İki erkek beta aynı kaba konduğunda, içlerinden biri ölünceye kadar kıyasıya dövü­şürler. Doğadaki yaşam ortamından alınan bir beta ancak bir saat kadar yaşayabildiği halde, Taylandlılar yüzlerce yıldır melezledikleri betalar arasından 10 saat dövüşebilen şampiyonlar yetiştirmişlerdir. Bu beta dövüş­lerinde, tıpkı horoz dövüşlerinde olduğu gibi, izleyiciler hangi balığın yeneceği konusunda bahse tutuşurlar.

Kavgacılıkları dışında çarpıcı renkleri ve güzel görünümleriyle dikkati çeken betalar, dünyanın hemen her yerinde akvaryum me­raklılarının en sevdiği balıklardandır.

Doğada yalnızca kahverengi ya da yeşilimsi renkte olan bu balıkların çaprazlamayla üretilmiş örneklerinde erkekler mavi, kırmızı, yeşil ve eflatun renkleriyle göz alır. Yüzgeçleri de doğadaki örneklerinden daha geniş ve göste­rişlidir. Üstelik akvaryum için üretilmiş beta­ların erkekleri doğadaki kadar hırçın ve kav­gacı değildir; gene de iki erkeği aynı akvaryu­ma koymak gerektiğinde aralarını bir cam bölmeyle ayırmak gerekir. Camdan birbirleri­ni gören betalar, yüzgeçlerini gerip bu bölme­nin önünde gidip gelerek dövüşmeye hazırla­nırlar.

Bir tatlı su balığı olan betanın doğal yaşama alanı gölcükler, akaçlama kanalları ve akarsu­ların durgun kesimleridir. Anofel denen sıtma sivrisineği de bu durgun sularda ürediği için, sivrisineğin larvalarıyla beslenen beta, sıtma savaşının doğal yardımcılarından sayılır: Be­tanın yaşadığı durgun sularda hem oksijen az olduğundan, hem de solungaçları öbür balıklarınki gibi sudan oksijeni almaya pek elveriş­li olmadığından, hayvanın solungaçlarının üs­tünde özel bir solunum organı vardır. Bu yüzden betalar ara sıra su yüzeyine çıkar ve ağızlarını havayla doldurarak, bu organ aracı­lığıyla havanın oksijenini solurlar.

Betaların üreme davranışı da çok ilginçtir. Yumurtaların ve yumurtadan çıkan yavrula­rın bakımını, öbür balıklardaki gibi dişi değil erkek üstlenir. Üreme mevsimi geldiğinde, erkek beta su yüzeyine hava üfleyerek kabar­cıklar oluşturur. Sonra vücudundan sümüksü bir sıvı salgılayarak kabarcıkları bu maddeyle kaplar. Böylece birbirine sıkıca yapışan ka­barcıklar su üzerinde sal gibi yüzen bir küme oluşturur. Dişi balık yumurtalarını bu kabar­cıkların arasına bırakır ve erkek beta, küme­den ayrılıp düşen yumurtaları ağzıyla yakala­yıp yeniden yerine yerleştirir. Yavrular yu­murtadan çıkıncaya kadar bu köpükten yuva­yı özenle korur, gerektiğinde onarır ve başka balıkları, hatta dişisini bile yumurtalara yak­laştırmaz. Yumurtadan çıkan yavruları, ken­dilerine bakabilecek duruma gelinceye kadar koruyup gözetmek gene erkeğin görevidir.