan olunan durumunu bildiği farz olunur. Bunun
hilâfını üçüncü şahıs, ancak 279 uncu maddenin son fıkrasına göre isbat edebilir.
Ticari işletmenin veya işyerindeki mevcut ticari emtianın tamamını veya mühim bir kısmını
devir veya satın alan yahut bir kısmını iktisapla beraber işyerini sonradan işgal eden şahsın,
borçlunun alacaklılarını ızrar kasdını bildiği ve borçlunun da bu hallerde ızrar kasdiyle
hareket ettiği kabul olunur. Bu karine, ancak iptal davasını açan alacaklıya devir, satış veya
terk tarihinden en az üç ay evvel keyfiyetin yazılı olarak bildirildiğini veya ticari işletmenin
bulunduğu yerde görülebilir levhaları asmakla beraber Ticaret Sicili Gazetesiyle; bu mümkün
olmadığı takdirde bütün alacaklıların ıttılaını temin edecek şekilde münasip vasıtalarla ilân
olunduğunu ispatla çürütülebilir.
İPTAL DAVALARINDA YARGILAMA USULÜ
MADDE 281 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Mahkeme, iptal davalarını basit yargılama usulü ile
görüp hükme bağlar ve bu davalara müteallik ihtilâfları hal ve şartları gözönünde tutarak
serbestçe takdir ve halleder.
Hâkim, iptale tabi tasarrufların konusu olan mallar hakkında alacaklının talebi üzerine ihtiyati
haciz kararı verebilir. Teminatın lüzum ve miktarı mahkemece takdir ve tâyin olunur. Şu
kadar ki, davanın elden çıkarılmış mallar yerine kaim olan kıymete taallûku halinde, teminat
göstermeksizin ihtiyati haciz kararı verilemez.
Davalılardan herhangi biri davacının alacağını ödediği takdirde, dava reddolunur. Bu halde
hâkim duruma göre herbirini masrafla ilzam veya bu masrafı aralarında takdir ettiği surette
taksim eder.
İPTAL DAVASINDA DAVALI
MADDE 282 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İcra ve İflâs Kanununun 11 inci babındaki iptal
davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine
ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Bunlardan başka, kötü niyet
sahibi üçüncü şahıslar aleyhine de iptal davası açılabilir. İptal davası iyi niyetli üçüncü
şahısların haklarını ihlâl etmez.
İADENİN ŞÜMULÜ
MADDE 283 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, bu
davaya konu teşkil eden mal üzerinde cebri icra yolu ile, hakkını almak yetkisini elde eder ve
davanın konusu gayrimenkulse, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın tashihine mahal
olmadan o gayrimenkulün haciz ve satışını istiyebilir.
İptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taallûk
ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahıs nakden tazmine (Davacının alacağından fazla
olmamak üzere) mahkûm edilir.
İptal davası üzerine üçüncü şahıs da, mamelekinde hasıl olacakeksikliğin borçludan tahsilini
aynı davada istiyebilir. Bu talep, iptal davasının tefrik edilerek daha önce hükme
bağlanmasına mâni değildir.
İptal davasını kaybeden üçüncü şahıs, karşılık olarak şeyi veya bedelini borçludan veya iflâs
masasından geri isteyebilir.
Bâtıl bir tasarruf neticesinde kendisine ödenilen şeyi geri veren alacaklı eski haklarını
muhafaza eder.
Kendisine bağış yapılan iyi niyetli ise yalnız dava zamanında elinde bulunan miktarı geri
vermeye mecburdur.
HAK DÜŞÜRÜCÜ MÜDDET
MADDE 284 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) İptal davası hakkı, bâtıl tasarrufun vukuu
tarihinden itibaren beş sene geçmekle düşer.
ON İKİNCİ BAP
KONKORDATO
(Ek üst başlık: 4949 - 17.7.2003 / m.67) "I. ADİ KONKORDATO"
KONKORDATO TALEBİ
MADDE 285 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.67)
Konkordato hükümlerinden yararlanmak isteyen herhangi bir borçlu, tetkik merciine gerekçeli
bir dilekçe ve bir konkordato projesi verir. Bu projeye ayrıntılı bir bilanço, gelir tablosu ve
defter tutmaya mecbur şahıslardan ise defterlerinin durumunu bildiren bir cetvel ekler. Bu
cetvelde, özellikle Türk Ticaret Kanununun 66 ncı maddesi hükmünce tutulması mecburi olan
defterlerin hepsinin tutulmuş olup olmadıkları gösterilir.
(Ek fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.67) İflas talebinde bulunabilecek her alacaklı, gerekçeli bir
dilekçeyle, tetkik merciinden borçlu hakkında konkordato işlemlerinin başlatılmasını
isteyebilir.
(Ek fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.67) Konkordato talebi üzerine tetkik mercii, gerekli gördüğü
takdirde, borçlunun malvarlığının muhafazası için 290 ıncı maddenin ikinci fıkrasındaki
tedbirleri emreder.
