Mao Zedong (Mao Tse-tung) (1893-1976)
Çin Halk Cum-huriyeti'nin kurucusu ve önderidir. Mao Ze-dong olarak da tanınır. Tahıl ticareti yapan bir köylünün oğlu olan Mao, Hunan eyaletin­deki Shaoshan'da doğdu. Gençliğinde siyaset­le ilgili kitaplar okudu ve bu dönemde Sun Yat-sen'in ulusal bağımsızlık için mücadele­sinden etkilendi (bak. Sun yat-sen). 1911'de Mançu hanedanına karşı yapılan ilk ayaklan­ma sırasında Hunan'daki devrimci orduya katıldı ve Çin Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1912'ye kadar altı ay askerlik yaptı. 1921'de Çin Komünist Partisi'nin kuruluşuna katkıda bulundu ve 1920'ler boyunca bu partinin örgütlenmesi için çalıştı.

1924-25'te Hunan'da köylü gösterilerine tanık olan Mao, bu tarihten sonra köylüleri örgütlemek için çalıştı. Çin'de devrimin, Av­rupalı komünistlerin düşündüğü gibi sanayi kentlerinde çalışan işçilerce değil, kırsal ke­simdeki köylülerce gerçekleştirileceğine ina­nıyordu. Çin Komünist Partisi 1923'te, Sun Yat-sen başkanlığındaki Kuomintang (Ulusal Halk Partisi) ile ittifak kurdu. Amaç, Çin'in çeşitli eyaletlerinin bağımsız askeri yöneticile­ri olan savaş ağalarını yenmek ve Çin'i birleş­tirmekti (bak. ÇİN Halk Cumhurİyetİ).

1925'te Koumintang'ın başına geçen Çan Kay-Şek'in Şanghay'da 1927'de komünistle­rin güçlenmesinden korkarak giriştiği kıyım Çin Komünist Partisi ile bağlarının kopması­na yol açtı. Mao, Hunan-Jiangxi sınırında bir üs kurarak, burada yerleşti ve köylü birlikleri oluşturdu. 1934'te Çan Kay-Şek'in askerleri­nin bölgeye saldırması üzerine, 200 bin kişilik ordusuyla birlikte ünlü "Uzun Yürüyüş"ü başlatan Mao, ülkenin kuzeybatısına çekildi. Bu yürüyüş sırasında Komünist Parti'nin ön­deri durumuna geldi.

Komünistler ile Çan Kay-Şek'in önderliğin­deki milliyetçiler II. Dünya Savaşı'nda yeni­den eylem birliği yaptılarsa da, savaştan sonra 1946'da iç savaş çıktı ve üç yıl içinde Mao'nun güçleri Çin'in tüm bölgelerini ele geçirdi. 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti kuruldu ve 1943'te resmen parti başkanlığına getirilmiş olan Mao devlet başkanlığını da üstlendi.

Mao'nun yürürlüğe koyduğu sanayileşme politikası Çin'de büyük bir değişime yol açtı. 1957 sonbaharında sanayideki gelişmeleri hız­landırmak amacıyla "Büyük Atılım" olarak bilinen hareketi başlattı. 1959'da devlet baş­kanlığından çekilen Mao, parti başkanlığını sürdürdü.
Mao Çe-Tung 1960'ta SSCB'yi açıkça eleş­tirdi ve bu ülkenin kapitalizme geri döndüğü­nü ileri sürdü. 1966'da Mao önderliğinde Kültür Devrimi başlatıldı. Bu yeni atılımın amacı, Çin'de devrimci ruhu yeniden canlan­dırmaktı. Dört yıl boyunca Çin'in dış dün­yayla ilişkisi en aza indirildi. Kültür Devrimi 1976'ya kadar sürdü. Mao'nun yazılarını içe­ren Kızıl Kitap, o dönemde halkın düşünce ve yaşamını yönlendiren bir simge oldu.

Mao'nun ölümünden sonra iktidara gelen­ler onun bazı uygulamalarını değiştirerek
Çin'in dış dünyayla bağlarını yeniden kur­dular.

Mao'nun Türkçe'de basılmış yapıtları ara­sında beş ciltlik Seçme Eserler vardır.