Afrika'nın güneyinde, dört yanı kara olan bir ülkedir. Kuzeyden güneye ve doğudan batıya uzunluğu nerdeyse eşit olup, yaklaşık 933 kilometredir. Komşuları Zambia, Zimbabve, Namibia ve Güney Afrika' dır. Ülkenin Zambia ile sınırı, Zambezi Irmağı'nın o noktadaki genişliği olan 457 metredir.
BOTSVANA'YA İLİŞKİN BİLGİLER
NÜFUS: 1.167.000 (1987).
YÖNETİM BİÇİMİ: Bağımsız cumhuriyet.
BAŞKENT: Gaborone.
COĞRAFİ ÖZELLİKLER: Doğuda tepeler ve bodur ağaçların yer aldığı bozkırlar; kuzeybatıda bataklık ve ırmaklar; batıda kuru ovalar vardır.
BAŞLICA ÜRÜNLER: Sığır, keçi; hayvan derisi; darı,mısır; elmas, nikel ve bakır.
ÖNEMLİ KENTLER: Gaborone, Serovve, Lobatse, Molepolole, Francistovvn, Selebi-Pikvve.
EĞİTİM: ilköğrenim parasızdır ve mezunların yüzde 80'i ortaöğrenime devam eder.
Botsvana'nın büyük bir bölümü denizden 600-1.200 metre yükseklikte düz ve açık bir platodur. Bunun beşte dördünü, seyrek ağaçlar ve otsu bitkilerle kaplı Kalahari Çölü oluşturur . Doğudaki tepelerde otlaklar, kuzeydoğuda çeşitli ağaçlar, batıda da bataklıklar ve çöller vardır. Chobe Irmağı kıyısı ormanlıktır.
Botsvana'nın ilginç bir özelliği de ülkenin kuzeybatısındaki Okavvango bataklık bölgesinin varlığıdır. Okawango Irmağı yeraltına girip kaybolmadan önce çok büyük bir iç delta oluşturur. Delta yabanıl yaşam açısından oldukça zengindir. Bunlar arasında, özellikle çeşitli kuş türlerini, su yüzündeki bitkilerle beslenerek her yıl deltanın bir ucundan öbürüne göçen suaygırı sürülerini sayabiliriz. Okavvango bölgesi papirüs sazlıklarıyla da ünlüdür. Öbür önemli ırmaklar, Limpopo ve sürekli toprak üstünden akan tek ırmak olan Chobe'dir.
Botsvana'nın kuru ve sıcak bir iklimi vardır. Sıcaklık 27°C-38°C arasında değişir. Geceler ve kış günleri, oldukça soğuk geçer. Yağmur, çoğunlukla aralık ve nisan ayları arasında yağar. Güneyde yıllık yağış 150 milimetredir; doğuda ise bunun iki ya da üç katına çıkar.
Botsvana'da, yabanıl hayvan türleri bakımından zengin ulusal parklar ve hayvan koruma alanları vardır. Bunlardan ulaşımı en kolay olanı kuzeydeki Chobe Parkı'dır. Bu parkta fil, suaygırı, zürafa, manda, zebra, aslan, pars, antilop, devekuşu, zehirli yılanlar ve çeşitli kuş türleri vardır.
Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Beçuanalar sekiz ana kabileye ayrılır. Bunların en önemlileri Banguato, Banguaketse ve Bakuena'dır. Kalahari Çölü'nde Afrika'nın en eski halklarından olan 10 bin kadar Buşman yaşar. Bunlar avcılık ve toplayıcılıkla geçinen göçebelerdir. Ayrıca, birkaç bin Avrupalı ve Afrikalı karışımı melez ve az sayıda Avrupalı vardır. Avrupalılar'ın büyük çoğunluğu, ülkeye güneydoğuda Güney Afrika'dan giren ve Zimbabve sınırına ulaşana kadar bütün ülkeyi kat eden demiryolu boyunca yerleşmişlerdir. Botsvana'nın başkenti Gaborone'dir.
Botsvana topraklarının yalnızca çok küçük bir bölümü tarıma elverişlidir. Başlıca ürünler mısır, darı, baklagiller ve kavun-karpuzdur.
Halkın başlıca uğraşı sığır yetiştiriciliğidir. Madenlerin bulunmasından önce hayvancılık Botsvana halkının hemen hemen tek geçim kaynağıydı. Bugün en yoksul insanlar bile en azından birkaç sığıra sahiptir. Bazı çiftlik sahiplerinin ise büyük hayvan sürüleri vardır. Elmastan sonra en önemli dış ticaret ürünü ve gelir kaynağı ettir. Sığırlar, güney yarıkürenin en büyük mezbahalarından biri olan, Lobat-se'deki et işletmesinde kesilir.
Botsvana maden bakımından çok zengin olmakla birlikte, bu doğal zenginliğin büyük bir bölümü işlenmemiştir. Bakır, nikel ve elmas 1960'tan sonra bulundu. Orapa elmas madeninde 1971'de çalışılmaya başlandı. Jwa-neng'deki, değerli taşlar elde edilen ocakta ise 1982'de üretime geçildi. Şu anda Botsvana dış ticaretinde en önemli yeri tutan elmas, dış ülkelerden elde edilen gelirin yüzde 65'ini oluşturmaktadır. Bakır ve nikel Selebi-Pikvve' de çıkarılır. Botsvana Afrika'nın en zengin kömür yataklarından bazılarına da sahiptir.
Bağımsız bir cumhuriyet olan Botsvana Afrika Birliği Örgütü'ne, Birleşmiş Milletler'e ve İngiliz Uluslar Topluluğu'na üyedir. 19. yüzyılda bölge, Kap'tan kuzeye doğru ilerleyen Avrupalılar'ın çok ilgisini çekti. İskoçyalı misyoner David Livingstone Afrika'daki ilk yıllarını, o zamanlar Bechuanaland diye bilinen bu ülkede geçirmiştir.
1885'te İngiltere'nin egemenliği altına giren ülke uzun yıllar boyunca Güney Afrika'daki bir İngiliz komisyonunca yönetildi. O dönemde Güney Afrika bu sömürgenin yönetimini üstlenmek istediyse de, İngiltere buna izin vermedi. 1966'da Bechuanaland bağımsızlığına kavuştu ve adı Botsvana olarak değiştirildi. Bugün Botsvana ticaret açısından büyük ölçüde Güney Afrika'ya bağlıdır.
Kaynak: MsXLabs.org & Temel Britannica
