Arama

Asetilen - Tek Mesaj #2

CrasHofCinneT - avatarı
CrasHofCinneT
VIP Pragmatist Çılgın Zat...
14 Eylül 2008       Mesaj #2
CrasHofCinneT - avatarı
VIP Pragmatist Çılgın Zat...
Asetilenin Kullanımı
Elektrikle aydınlatma çağının başlamasından önceki yıllarda, kolayca tutuştuğu ve çok parlak bir alevle yandığı için aydınlatmada asetilen kullanılıyordu. İlk bisikletlerin ve otomobillerin farları da asetilen lambalanyla donatılmıştı. Bugün asetilen lambaları daha çok şamandıralarda, deniz fenerlerinde, fener gemilerinde, ayrıca kara ve demiryollarındaki bakım ve onarım çalışmaları sırasında kulla­nılır.

Bazen gemilerdeki cankurtaran simitlerine de Holmes feneri denen küçük bir aydınlatma aygıtı takılır. Bu aygıt, içinde kalsiyum karbür ve kalsiyum fosfür karışımı bulunan, metal­den yapılmış kapalı bir kutudur. Gece olan bir deniz kazasında cankurtaran simitleri de­nize atılınca bu kutu açılır ve deniz suyunun kutudaki kimyasal maddelerle tepkimeye gir­mesiyle asetilen ve fosfin (fosforlu hidrojen) gazları açığa çıkar. Fosfin havayla karşılaşınca alev alarak asetileni tutuşturur; böylece olu­şan duman ve alev de kazaya uğramış kişiye cankurtaran simidinin yerini belli eder.

Sanayide çok kullanılan oksiasetilen ham­laçlarının metalleri kesecek ya da eritecek kadar sıcak olan alevi de asetilen ile oksijenin birleşmesiyle oluşur. Bu hamlaçları besleyen asetilen, patlamaması için propanon denen bir sıvıyla birlikte basınçlı çelik tüplere doldu­rularak depolanır. Tüpten gelen asetilen gazı ile gene çelik bir tüpte depolanmış olan oksijen gazı özel bir yakıcıda karıştırılarak yakıldığında, sıcaklığı yaklaşık 3.000°C'yi bu­lan akkor halinde bir oksiasetilen alevi olu­şur. Bu sıcaklık metalleri eriterek birbirine kaynatmaya yetecek kadar yüksek olduğun­dan otomobil, gemi ve uçak yapımındaki kaynak işlerinde hep oksiasetilen hamlacı kullanılır (bak. Kaynak). Oksiasetilen alevi çeliği de kolayca kesebildiği için eski çelik yapıların ve hurda makinelerin parçalanma­sında da bu aletten yararlanılır. Oksiasetilen hamlacıyla çalışanlar, gözlerini alevin parlak ışığından ve çıkan ısıdan korumak için yüzle­rine kaynakçı maskesi takarlar.

Bugün asetilenin sanayideki en önemli kul­lanımı plastiklerin üretiminde başlangıç mad­desi olmasıdır (bak. Plastikler). Örneğin kısaca PVC olatak bilinen ve çok yaygın bir kullanımı olan polivinil klorürün temel bileşe­ni (vinil klorür), asetilen ile hidroklorik asidin tepkimesiyle elde edilir.

"Kaynak: MsXLabs.org & Temel Britannica"
Son düzenleyen CrasHofCinneT; 14 Eylül 2008 09:45
Ölmediğine sevindim, hala acı çekebiliyorsun...