MacMillan Planı:

• İngiltere, 1958 yılında MacMillan Planı’nı ortaya atmıştır. Buna göre Adadaki Cemaatler ayrıca İngiltere, Yunanistan ve Türkiye arasında bir ortaklık kurulmasına dayanıyordu. Türk ve Yunan Hükümetleri birer temsilci gönderecekti.
• Bu durum yedi yıl sürecek, eğer sistem iyi işlerse ve barış sağlanırsa İngiltere, Ada’nın idaresini dost Türk ve Yunan Hükümetleri ile paylaşacaktı. Ada’da her cemaatin kendi işlerinde Otonomisini kullanabileceği bir temsili hükümet kuracak ve Türk ve Rumlar çift tabiiyet kullanabilecektir .
• Kıbrıs Rum liderliği derhal, Yunan Hükümeti ise kısa bir süre sonra MacMillan Planı’nı reddederek, self-determinasyonda ısrar ettiklerini açıkladılar .Türk Hükümeti ise taksim tezi baki kalmak üzere, bazı şartlarla İngiliz planının destekleyeceğini bildirdi. Yunanistan MacMillan Planı’nı devre dışı bırakmak için gerek İngiliz parlamentosunda gerek Birleşmiş Milletlerde çeşitli faaliyetlerde bulunmuştur. Fakat İngiltere, bütün bu müdahalelere rağmen planın devreye sokacağını bildirmiştir.
• Artık yapılacak tek şey MacMillan Planını tatbik etmekti. Bunun bir neticesi olarak Türk temsilcisi, 1 Ekim 1958’de resmen ve fiilen görevine başladı ve Plan yürürlüğe girmiş oldu .

Zürich ve Londra Antlaşmaları:

• “1958 yılı Kıbrıs’ta yoğun tedhiş olaylarının meydana geldiği bir yıl oldu. EOKA , bu yılın yalnız Temmuz ayında 48 Türk’ü öldürdü.
• İngiltere başbakanı Harold McMillan’ın Yunanistan Başbakanı Karamanlis ile 8-9 Ağustos 1958’de yaptığı görüşmelerde de bir sonuca ulaşamadı.15 Ağustos Planı olarak ta bilinen bu plan, Ada’nın yönetiminde Türk’lere geniş hakların verilmesini öngörüyordu. Plana göre, Yürütme Konseyine dört Rum temsilciye karşı iki de Türk temsilci de ekleniyordu.
• Bu arada, Kıbrıslı Rum ve Türkler için kabul edilen “çift uyruk” sistemi de kaldırılıyor, sorunun kesin çözümünün yedi yıl sonraya bırakılmasını öngörüyordu” .İngiltere’nin yeni planını Rumlar kabul etmediler. Türk Hükümeti ise planı olumlu karşıladı.
• Türkiye’yi bu planı kabule iten en önemli neden, planın kabulü halinde bir taksim olasılığının doğması idi. Türkiye işi sıkı tutarak, Kıbrıs’ta Başkonsolosluk görevini yapan Burhan Işın’ı McMillan planının belirtilen temsilcilik görevine atadığını açıkladı. Durum Rumlarda büyük endişeye neden oldu.
• “Sorunun gittikçe çıkmaza girdiğini ve EOKA’ nın tedhiş faaliyetlerinin bütün dünyanın nefretini kazandığını gören Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis, üçlü görüşmelere gitmekten başka seçenek kalmadığını görerek çabalarını bu yöne çevirdi. Türkiye Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Yunanistan Dışişleri Bakanı Averof arasında bir seri görüşmeler başladı.
• İki Dışişleri Bakanı,19 Ocak 1959 tarihinde Paris’te yaptıkları görüşmede Kıbrıs’la ilgili anlaşmanın ana hatlarını saptadılar. Bu gelişmelerden sonra Türkiye Başbakanı Adnan Menderes ile Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis, 6 Şubat 1959 tarihinde Zürich’te buluştular. Menderes-Karamanlis görüşmesi 11 Şubat tarihinde tam bir anlaşma ile sona erdi. Taraflar bu tarihte yayınladıkları bir bildiri ile görüş birliğinde içinde olduklarını açıkladılar.
• Zürich’te iki Başbakanın aldıkları kararlar, 17 Şubat 1959 tarihinde Londra’da Türkiye-İngiltere ve Yunanistan Dışişleri Bakanları tarafından imzalanarak kesinleşti. Böylelikle Türklerin ve Rumların bir arada yaşayacakları “KIBRIS CUMHURİYETİ” kurulmuş oldu.
• Zürich ve Londra Anlaşmalarında yer alan esaslar çerçevesinde Kıbrıs Cumhuriyetinin Anayasası ve Anayasanın değişmez bir parçası olan Garanti ve İttifak Antlaşmaları hazırlanmış ve 15-16 Ağustos 1960 gecesi Antlaşmalar imzalanarak Kıbrıs Cumhuriyeti resen ilan edildi .
• Zürich ve Londra Anlaşmaları gereğince Türkiye ve Yunanistan’ın Ada’da bulundurması gereken askeri birlikler de 16 Ağustos 1960 sabahı Magosa’ya çıktılar. Antlaşmalar gereğince Türk Alayı 650, Yunan Alayı ise 950 erden kurulmuştu.