Osiloskop

Osiloskoplar, elektriksel ölçü ve gözlem araçlarıdır. Voltaj değişimlerini görünür hale getirir. Voltmetre ile sadece voltajın genliğini ölçebilirsiniz, osiloskop ile hem voltajın genliğini ölçmek hem de şeklini görmek mümkündür. Özellikle ac voltaj değişimlerinin izlenmesinde çok kullanışlıdır. Ekran üzerinde yapacağınız ölçümlerle frekansını da belirlemeniz mümkündür. Aynı anda 2 farklı voltaj izlenebilir ve bu voltajların birbirleriyle faz ilişkisini de ölçebilirsiniz. Osiloskoplar ile gözlenebilen frekans aralığı çok geniştir. Ayrıca analog sinyal bilgisini sayısal (dijital) hale çevirerek bir bellkte saklayan ve istenildiğinde ekrana çağıran osilioskoplar da vardır.

Analog sinyali sayısal hale çeviren bir kartı olan (A/D converter) bir bilgisayarla osiloskopla yapılabilenleri yapabilir ayrıca çok miktarda bilgiyi saklayabilir, değerlendirebilirsiniz.
Bir osiloskobun en önemli parçası katot ışını tüpüdür. Havası boşaltılmış olan bu tüpün arakasında, silindirik yapıda, termoiyonik olaya dayalı olarak elektron salan katot elemanı vardır. Genellikle oksit kaplı nikelden yapılan katot, içindeki fitilden bir akım geçirilerek, dolaylı olarak ısıtılır ve elektron salar. Yüksek, pozitif potansiyeldeki ivmelendirme halkalarına doğru hızlandırılan elektronlar, elektron merceği görevi gören halka elektrotlar arasından geçerken ince bir demet haline getirilir. Katodun önünde bulunan kontrol kafesine uygulanan bir voltajın değiştirilmesi ile kafesi birim zamanda geçen elektron sayısı kontrol edilebilir. Demet modülasyonu adı verilen bu işlem, televizyon ve bilgisayar ekranlarında görüntü oluşturulmasında önemlidir.


İnce demet haline getirilen elektronlar, luminesans bir ekran üzerine düşürülünce ışıklı bir iz oluşur. Elektron demeti yatay saptırıcı levhalar arasından geçerken, bu levhalar arasına uygulanan voltaj farkıyla orantılı bir sapmaya, dolayısıyla ekran üzerindeki ışıklı izde bir yer değiştirmeye uğrar. Düşey saptırıcılara uygulanmış voltaj için de aynı şeyler geçerlidir. Bir voltajın zaman değişim grafiğini çizdirmek için, yatay saptırıcılara testere dişi olarak adlandırılan ve genellikle osiloskobun kendisinin ürettiği bir voltaj uygulanır. Ölçmek veya gözlemek istediğimiz voltaj düşey girişe uygulanır.