Afrika Eğitim ve Sağlık MsXLabs.org &Temel Britannica Geleneksel Afrika toplumlannda çocuklar topluluk içinde eğitilir, yaşamlannı nasıl kazana-caklannı ve nasıl davranacaklannı ana babala-nndan, aile büyüklerinden öğrenirlerdi. 19. yüzyılda Afrika'ya gelen Hıristiyan misyonerler (din adamlan) Avrupa'daki eğitim sistemlerini burada uygulamaya başladılar. Ama Avrupalıların sömürge yönetimleri genellikle eğitime çok az para ayırdığından milyonlarca Afrikalı okuma yazma eğitimi alamadı. Bugün Afrika'nın bağımsız hükümetleri, halklarını sanayileşmiş bir dünyanın yaşam biçimine hazırlamak gibi çok büyük bir eğitim göreviyle karşı karşıyadır. Bütün Afrika ülkelerinde eğitim sorumluluğunu devlet üstlenmiştir. Bununla birlikte birçok hükümetin bütün halka eğitim olanakları sağlamak için yeterli parasal kaynağı olmadığından, günümüz Afrika'sında pek çok çocuk okula gidemez. Çağdaş bir devleti yönetmek için gerekli olan yönetici ve teknisyen kadrosunu yetiştirmek amacıyla birçok ülkede üniversiteler kurulmuştur. Dünyanın en eski üniversitesi, 10. yüzyılda Kahire'de kurulmuş bir İslam kurumu olan El-Azhar Üniversitesi'dir. Fas ve Tunus'ta da eski Müslüman üniversiteleri vardır. Sömürge döneminde Avrupa eğitim modeline uygun birkaç üniversite kurulmuşsa da, yükseköğretimde asıl gelişme 20. yüzyıl ortalarında başlamıştır. Bugün büyük Afrika ülkelerinin hepsinde en az bir yükseköğretim kurumu vardır. Güney Afrika Cumhuriyeti'nde eğitim, bu ülkedeki ırkları birbirinden ayrı tutma politikasına uygun olarak kesin bir ayrımcılığa dayanır. Afrikalılar, Avrupalılar ve Asyalılar ayrı ayrı okullara gider, ayrı konularda eğitilirler. Afrikaner dilindeki Apartheid sözcüğüyle adlandırılan bu ırk ayrımcılığı politikası 20. yüzyılın son döneminde ülkede büyük huzursuzluklara ve şiddet olaylarına yol açmış, öbür ülkelerce eleştirilip kınanmıştır. Sömürge yönetimi altındayken çok az doktoru ve hastanesi olan Afrika'da bugün genel sağlık düzeyini yükseltmek, sıtma, uyku hastalığı ve veremle savaşmak için büyük çabalar harcanmaktadır. Afrika Dilleri Afrika'da 1.000'e yakın dil konuşulur. Bu sayı bütün dünyada konuşulan toplam dil sayısının yaklaşık dörtte birine eşittir. Afrika dilleri, ortak kökenli dilleri içeren dört dil ailesine ayrılır. Bunlar Afrika-Asya (Hami-Sami), Nijer-Kongo, Nil-Sahra ve Koisan dilleridir. Bu dil ailelerinin birbirinden çok değişik dilleri içermesi, bu dillerin büyük olasılıkla yüzyıllar önce, örneğin Avrupa dillerinin oluşmasından çok önce konuşulduğunu gösterir. Günümüzdeki Afrika-Asya ve Nijer-Kongo dil ailelerinin ataları olan diller belki de 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Sahra'nın kuzeyinde 80 milyon kişinin konuştuğu Arapça (bak. Arapça) Afrika-Asya dil ailesinin bir üyesidir ve Afrika'nın en yaygın dilidir. Bir başka Afrika-Asya dili olan Berberi dilini ise Kuzey Afrika'nın orta ve batı bölümlerinde yedi milyon kişi konuşur. Çölde yaşayan Tuaregler bu sayının içindedir. Sahra'nın güneyinde ilginç bir dil çeşitliliği görülür. Nijer-Kongo dil ailesi, bilinen 800'ü aşkın diliyle en geniş dil grubudur. Bu dillerin en tanınanları arasında Svahili ve Zulu gibi Bantu dilleri de bulunur. Svahili dilini Afrika' nın doğusunda 20 milyon kişi, Zulu dilini ise Afrika'nın güneyinde dört milyon kişi konuşmaktadır. Afrika-Asya dil ailesinden Çad grubu, Batı Afrika'da konuşulan.150 dili içerir. Bunlardan Hausa'yı anadili olarak konuşanlar 20-25 milyon kişi dolayındadır. Bu sayı Sahra'nın güneyinde herhangi bir başka dili konuşanların sayısından fazladır. Bununla birlikte, nüfusu birkaç yüzü geçmeyen küçük köylerde konuşulan Çad dilleri de vardır. Bazen birbirine komşu köylerde yaşayanlar bütünüyle farklı diller konuşurlar. Bu büyük çeşitlilik çoğu kimsenin birden çok dil bildiği anlamına gelir. Bu insanlar anadillerine ek olarak en az bir dil daha bilirler. Birden çok dil konuşma, kamu eğitimi ve kitle iletişimi gibi ulusal görevlerin yerine getirilmesindeki güçlükleri artırdığından sorun yaratmaktadır. Sınırlan içinde 250'yi aşkın dilin konuşulduğu Nijerya gibi bir ülkede, bütün