_____
Madde 285 e 1. fıkradan sonra gelmek üzere yukarıdaki fıkra, 30.7.2003 tarih ve
25184 sayılı R.G.'de yayımlanan, 17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 67. maddesi
hükmü gereğince eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
_____
Bu cetvelde, bilhassa Ticaret Kanununun 66 ncı maddesi hükmünce tutulması mecburi olan
defterlerin hepsinin tutulmuş olup olmadıkları gösterilir.
Yetkili tetkik mercii, iflâsa tabi olanlar için 154 üncü maddenin 1 veya 2 nci fıkrasında yazılı
yerdeki, iflâsa tabi olmıyan borçlunun ikametgâhındaki tetkik merciidir.
Borçlu, bilançosunda yazılı mal ve kıymetleri, konkordato mühletinin verilmemesi halinde,
bilânçoyu tetkik merciine sunduğu tarihten bir sene içinde takibe uğradığı takdirde 162 nci
madde uyarınca göstermeye mecburdur.
Korkordato mühleti kaldırılmış veya korkordato tasdik edilmemişse bunların kesinleşmesi
tarihlerinden itibaren bir sene ve konkordato feshedilmişse feshin kesinleşmesinden altı ay
müddetle borçlu için aynı mecburiyet vardır.
(...) (Madde 285 in son fıkrası, 30.7.2003 tarih ve 25184 sayılı R.G.' de yayımlanan,
17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 103. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıştır.)
KORKORDATO TALEBİNİN NAZARA ALINMASI ŞARTLARI
MADDE 286 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.68) Tetkik
mercii borçluyu ve talepte bulunmuş ise alacaklıyı dinledikten sonra borçlunun durumunu,
malvarlığı ve gelirlerini, taahhütlerini yerine getirmesine engel olan sebepleri ve
konkordatonun başarı ihtimalini göz önünde tutarak, projenin alacaklıları zarara sokmak
kastından ari olup olmadığına göre konkordato talebinin uygun olup olmadığına karar verir.
Borçlu, 287 nci madde gereğince mühlet verilmesi hakkındaki merci kararını beş gün içinde
masraflarını verip tatbike koydurmazsa verilen mühlet kendiliğinden kalkar.
(Ek fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.68) Konkordato talebinin reddine ilişkin kararı, tefhiminden
itibaren on gün içinde borçlu veya talep sahibi alacaklı temyiz edebilir.
MÜHLET
MADDE 287.- (Değişik: 4949 - 17.7.2003 / m.69) Konkordato talebi 166 ncı maddenin ikinci
fıkrasındaki usule göre ilan edilir. Konkordato talebinin ilanından itibaren on gün içinde
alacaklılar itiraz ederek konkordato mühleti verilmesini gerektiren bir hal bulunmadığını ileri
sürerek tetkik merciinden konkordato talebinin reddini isteyebilir.
Talep uygun görülürse tetkik mercii borçluya en fazla üç aylık bir mühlet verir ve aynı
zamanda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip Türk vatandaşlarından bir veya birkaç komiser tayin
eder. Birden fazla komiser tayin edilmesi halinde tetkik mercii bu kişilerin görev ve yetki
alanlarını belirler.
Konkordato komiseri, kusurundan doğan zararlardan sorumludur.
Komiser, borçlunun faaliyetine nezaret eder ve 290 ve devamı maddelerde verilen görevleri
yapar. Ayrıca komiser, tetkik merciinin talebi halinde ara raporlar verir ve alacaklıları
konkordato süreci hakkında bilgilendirir.
8, 10, 11, 16, 21 ve 359 uncu maddeler hükümleri kıyas yoluyla komiserler hakkında da
uygulanır.
İşin niteliği gerekli kılıyorsa komiserin teklifi üzerine mühlet, alacaklılar da dinlendikten
sonra en fazla iki ayı geçmemek üzere uzatılabilir.
Borçlunun malvarlığının muhafaza edilmesi için gerekli ise veya konkordatonun
gerçekleşmeyeceği açıkça anlaşılıyorsa, konkordato mühleti komiserin talebi üzerine mühletin
sona ermesinden önce kaldırılabilir. Bu takdirde borçlu ve alacaklılar dinlenir. 299, 300 ve
301 inci maddeler kıyas yoluyla uygulanır.
İhtiyati tedbir yoluyla da olsa, borçluya karşı başlamış olan takiplerin konkordato mühletinin
bitiminden sonraki dönem içinde durdurulmasına veya borçluya karşı yeni takip
yapılamayacağına karar verilemez.
MÜHLETİN İLANI
MADDE 288.- (Değişik: 4949 - 17.7.2003 / m.70) Tetkik merciince mühlet, karar tarihinde
yurt düzeyinde tirajı en yüksek beş gazeteden birinde ilan olunur ve icra dairesi ile tapu
dairesine bildirilir. Borçlu bir tacir ise ticaret sicili memurluğuna ve deniz ticaretiyle meşgul
ise ayrıca gemi sicil memurluğuna da haber verilir. Borçlunun gemisi sicile kayıtlı olduğu
takdirde gemi sicil memuru, konkordato mehli hakkında sicile şerh verir. Bu şerh Türk Ticaret
Kanununun 879 uncu maddesindeki şerhin hukuki neticesini meydana getirir. Mühlet kararı
ayrıca diğer lazım gelen yerlere bildirilir.
