ERİK. Yeşil, sarı, kırmızı ya da mor renkli, ekşi ya da tatlı çeşit çeşit meyve veren erik ağaçları gülgiller familyasının Prunus cinsindendir. Bu ağaçların birçok türü, ayrıca çaprazlama yoluyla üretilmiş pek çok çeşidi vardır.
Erik ağaçlarının meyvesi ceviz, kiraz, şeftali gibi etli ve içinde tohumu barındıran sert çekirdekli "eriksi meyve"lerdendir.
Erik türlerinin en yaygını olan Prunus domestica 10 metreye kadar boylanabilen, dikensiz ya da az dikenli, beyaz çiçekli bir ağaçtır. Bu türün çakal eriği ile kiraz eriğinin melezlenmesiyle elde edildiği sanılmaktadır. Çakal eriği (Prunus spinosd) anayurdu Avrupa olan dikenli bir çalıdır. Türkiye'nin güney, batı ve kuzey bölgelerindeki çalılık yörelerde ve ormanların açıklık yerlerinde kendiliğinden yetişir. Boyu genellikle 3 metreyi bulan bu çalının buğulu koyu mor renkte küçük meyveleri buruk ve ekşi olduğu için pek yenmez, ama bazı alkollü içkileri tatlandırmak için kullanılır. Almanlar da çakal eriğinin gövde kabuklarından demledikleri çayın mide hastalıklarına iyi geldiğine inanırlar. İlk kez Kafkasya'da yetiştirildiği sanılan kiraz eriğinin (Prunus cerasifera) kiraz gibi küçük ve kırmızı meyveleri öbür türlerin meyvelerinden daha önce olgunlaşır.
Öbür önemli türlerden biri olan Prunus insütia kendine özgü hoş kokulu ve oval meyveleri için yetiştirilen orta boyda bir ağaçtır. İlk olarak Suriye'de yetiştirilen bu tür Avrupalı göçmenlerce Amerika'ya da götürülmüştür.
Erik ağaçları çok rüzgâr almayan yerleri ve iyi akaçlanmış toprakları sever. Aşılamayla, tohumla ve daldırma yoluyla çoğaltılabilirse de en iyi yöntem aşılamadır. Değişik koşullara kolayca uyum sağladığı için, hastalıklara ve zararlılara karşı koruduğunuz sürece bahçede bile erik yetiştirebilirsiniz.
Erik meyveleri taze olarak yenir; ayrıca hoşaf, reçel, marmelat ve pestil yapılır. Özellikle etli ve çok tatlı çeşitleri kurutularak kış için saklanır. Yugoslavya'da yapılan erik rakısı bu ülkenin en tanınmış ürünlerinden biridir.
Erik Avrupa'nın büyük bölümünde, SSCB' de, Türkiye'de, Çin'de, ayrıca ABD ve Kanada'da çok yaygın olarak yetiştirilir. En büyük erik üreticileri Avrupa'da SSCB ve Yugoslavya, Asya'da ise Türkiye ve Çin'dir. Türkiye'nin yıllık erik üretimi 150 bin ton kadardır ve büyük bölümü Karadeniz Bölgesi'nde gerçekleştirilir. Türkiye'deki en yaygın yerli erik çeşitleri can eriği, papaz eriği, türbe eriği, mürdüm eriği ve üryani eriğidir.
Kaynak: Msxlabs & Temel Britannica