bu dillerde kitap, gazete yayımlamanın, radyo-TV programlan hazırlamanın ne denli güç olduğu ortadadır. Ticaret ve Yazışma Dilleri Afrika'da konuşulan 1.000'e yakın dil arasında, bir milyondan daha çok kişinin konuştuğu dillerin sayısı 30'u geçmez. Afrikalılar bu büyük çeşitliliği gidermenin bir yolu olarak ortak ticaret ve yazışma dilleri (Lingua Franca) geliştirmişlerdir. Örneğin Svahili dili Kenya ve Tanzanya'nın resmi dili olduğu gibi, bütün Doğu Afrika'da da ortak dil olarak kullanılır. Nijerya'nın kuzey ve Nijer'in güney bölgelerinde konuşulan Ffausa dili, Batı Afrika'nın bu kesiminde ve başka bölgelerinde ortak dil olarak benimsenmiştir. Benzer biçimde, hem resmi ulusal dil, hem de ortak dil olarak kullanılan Amhara dili Etiyopya'da çok yaygındır. Lingala Orta Afrika'da yaygın olarak konuşulur ve aynı bölgenin ortak dilidir. İngilizce, Fransızca ve Portekizce gibi Avrupa dilleri de sömürge döneminden bu yana Afrika ülkelerinde ortak dil olarak kullanılır. Böylece Afrikalı bir çocuk ilk ve ortaokulda anadiline ek olarak bir Afrika dili ile bir Avrupa dili öğrenmek zorunda kalabilir. Birçok bölgede, Avrupa ve Afrika dillerinin bölgesel karışımlarından oluşan ve "karma dil" adı verilen diller geliştirilmiştir. Batı Afrika'da karma İngilizce, Eski Fransız Batı Afrikası bölgelerinde de temeli Fransızca olan bir karma dil konuşulur. Güney Afrika' da ise temeli Hollanda dili olan Afrikaner dili İngilizce'nin yanı sıra resmi dil olarak kullanılır. Afrika Dillerinin Özellikleri Afrika dillerinin, bazıları dünyanın öbür dillerinde ender görülen ya da hiç bulunmayan birkaç önemli özelliği vardır. Birçok Afrika dili "tonlu" (titremli) dildir. Bu dillerdeki sözcükler, konuşma sırasında ses perdesinde yapılan değişikliklerle farklı anlamlar kazanır. Bunun için genellikle üç ayrı ses yüksekliği kullanılır. Örneğin Nijerya'nın orta bölgesinde konuşulan İgala dilindeki awo sözcüğü, yüksek-yüksek, yüksek-alçak gibi değişik tonlamalarla söylenebilir. Bu tonlamaların her biri aynı sözcüğe "beçtavuğu", "delik" gibi değişik anlamlar yükler. Zaire'de konuşulan ve bir Nijer-Kongo dili olan Kele'de ise alam-baka boili deyimi tonlamaya bağlı olarak "o (erkek) ırmak kıyısını gözledi" ya da "o (erkek) kaynanasını suda haşladı" anlamlarına gelebilir! Afrika dillerinin ilginç ve karmaşık özellikleri bu kadarla da bitmez. Zimbabve ile Mozambik'te konuşulan Sona dilinde "onun" ya da "onların" demenin 256 değişik yolu olduğu ileri sürülmüştür. Afrika'nın güneybatısında yaşayan Buşman (San) ve Hotanto (Koikoi) topluluklarını da kapsayan yaklaşık 100.000 kişinin konuştuğu Koisan dilinde "şaklama" denen ünsüzler bulunur. Afrika dışında hiçbir dilde bulunmayan bu seslerin bir örneği, Türkçe'de beğenmeme ya da kabul etmeme durumlarında kullanılan "cık" sesine benzer. Bir başka örneği de dudakları büzerek çıkarılan yumuşak bir öpücük sesine benzetilebilir. Bazı Afrika dillerinin, örneğin Kuzey Afri-ka'daki Arapça ve Berberi dili ile Etiyopya' daki Amhara dilinin eski bir geçmişe dayanan yazılı edebiyatları vardır. Hausa, Svahili ve Nil- Sahra dil ailesinden Kanuri gibi dillerde Arap yazısından kaynaklanan geleneksel yazı sistemleri benimsenmiştir. Bununla birlikte günümüzdeki Afrika yazı sistemlerinin pek çoğu Latin kökenli alfabelere dayanır. Hausa, Svahili ve Zulu gibi dillerde basılan yayınların sayısı günden güne artmaktadır. 
Haritada gösterilen diller ve dil aileleri o bötgede konuşulan tek dil olmadığı gibi yalnızca o bölgeye de özgü değildir.Afrika Dilleri Ve Dil Aileleri
- NİJER-KONGO DİLLERİ - Bantu: Bağanda, Batsvana, Kİkuyu, Kongo, Rjuanda, Rundt, Sotho, Svahili, Sona, Zutu. Bantu dışı: Fulani, İbo, Mandingo (Maiİnke), Mende, Mosi, Tvi, Volof, Yoruba.
- NİL-SAHRA DİLLERİ - Kanuri, Masai, Nuer, Nübye diti ve Öbürleri
- AFRİKA-ASYA (HAMİ-SAMİ) DİLLERİ - Amhara dili, Arapça, Berberi dili. Gala, Hausa, Somali ve Öbürleri.
- KOİSAN DİLLERİ - Hotanto (Koikoi), Ksam (Güney Buşman yada San dili), Kung (Kuzey Buşman ya da San dili) ve öbürleri
- MALEZYA-POLİNEZYA DİLLERİ - Malgaş
Kaynak: MsXLabs.org &Temel Britannica