MÜHLETİN ALACAKLILAR BAKIMINDAN SONUÇLARI:
MADDE 289.- (Değişik madde ve başlığı: 4949 - 17.7.2003 / m.71) Mühlet içinde borçlu
aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz
ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyati haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi
ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.
Mühlet sırasında taşınır veya taşınmaz rehniyle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin
paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir;
ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı
gerçekleştirilemez.
206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı alacaklar için haciz yoluyla takip yapılabilir.
Konkordato aksine hüküm içermediği takdirde mühlet, rehinle temin edilmemiş her türlü
alacağa faiz işlemesini durdurur.
Takas bu Kanunun 200 ve 201 inci maddelerine tabidir. Bu maddelerin uygulanmasında
konkordato mühletinin veya iflasın ertelenmesi kararının ilanı tarihi esas alınır.
MÜHLETİN BORÇLU BAKIMINDAN SONUÇLARI:
MADDE 290.- (Değişik madde ve başlığı: 4949 - 17.7.2003 / m.72) Borçlu, komiserin
nezareti altında işlerine devam edebilir. Şu kadar ki, tetkik mercii bazı işlemlerin geçerli
olarak ancak komiserin katılımı ile yapılmasına veya borçlunun yerine komiserin işletmenin
faaliyetini devam ettirmesine karar verebilir.
Borçlu, tetkik merciinin izni dışında mühlet kararından itibaren rehin tesis edemez, kefil
olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemez ve takyit
edemez ve ivazsız tasarruflarda bulunamaz. Aksi halde yapılan işlemler hükümsüzdür.
Borçlu bu hükme yahut komiserin ihtarlarına aykırı davranırsa veya iyi niyetinden şüpheyi
haklı gösterir bir harekette bulunursa tetkik mercii komiserin raporu üzerine, mümkün ise
borçluyu ve gerektiğinde alacaklıları dinledikten sonra borçlunun malları üzerindeki tasarruf
yetkisini veya mühleti kaldırabilir.
299, 300 ve 301 inci maddeler hükmü kıyas yoluyla uygulanır.
DEFTER TUTULMASI VE REHİNLİ MALLARIN KIYMETİNİN TAKDİRİ:
MADDE 291.- (Değişik madde ve başlığı: 4949 - 17.7.2003 / m.73) Komiser, tayinini
müteakip borçlunun mevcudunun bir defterini yapar ve malların kıymetlerini takdir eder.
Borçlunun başka yerlerde malları varsa bu muamele o yer icra dairesi marifetiyle
yaptırılabilir.
Komiser rehinli malların kıymetinin takdirine ilişkin kararını alacaklıların incelemesine hazır
tutar; kıymet takdiri kararı alacaklılar toplantısından önce yazılı olarak rehinli alacaklılara ve
borçluya bildirilir.
İlgililer, on gün içinde ve masrafları önceden vermek kaydıyla, tetkik merciinden rehinli
malların kıymetini yeniden takdir etmesini isteyebilir. Eğer yeni kıymet takdiri bir alacaklı
tarafından istenmiş ve takdir edilen kıymet, kayda değer bir şekilde değişmişse alacaklı
borçludan masraflarının ödenmesini talep edebilir.
ALACAKLILARI DAVET VE ALACAKLARIN BİLDİRİLMESİ:
MADDE 292.- (Değişik madde ve başlığı: 4949 - 17.7.2003 / m.74) Alacaklılar, komiser
tarafından ilan tarihinden itibaren yirmi gün içinde alacaklarını bildirmeye mühlet kararının
yayımlandığı gazetede yapılacak ilanla davet olunur. Ayrıca, ilanın birer sureti adresi belli
olan alacaklılara posta ile gönderilir. İlanda, hilafına hareket eden alacaklıların bilançoda
kayıtlı olmadıkça konkordato müzakeresine kabul edilmeyecekleri ihtarı da yazılır.
Aynı ilanda komiser; yukarıdaki fıkrada yazılı müddet geçtikten sonra olmak üzere,
konkordato teklifini müzakere etmek için alacaklıları muayyen bir gün ve saatte toplanmaya
davet eder ve toplantıdan önceki on gün içinde belgeleri inceleyebileceklerini bildirir.
ALACAKLILAR HAKKINDA BORÇLUNUN BEYANA DAVETİ
MADDE 293 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) Komiser; borçluyu iddia olunan alacaklar hakkında
beyanda bulunmaya davet eder. Komiser, alacakların varit olup olmadığı hakkında borçlunun
defterleri ve vesikaları üzerinde gerekli incelemelerde bulunarak bunların neticesini aşağıdaki
madde gereğince vereceği rapora derceder.
ALACAKLILARIN TOPLANMASI
MADDE 294 - Komiser alacaklılar toplanmasına reislik eder ve borçlunun vaziyeti hakkında
bir rapor verir.
