Sağlık ve Orman
Orman, baştan bu yana sıraladığımız katkılarıyla, insan sağlığı üzerinde doğrudan pay sahibidir. Bu bölümde, onun, insan sağlığı üzerindeki dolaysız etkileri ele alınmıştır. Bunun için de, ilk önce ormanın, özellikle gürültüyü azaltıcı etkilerine değinilmiştir.
Ormanın, insanın ruh sağlığı üzerindeki olumlu etkisi, işte tam bu noktada kendini göstermektedir. Gerçekten de gürültü kaynağından başlayana 250 m genişliğindeki bir orman şeridi, insanı rahatsız eden 80 dB şiddetindeki bir gürültüyü yarı yarıya; insanı rahatsız etmeyecek bir düzeye, 40 dB’ya indirmektedir. Esasen, çok tabakalı, sık ve genç bir orman ölçü alındığında, ormansız alana oranla, bu yapıda gürültü şiddetinin 1 m için 0,16 dB , 200 m için ise 32 dB daha az olduğu saptanmıştır.
Yalnızca bu veriler bile, ormanın, insanın ruh sağlığı üzerinde doğrudan olumlu etkisini kanıtlamaktadır.
Öte yandan ormanlar, ilaç üretiminde, kendilerinden yararlanılan bir hammadde deposu konumundadır. Nitekim ilaç hammaddesinin %25’i tropik ormanlardan gelmektedir. Aynı şekilde kanser hastalarında kullanılan ilaç hammaddesinin %70’i de yine tropik yağmur ormanlarından sağlanmaktadır.
Yani ormanlar, yalnız ruh sağlığı üzerinde değil, beden sağlığı üzerinde de büyük katkılar yaratmaktadır. Örneğin ağaçların ve ormanda bulunan diğer bitkilerin kök, kabuk, yaprak, dal, çiçek ve tohumları doğrudan ilaç olarak kullanılabildiği gibi, ilaç sanayiinde hammadde olarak da kullanılabilmektedir.
Günümüzde doğanın, doğal kaynakların ve doğal gıdaların yeniden önem kazanmasıyla ormandan, bitkilerden, şifalı otlardan, insan sağlığı için yararlanma anlayışı giderek dikkat çekici bir boyuta ulaşmıştır.
Türkiye ise, şifalı otlar konusunda çok zengindir ve ülkemiz doğal bir laboratuar konumunda bulunmaktadır.
Topraklarında, yaklaşık 9.000 bitki türü barındıran Türkiye’de endemik bitki türlerinin sayısı da 3.000’e varmaktadır.
Bütün bu olgular, ormanların, insan yaşamındaki önemini vurgulamakla kalmıyor; aynı zamanda onların, nasıl birer can simidi olduğunu da gösteriyor. Bu yüzden olmalı, kimi orman bilimciler, ormanların “çevre dostu” olduğu kadar, aynı zamanda “can dostu” olduğunu da vurgulamaktadır. Bir başka görüş ise ormanın artık bir “can pazarı” olduğunu belirtmektedir.
Ormanların insan sağlığı üzerindeki bu olumlu etkileri, işte bu nedenle insanları, kentlerin çevresinde orman yetiştirmeye, onları “kent ormancılığı” ve “yeşil kuşak ağaçlandırması” doğrultusunda çaba harcamaya yöneltmektedir. Nitekim “kent ormancılığı” kavramının da ancak 1960’lardan sonra yaygınlık kazanmaya başlaması dikkat çekicidir.
Eğlence-Dinlence (Rekreasyon) Açısından Orman
Yirminci yüzyılın başlarından itibaren, güncel anlamıyla ilk kez ABD’de ortaya çıkan “orman içi eğlence-dinlence” anlayışı, özel fakat oldukça yaygın, aynı zamanda popüler bir rekreasyon tipi olarak, çeşitli açık hava etkinlikleri içinde, kendine önemli bir yer bulmuştur. Bir başka deyişle ormanda yapılan rekreasyon etkinlikleri; kitlesel hareketliliğe dönük, kendine özgü nitelikler taşıyan, bu anlamda kitleleri, öteki açık hava çevresi eğlence dinlence etkinliklerinden çok daha fazla kendisine çekebilen bir etkinlikler bileşkesidir. Çünkü ormanlar, bilindiği üzere, doğal kaynakları topluca sunabilen en elverişli rekreasyonel yaşam çevresi konumundadır.
Türkiye’de ise ormanlar, 1956’dan bu yana, orman-halk ilişkilerinin geliştirilmesi doğrultusunda, eğlence-dinlence gereksinimleri için de ayrılmaya başlamıştır.
Orman içindeki eğlence-dinlence, “yoğun2 ve “yeğin” olmak üzere başlıca iki kullanım tipine ayrılmakta ve etkinlikler de genellikle bu ayrım çerçevesinde tanımlanmaya çalışılmaktadır. Yoğun yada yeğin kullanıma konu olan orman parçalarında (orman içi dinlenme yerleri, milli parklar vb.) insanlar, rekreasyonel anlamda çeşitli etkinlikler gerçekleştirmektedir yoğun rekreasyonel kullanım, esas itibariyle önceden saptanan hedeflere göre planlanarak geliştirilmiş olan; organize tesislere, yüksek ziyaretçi sayılarına ve zengin etkinlik çeşitliliğine sahip orman alanlarında görülmektedir.
Bu alanlarda özellikle kampçılık, piknikçilik, balıkçılık, botçuluk, kanoculuk, kayakçılık, yüzme, gezinti, ilginç yerleri ziyaret, toplu geziler, fotoğrafçılık, toplayıcılık, doğa üzerinde çalışma, çevredeki insanlarla sohbet, zihinsel dinlenme, atlı binicilik, çeşitli sporlar, değişik oyunlar vb. etkinlikler gerçekleştirilebilmektedir.
Görüldüğü gibi ormanlar, sunduğu eğlence-dinlence olanaklarıyla da insanlar için manevi-kolektif-sosyal yararlar sağlamaktadır.
Son düzenleyen The Unique; 28 Mayıs 2008 22:10
