Arama


CrasHofCinneT - avatarı
CrasHofCinneT
VIP Pragmatist Çılgın Zat...
11 Ekim 2008       Mesaj #3
CrasHofCinneT - avatarı
VIP Pragmatist Çılgın Zat...
MANTARLAR
klorofil içermeyen, bu yüz­den de yaşamları için gerekli besini üreteme­yip dış kaynaklardan sağlayan bitki benzeri canlılardır. Yapıları ve yaşam biçimleri açısın­dan gerçek bitkilerden çok farklı özellikler taşıyan bu canlıların yeryüzünün hemen her yerine dağılmış 100 bini aşkın türü vardır. Bazıları tekhücreli ve ilkel, bir bölümü ise çokhücreli ve gelişkindir. Çok karmaşık bir grup oluşturan mantarlar geleneksel sınıflan­dırma sistemlerinde bitki olarak kabul edilir ve bitkiler âleminde sınıflandırılır. Oysa gü­nümüzde bu canlıları ayrı bir âlem altında toplama eğilimi daha yaygındır.

Toprakta, suda ve havada yani hemen her yerde bulunan bu canlılar doğrudan hayvan­lar ve bitkiler ya da bunların artıkları (ölü organik maddeler) üzerinde yaşarlar. Birbi­rinden çok farklı yapıda olabilen mantarların biçim ve boyutları, çıplak gözle görülemeye­cek kadar küçük ilkel mantarlardan, nemli orman ve çayırlarda yetişen şapkalı mantarla­ra kadar değişir. Çürük meyve, bayatlamış ekmek ve peynir gibi çeşitli yiyecekler ile çürümüş odun ve deri gibi bazı maddelerin üzerinde çoğalarak sarımsı ya da mavimsi yeşil renkli küf katmanı oluşturan küf mantar­ları ile ekmek ve bira yapımında kullanılan mayalar da bu gruptandır. Ayrıca, tekhücreli ilkel cıvık mantarlar, yaşlı ağaçların üzerinde rafsı katmanlar oluşturan kav mantarları ve çeşitli bitkilerde hastalıklara yol açan pas mantarları ile yanık mantarları da bu grupta yer alır.

Mantarlar çok basit yapılı canlılardır. Ger­çek bitkiler gibi kök, gövde ve yaprakları bulunmayan bu canlılar "hif" denen dallanmış ince iplikçiklerden oluşurlar. Bu iplikçiklerin oluşturdukları dokuya miselyum denir. Hifler yani mantar iplikçikleri kolaylıkla beslenebi­leceği herhangi bir ortamda örneğin bir odu­nun, toprağın ya da yiyeceklerin üzerinde hızla büyüyerek gelişir.

Eğreltiotları ve suyosunları gibi mantarlar da tohumlarla değil sporlarla ürer. Spor, üzerinde koruyucu bir örtü bulunan ve pro-toplazma içeren, çıplak gözle ayırt edemeye­ceğimiz minik bir hücredir. Çok hafif oldu­ğundan en ufak bir esintide bile uçuşarak çevreye dağılabilir. Bu yüzden dünyanın he­men her yerinde hatta Kuzey Kutup Bölgesi'nde bile havada sporlara rastlanır. Çevreye dağıldıktan sonra bir süre canlılığını koruya­bilen spor hücreleri nemli bir yüzeye kondu­ğunda gelişerek hif oluşturur.

Mantarların sporları ya doğrudan hifler üzerinde ya da özel sporkeselerinde oluşur. Bunları taşıyan yapıya yani spor üreten or­ganlara da sporofor denir. Örneğin, şapkalı mantarların şemsiyeye benzeyen organları aslında bir sporofordur. Eğer, yenebilen yani zehirsiz bir şapkalı mantarın şapkasının altına bakacak olursanız merkezden çevreye doğru ışınsal olarak yayılan yan yana dizilmiş ince levhacıklar görürsünüz. "Lamel" denen bu levhacıkların üzerinde yeni mantarlar üretebi­lecek milyonlarca spor hücresi bulunur.

Mantarlar Nasıl Beslenir


Mantarlar klorofil içermedikleri için fotosen­tez yapamazlar yani bitkiler gibi kendi besin­lerini üretemezler. Bunun yerine besinlerini dış kaynaklardan başka bir deyişle bitki ve hayvanlarca üretilmiş organik madde­lerden sağlarlar. Bunun için çevredeki besinleri dönüştürürler. Bitkisel ve hayvansal artıklar gibi ölü organik maddeler üzerinde yaşayan mantarlara çürükçül, doğrudan canlı bitki ya da hayvanlardan beslenen mantarlara ise asa­lak mantarlar denir. Örneğin, şapkalı mantar­ların çoğu çürükçül, tarım ürünlerine büyük çapta zarar veren pas mantarları ise asalaktır. Bir de suyosunlarıyla birleşerek ortaklaşa bir yaşam sürdüren mantarlar vardır, bu ortakya­şar canlılara liken adı verilir.

Kaynak: MsXLabs.org & Temel Britannica
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 7 Aralık 2016 01:08
Ölmediğine sevindim, hala acı çekebiliyorsun...