Borçlu lâzımgelen malûmatı vermek üzere toplanmada hazır bulunmağa mecburdur.
Müzakere neticesinde tutulan konkordato tutanağı derhal imza olunur. İmzayı müteakip on
gün içinde vukua gelen iltihaklar kabul olunur.
MÜŞTEREK BORÇLULARA KARŞI HAKLAR
MADDE 295 - Konkordatoya muvafakat etmiyen alacaklı müşterek borçlulara ve borçlunun
kefillerine ve borcu tekeffül edenlere karşı bütün haklarını muhafaza eder.
Konkordatoya muvafakat etmiş olan alacaklı dahi kendi haklarını yukarıdaki kimselere ödeme
mukabilinde temlik teklif etmek ve onlara toplanmanın günü ile yerinden en aşağı on gün
evvel haber vermek şartile bu hükümden istifade eder.
Alacaklı müracaat hakkına halel gelmeksizin yukarıdaki kimselere konkordato müzakeresine
iştirak etmek yetkisini verebilir ve onların kararını kabul taahhüdünde bulunabilir.
KONKORDATONUN MAHKEMEDE İNCELENMESİ:
MADDE 296.- (Değişik madde ve başlığı: 4949 - 17.7.2003 / m.75) Toplanmayı takip eden
on gün bittikten sonra komiser konkordatoya ilişkin bütün belgeleri ve bu süre içinde iltihak
eden olmuşsa bunları da dikkate alarak, konkordatonun kabul edilip edilmediğine ve
tasdikinin uygun olup olmadığına dair gerekçeli raporunu ticaret mahkemesine tevdi eder ve
durumu ilgili tetkik merciine bildirir.
Mahkeme, komiseri dinledikten sonra ve her halde mühlet içinde kısa bir zamanda kararını
verir. Karar vermek için tayin olunan duruşma günü, mühlet kararının yayımlandığı gazetede
ilan edilir. İtiraz edenlerin haklarını müdafaa için duruşmada bulunabilecekleri de ilana
yazılır.
KONKORDATONUN KABULÜ İÇİN LAZIMGELEN EKSERİYET
MADDE 297 - (Değişik 1. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.76) Konkordato, kaydedilmiş olan
alacaklıların yarısını ve alacakların üçte ikisini aşan bir çoğunluk tarafından imza edilmiş ise
kabul edilmiş sayılır.
İmtiyazlı alacaklılarla borçlunun karısı, kocası ve ana, baba ve evlâdı ne alacak ve ne de
alacaklı ekseriyetini teşkilde hesaba katılmazlar.
Rehinle temin edilmiş alacaklar komiser tarafından takdir edilen kıymet neticesinde
teminatsız kaldıkları kısım için hesaba katılırlar.
Nizalı veya taliki şarta bağlı veyahut muayyen olmıyan bir vadeye tabi alacakların hesaba
katılıp katılmamasına ve ne nisbette katılacağına tetkik mercii karar verir. Şu kadar ki bu
iddialar hakkında ilerde mahkemece verilecek hükümler mahfuzdur.
KONKORDATONUN TASDİKİ
MADDE 298.- (Değişik: 4949 - 17.7.2003 / m.77) Yukarıdaki hükümler dairesinde yapılan
konkordato teklifinin tasdiki aşağıdaki şartların tahakkukuna bağlıdır:
1- Teklif edilen meblağın borçlunun kaynakları ile orantılı olması (Mahkeme borçluya intikal
edebilecek malları da dikkate alabilir.).
2- Malvarlığının terki suretiyle konkordatoda, paraya çevirme halinde elde edilen hasılat veya
üçüncü kişi tarafından teklif edilen meblağın, iflas yoluyla tasfiye halinde elde edilebilecek
bedelden fazla olacağının öngörülmesi.
3- Konkordato işlemlerinin yerine getirilmesini, alacakları kabul edilmiş olan imtiyazlı
alacakların tamamen ödenmesini ve mühlet sırasında komiserin onayıyla akdedilmiş borçların
ifasını sağlamak için, bu alacaklılardan her biri özel olarak ve açıkça kendi alacağı
bakımından vazgeçmedikçe, yeterli teminatın gösterilmesi.
4- Konkordatonun tasdikinin gerektirdiği yargılama masrafları ve ilam harçlarının tasdik
kararından önce, borçlu tarafından mahkeme veznesine depo edilmiş olması. Hakim,
konkordato teklifini yetersiz bulması halinde re'sen veya talep üzerine gerekli gördüğü
düzeltmeyi yapabilir.
REHİNLİ TAŞINIR VEYA TAŞINMAZIN PARAYA ÇEVRİLMESİNİN ERTELENMESİ:
MADDE 298/a.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.78) Konkordatoyu tasdik eden hakim, borçlunun
talebi üzerine, tasdik kararından itibaren en fazla bir yılı geçmemek ve erteleme süresince
işleyecek olup mevcut rehinle karşılanamayan faizler teminatlandırılmak kaydıyla, rehinli
taşınır veya taşınmazın konkordato talebinden önceki bir alacak nedeniyle satışını
erteleyebilir. Ancak, bu ertelemenin yapılabilmesi için rehinli alacağın konkordato talebinden
önceki yıla ait faizlerinin ödenmiş olması lazımdır. Borçlu ayrıca taşınmazın veya ticari
işletme rehni konusu unsurların işletmenin çalışması için kendisine gerekli olduğunu ve
paraya çevirmenin ekonomik varlığını tehlikeye sokacağını gerçeğe yakın bir şekilde ispat
etmelidir.
