Işık saçan canlıların çoğu denizde yaşar. "Yakamoz" denen deniz ışıltılarını görmemiş denizci yok gibidir. Bu ışıltı, geceleyin yiyecek aramak üzere yüzeye çıkan milyonlarca tekhücreli hayvanın deniz yüzeyine yayılmasından kaynaklanır. Yakamozu görmenin en kolay yolu, gemilerin arkasındaki dalgalan (dümen suyunu) ya da bir sandalın suya batıp çıkan küreklerini gözlemektir. Çünkü bu minik canlılar ile denizanalan, geminin geçişinden ve küreklerin suyu dalgalandırmasından rahatsız olarak hep birden ışıldamaya başlarlar. Deniz hayvanlarında bu ışık genellikle dişi ile erkeğin çiftleşme çağnsıdır. Işıklı solucanlar yılda bir kez yumurta dökmek için deniz yüzeyine toplandıklarında, Bermuda çevresindeki deniz ışıl ışıl parlar. Bu küçük solucanlar birbirleriyle ışık aracılığıyla haberleşirler. Işıldayan canlılann en bol bulunduğu yer denizlerin derin kesimleridir. Güneş ışığının ulaşamayacağı kadar derin olan bu kapkaranlık sularda yalnızca bu canlılann ışığı yanıp söner. Bilim adamlarının yeni yeni keşfetmeye başladığı bu dünyada çok ilginç canlılar vardır. Örneğin ışıldakbalığının gövdesinin iki yanındaki ışık organları, yan yana dizilmiş ampuller gibi renk renk ışıklar saçar. Bu balıklardan çoğunun ışığı, fotofor denen karmaşık yapılı ışık organlarınca üretilir. Her fotoforda birçok ışık hücresi, bir yansıtıcı ve ışığı ince bir demet halinde toplayan bir mercek bulunur. Işık üretemeyen bazı derin deniz balıkları ise ışıldayan bakterilerle işbirliği yapar. Bu balıklann gövdelerinde bakterilerin barındığı küçük kesecikler vardır. Balık ışık yaymak istemediğinde bu keseciklerin üstünü zarsı bir kapakla örter. Derin deniz balıklannda ışık genellikle haberleşmeye yarar. Işık organları ağız çevresinde toplanmış olan bazı türler ise, bu ışıklara aldanıp gelen küçük deniz hayvanla-nyla beslenir. Fenerbalıklannın başının üzerinde olta kamışına benzeyen bir uzantı, bunun ucunda da genellikle parlak ışıklı bir kabarcık vardır. Balık bu "ışıklı oltasını" sağa sola sallayarak ucundaki "yem"e aklanan avını kolayca yakalar Sığ sularda yaşayan bazı balıklar da ışık üretebilir. Bunlann içinde ışığı en parlak olanı çakarbalığıdır (Photoblepharon palpe-bratus). Mercan resiflerinde yaşayan bu balığın ışığı geceleyin 30 metre ileriden görülecek kadar parlaktır ve büyük olasılıkla karanlıkta avım görmesini ya da yakına çekmesini sağlar.
Kaynak: MsXLabs.org & Temel Britannica