İlgili rehinli alacaklılar yazılı görüşlerini konkordatonun tasdikine ilişkin görüşmelerden önce
sunmaya davet edilirler; bu alacaklılar ayrıca tasdik duruşmasına bizzat çağırılırlar.
Borçlu, rehinli taşınır veya taşınmazı rızasıyla devreder, iflas eder veya ölürse, paraya
çevirmenin ertelenmesi kendiliğinden hükümsüz hale gelir.
İlgili alacaklının talebi üzerine ve borçluyu dinledikten sonra, konkordatoyu tasdik eden
hakim paraya çevirmenin ertelenmesi kararını, alacaklı şu hallerden birinin mevcudiyetini
gerçeğe yakın bir şekilde ispat ederse iptal eder:
1- Borçlu paraya çevirmenin ertelenmesini yanlış bilgiler vermek suretiyle elde etmişse.
2- Serveti ve gelirleri artmış ve borcu ekonomik varlığını tehlikeye sokmadan ödeyebilecekse.
3- Rehinli taşınır veya taşınmazın paraya çevrilmesi borçlunun ekonomik varlığını artık
tehlikeye sokmayacaksa.
TEMYİZE MÜRACAAT
MADDE 299 - Konkordato hakkında verilen hüküm tefhiminden on gün içinde borçlu ve
itiraz eden her alacaklı tarafından temyiz olunabilir.
TASDİKIN İLANI
MADDE 300 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 3222 - 6.6.1985) Hüküm
kesinleşince (Değişik ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.79) "mühlet kararının yayımlandığı
gazetede" ilân edilir; icra dairesi ile tapu dairesine, mahalli ticaret odalarına sanayi odalarına
ve borsalara ve borçlunun sıfatına göre evvelce ihbar edilmiş ise ticaret sicili memurluğuna ve
gemi sicil memurluğuna tebliğ olunur.
İlândan itibaren 287 nci maddeye göre verilen mühletin hükümleri biter.
KONKORDATONUN REDDİNDEN SONRA İFLAS VE İHTİYATİ HACİZ
MADDE 301 - (Değişik: 538 - 18.2.1965) (Değişik 1. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.80)
Konkordato tasdik olunmaz yahut mühlet kaldırılırsa, borçlu iflasa tabi kişilerden olmasa bile,
alacaklılardan sirinin 300 üncü maddeye göre yapılccak ilanda itibaren on gün içinde vuku
bulacak talebi üzerine borçlunun derhal iflasına karar verilir.
Konkordatonun tasdikını reddeden mahkeme, teminat aramaksızın borçlunun bütün kabili
haciz mallarının ihtiyaten haczine karar verir. Bu karar masrafı avans olarak yatıran herhangi
bir alacaklının talebiyle tatbik olunur.
Yukarıdaki fıkraya göre açılan iflâs davası 264 üncü madde gereğince ihtiyati haczi
tamamlıyan merasimdendir.
İTİRAZLI ALACAKLAR HAKKINDA DAVA
MADDE 302 - (Değişik: 3222 - 6.6.1985) Ticaret mahkemesi, konkordatonun tasdiki
kararında alacakları itiraza uğramış olan alacaklılara dava açmak için konkordatonun tasdiki
kararının yüze karşı verilmesi halinde tefhim, aksi takdirde tebliğ tarihinden itibaren başlamak
üzere (Değişik ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.81) "on" günlük bir müddet tayin eder. Bu
müddet içerisinde dava açmayanların hakları düşer. (Ek cümle: 4949 - 17.7.2003 / m.81) İcra
takibi sonucunda kesinleşmiş alacaklar ile ilama bağlı alacaklara ilişkin haklar saklıdır.
KONKORDATONUN HÜKÜMLERİ
MADDE 303.- (Değişik: 4949 - 17.7.2003 / m.82) Tasdik edilen konkordato, alacakları
mühlet kararından önce veya komiserin onayı olmaksızın konkordatonun tasdikine kadar
doğmuş bütün alacaklar için mecburidir. Rehinli alacaklıların rehnin kıymetini karşılayan
miktardaki alacakları ile bu Kanunun 206 ncı maddesinin birinci fıkrasında sayılan Devlet
alacakları müstesnadır.
Mühlet içinde komiserin onayyla akdedilmiş borçlar, malvarlığının terki suretiyle
konkordatoda yahut sonraki bir iflasta masa borcu sayılır.
Konkordatonun tasdiki kararında alacaklıların hangi ölçüde alacaklarından vazgeçtiği,
borçlunun borçlarını nasıl ödeyeceği ve gerekirse sağlanacak teminatlar belirtilir. Kararda
komiser veya uzman bir kişi tasdik edilen konkordatonun yerine getirilmesini sağlamak için
gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almakla görevlendirilebilir. Bu takdirde
görevlendirilen kişi, borçlunun işletmesinin durumu ve borçlarını konkordato projesi uyarınca
ödeme kabiliyetini muhafaza edip etmediği konusunda iki ayda bir tasdik kararını veren
mahkemeye rapor tevdi eder; alacaklılar bu raporu inceleyebilirler.
KONKORDATONUN NETİCELENMİYEN TAKİPLER ÜZERİNE TESİRİ
MADDE 304 - Konkordatonun tasdikı konkordato mühletlerinde evvel vazolunupta henüz
paraya çevrilmemiş olan hacizleri hükümden düşürür.
NİZALI ALACAKLARA AİT PARALAR
MADDE 305 - Tetkik mercii emrederse nizalı alacaklılar hakkında ayrılan paylar hüküm
katileşinceye kadar borçlu tarafından sağlam bir bankaya ve bulunmıyan yerde icra veznesine
yatırılır.
KONKORDATO HARİCİNDE YAPILAN VAİTLER
MADDE 306 - Borçlu tarafından konkordato şartlarından fazla olarak alacaklılardan birine
yapılan her vait hükme hacet kalmaksızın batıldır.
KONKORDATONUN ALACAKLILARDAN BİRİNİN MÜRACAATİLE ONUN
HAKKINDA FESHİ
MADDE 307 - Kendisine karşı konkordato şartları ifa edilmiyen her alacaklı konkordato
mucibince iktisap etmiş olduğu yeni hakları muhafaza etmekle beraber konkordatoyu tasdik
eden mahkemeye müracaatla kendisi hakkında konkordatoyu feshettirebilir.
Fesih talebi üzerine verilecek hükmün tebliğinden on gün içinde temyizi kabildir.
KONKORDATONUN TAMAMEN FESHİ
MADDE 308 - Her alacaklı sui niyetle muallel bulunan bir konkordatonun feshini tasdik
kararını vermiş olan mahkemeden istiyebilir.
299, 300 ve 301 inci maddelerin hükümleri bu halde de caridir.
(Ek üst başlık: 4949 - 17.7.2003 / m.83) "II. İFLÂSTAN SONRA KONKORDATO"
ŞARTLARI VE HÜKÜMLERİ
_____
Madde 309 un "İflastan sonra konkordato" şeklinde olan başlığı, 30.7.2003 tarih ve
25184 sayılı R.G.'de yayımlanan, 17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 83. maddesi
hükmü gereğince değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
_____
MADDE 309 - İflâsına hükmedilmiş olan bir borçlu konkordato teklif ederse iflâs idaresi
mütaleasile beraber ikinci alacaklılar toplanmasında veya daha sonra müzakere edilmek üzere
alacaklılara bu teklifi bildirir.
294 den 299 uncu ve 302 den 308 inciye kadar olan maddeler burada da tatbik olunur.
Komisere ait vazifeler iflâs idaresi tarafından yapılır.
(Değişik 3. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.83) Paraya çevirme ticaret mahkemesi tasdik
hakkında bir karar verinceye kadar ertelenir.
(Değişik 4. fıkra: 3222 -6.6.1985) Konkordato üzerine verilen karar iflâs idaresine bildirilir.
Konkondatonun tasdikı halinde idare iflâsa hükmeden mahkemeden iflâsın kaldırılmasını
ister.
III. MALVARLIGININ TERKİ SURETİYLE KONKORDATO
GENEL OLARAK:
MADDE 309/a.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Malvarlığının terki suretiyle konkordato ile
alacaklılara, borçlunun malvarlığı üzerinde tasarruf etmek veya bu malların tamamını ya da
bir kısmını üçüncü bir kısmını üçüncü kişiye devretmek yetkisi verilir.
Alacaklılar haklarını konkordato tasfiye memurları ve alacaklılar kurulu aracılığıyla
kullanırlar. Konkordato tasfiye memurları ve alacaklılar kurulu konkordato talebi hakkında
karar veren alacaklılar tarafından seçilir. Konkordato tasfiye memuru tetkik merciinin seçime
ilişkin kararı onaylamasından sonra göreve başlar.
_____
Madde 309/a nın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, 30.7.2003 tarih ve 25184
sayılı R.G.'de yayımlanan, 17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 104. maddesi hükmü
gereğince Adalet Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
_____
KONKORDATO KOMİSERİ DE TASFİYE MEMURU OLABİLİR. ZORUNLU İÇERİGİ:
MADDE 309/b.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Malvarlığının terki suretiyle konkordato
aşağıdaki hususları içerir:
1- Alacaklıların malların tasfiyesi ya da üçüncü kişiye devri suretiyle karşılanamayan
alacaklarından feragat edip etmedikleri, feragat etmiyorlarsa borçlunun sorumluluğunun ne
olduğu.
2- Konkordato tasfiye memurları ile alacaklılar kurulu üyelerinin belirlenmesi ve bunların
yetkileri.
3- Kanun tarafından belirlenmemişse, malların tasfiye usulü ve eğer mallar üçüncü kişiye
devredilecekse, bu devrin şekli ve teminatlandırılması.
4- Alacaklılara yönelik ilanların Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi yanında tasdik tarihinde yurt
düzeyinde yayınlanan tirajı en yüksek beş gazeteden biriyle yapılacağı.
Konkordato kapsamı dışında kalan mallar varsa bunlar açıkça belirtilir.
TASDİKİN SONUÇLARI:
MADDE 309/c.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Malvarlığının terki suretiyle konkordatonun
tasdikine ilişkin kararın kesinleşmesinden itibaren, borçlu malları üzerinde tasarruf edemez ve
bu mallar hakkında tasarruf yetkisine sahip kişilerin imza yetkisi sona erer.
Borçlu ticaret siciline kayıtlı ise ticaret unvanına "konkordato tasfiyesi halinde" sözcükleri
eklenir. Konkordato masası, konkordato kapsamına girmeyen borçlardan dolayı bu unvan
altında takip edilir.
Konkordato tasfiye memurları konkordato masasının muhafazası ve paraya çevrilmesi veya
lüzumu halinde malların devri için gerekli bütün işlemleri yerine getirir.
Konkordato tasfiye memurları mahkemelerde konkordato masasını temsil eder. 228 inci
madde kıyas yoluyla uygulanır.
KONKORDATO TASFİYE MEMURLARININ HUKUKİ DURUMU:
MADDE 309/ç.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Konkordato tasfiye memurları alacaklılar
kurulunun nezaret ve denetimine tabidir. Konkordato tasfiye memurlarının malvarlığının
paraya çevrilmesine ilişkin kararlarına karşı öğrenilmesinden itibaren yedi gün içinde
alacaklılar kurulu nezdinde itiraz edilebilir ve bu kurulun kararlarına karşı da şikayet yoluna
başvurulabilir .
8, 9, 10, 11, 21 ve 359 uncu maddeler konkordato tasfiye memurlarının işlemlerinde de kıyas
yoluyla uygulanır.
PAYLAŞTIRMAYA KATILACAK ALACAKLILARIN BELİRLENMESİ:
MADDE 309/d.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Tasfiyeden elde edilen hasılatın paylaşımına
katılacak olan alacaklıları ve sıralarını belirlemek üzere konkordato tasfiye memurları,
alacaklılara yeni bir davet yapmaya gerek kalmaksızın, sadece ticari defterlere ve yapılan
alacak kayıtlarına dayanarak bir sıra cetveli hazırlar ve bu sıra cetvelini alacaklıların
incelemesine hazır tutar.
230 ila 236 ncı maddeler kıyas yoluyla uygulanır.
PARAYA ÇEVİRME:
MADDE 309/e.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Konkordato masasını oluşturan malvarlığı
ayrı ayrı veya bir bütün halinde paraya çevrilir. Paraya çevirme, eğer bir alacak söz konusu ise
bu alacağın tahsili veya talep hakkının satılması, diğer mallar için pazarlık veya açık artırma
yoluyla gerçekpazarlık veya açık artırma yoluyla gerçekleştirilir Paraya çevirmenin usulü ve
zamanı konkordato tasfiye memurlarının teklifi üzerine alacaklılar kurulunca kararlaştırılır.
REHİNLİ TAŞINMAZLAR:
MADDE 309/f.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Malların üçüncü kişiye devredildiği haller
dışında, rehinli taşınmazların konkordato tasfiye memurları tarafından pazarlık suretiyle satışı
ancak, rehinli taşınmazın satış bedelinden alacağını tahsil edemeyen rehinli alacaklıların
muvafakatıyla mümkündür. Aksi takdirde, söz konusu taşınmazlar ancak açık artırma yoluyla
paraya çevrilebilir. Taşınmaz üzerindeki irtifaklar, taşınmaz yükleri, ipotekler ve şerh edilmiş
kişisel hakların varlığı ve sırası, sıra cetveline göre belirlenir.
TAŞINIR REHİNLERİ:
MADDE 309/g.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Alacağı taşınır rehniyle temin edilmiş olan
alacaklılar rehinli taşınırları konkordato tasfiye memurlarına tevdi etmek zorunda değildirler.
Konkordatoda başka bir süre öngörülmedikçe, rehinli alacaklılar rehinli taşınırı uygun
gördükleri zamanda, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla veya rehin sözleşmesinde yetki
verilmişse pazarlık yoluyla ya da borsada satmak suretiyle paraya çevirebilirler.
Ancak, rehnin paraya çevrilmesi konkordato masasının yararına ise, konkordato tasfiye
memurları rehinli alacaklıya rehinli malı altı ay içinde paraya çevirmesi için yetki verebilir.
Konkordato tasfiye memurları rehinli alacaklıya, aynı zamanda 336/a maddesinde öngörülen
cezayı da hatırlatarak, bu süre içinde paraya çevirme işlemini gerçekleştirmediği takdirde
rehinli malı kendilerine teslim etmesini, haklı bir sebep olmaksızın teslim etmezse rüçhan
hakkından mahrum kalacağını ihtar eder.
TAHSİLİ GÜÇ VE İHTİLAFLI HAKLARIN ALACAKLILARA DEVRİ:
MADDE 309/ğ.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Alacaklılar kurulu, konkordato tasfiye
memurlarının teklifi üzerine ihtilaflı veya tahsili güç bir alacaktan, özellikle bir iptal
davasından, borçlunun organlarına veya çalışanlarına karşı sorumluluk davasından
vazgeçerse, alacaklıları yazıyla veya ilan yoluyla haberdar eder ve 245 inci maddeye uygun
olarak bu iddiaların takibi hakkını devretmeyi teklif eder.
PARALARIN PAYLAŞTIRILMASI:
MADDE 309/h.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Konkordato tasfiye memurları, geçici de olsa
her dağıtımdan önce, bir pay cetveli düzenler ve payının miktarını her alacaklıya bildirir;
konkordato tasfiye memurları pay cetvelini on gün süreyle iflas dairesinde alacaklıların
incelemesine hazır tutar. Pay cetveline karşı şikayet yoluna başvurulabilir.
Konkordato tasfiye memurları, pay cetveli ile birlikte masrafları da içeren son hesabı iflas
dairesine tevdi ederler.
REHİN AÇIGI:
MADDE 309/ı.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Geçici pay cetvelinin tevdii sırasında rehni
paraya çevrilmiş bulunan rehinli alacaklılar, alacaklarının açık kalan kısmı için geçici
dağıtıma katılırlar. Açık kalan kısım konkordato tasfiye memurları tarafından belirlenir ve bu
karara karşı şikayet yolu_ na gidilebilir.
Geçici pay cetvelinin tevdii sırasında rehin paraya çevrilmemişse, rehinli alacaklı komiser
tarafından açık kalacağı öngörülmüş olan miktar için dağıtıma katılır. Rehnin paraya
çevrilmesinden elde edilen bedelin öngörülen miktarın altında kaldığını ispatlayan rehinli
alacaklı, buna tekabül eden ödemelere hak kazanır.
Rehnin paraya çevrilmesinden elde edilen bedel ile o zamana kadar yapılan geçici ödemeler
toplamı alacak tutarını aşarsa, rehinli alacaklı fazlayı iade etmek zorundadır.
TEVDİ:
MADDE 309/i.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Konkordato tasfiye memurları tarafından
belirlenen sürede hak sahipleri tarafından tahsil edilmeyen paylar 9 uncu madde hükümlerine
göre bankaya yatırılır.
Beş yıl içinde hak sahipleri tarafından tahsil edilmeyen paylar iflas dairesi tarafından dağıtılır;
255 inci madde kıyas yoluyla uygulanır.
FAALİYET RAPORU:
MADDE 309/j.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Tasfiye sona erince konkordato tasfiye
memurları bir nihai rapor düzenler. Bu nihai rapor alacaklılar kurulunun onayına sunulur.
Kurul onayladığı nihai raporu tasdik makamı olan ticaret mahkemesine gönderir ve tasdik
makamı da alacaklıların incelemesine hazır tutar.
Tasfiyenin bir yıldan uzun sürmesi halinde konkordato tasfiye memurları, her yıl en geç
Aralık ayı sonuna kadar, tasfiye edilen malvarlığının ve henüz paraya çevrilmemiş malların
durumunu belirten bir cetvel ve faaliyetleri hakkında bir rapor düzenleyip alacaklılar kuruluna
tevdi eder. Bu cetvel ve rapor, takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar alacaklıların
incelemesine hazır bulundurulmak üzere alacaklılar kurulu aracılığıyla tasdik makamına
sunulur.
HUKUKİ İŞLEMLERİN İPTALİ:
MADDE 309/k.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Borçlu tarafından konkordatonun tasdikinden
önce yapılmış hukuki işlemler 277 ila 284 üncü maddelere göre iptale tabidir.
Konkordato mühletinin verilmesi veya mühletten önce bu Kanuna göre vuku bulan iflasın
ertelenmesi tarihleri, iptal davası açma sürelerinin hesaplanmasında haczin veya iflasın
açılmasının yerini tutar.
Konkordato masasına yöneltilen taleplerin tasarrufun iptali yoluyla kısmen veya tamamen
reddini sağlamak mümkün ise konkordato tasfiye memurları, def'i yoluyla iptal talebinde
bulunmaya yetkili ve yükümlüdürler.
UYGULANACAK ORTAK HÜKÜMLER:
MADDE 309/l.- (Ek: 4949 - 17.7.2003 / m.84) Niteliğine aykırı düşmedikçe 285 ila 308 inci
maddeler malvarlığının terki suretiyle konkordatoda da uygulanır.
_____
Madde 309/l nin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, 30.7.2003 tarih ve 25184 sayılı
R.G.'de yayımlanan, 17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 104. maddesi hükmü
gereğince Adalet Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.