Fetret Devri

(1402-1413)

Osmanlı ta­rihinde Yıldırım Bayezid'in 1402'de Ankara Savaşı'nda Timur'a yenilmesiyle başlayıp 1413'te Çelebi Mehmed'in tahtı tek başına ele geçirmesiyle sona eren, devlet düzeninin bo­zulduğu karışıklık dönemidir. "Fetret" Arap­ça bir sözcüktür ve "hükümdarsız geçen dönem; karışıklık dönemi" anlamına gelir.

Yıldırım Bayezid Ankara Savaşı'nda hem yenilmiş hem de oğullarından Musa Çelebi ve Düzmece Mustafa diye de bilinen Mustafa Çelebi ile birlikte Timur'a tutsak düşmüştü. Öbür oğulları İsa Çelebi Balıkesir-Bursa yö­resini, Çelebi Mehmed de Amasya yöresini Timur'a bağlı olarak yönetmeye başlamışlar­dı. Süleyman Çelebi ise başkent Edirne'de Timur'a bağlı olmaksızın hüküm sürüyordu. Bu arada Timur Anadolu Beylikleri'ne top­raklarını geri vermiş, Anadolu'daki siyasal birliği iyice parçalamıştı. Yıldırım Bayezid'in 1403'te, Timur'un da 14()5'te ölümünden son­ra daha rahat hareket etmeye başlayan şehza­deler Osmanlı tahtına tek başlarına sahip olabilmek amacıyla kıyasıya bir mücadeleye giriştiler. Bu kavgaya Timur'un serbest bırak­mış olduğu Musa Çelebi de bir süre sonra katıldı.

Çelebi Mehmed daha 1404'te Timur'un Semerkant'a dönmesinden yararlanarak hare­kete geçmiş ve kardeşi İsa Çelebi'yi yenerek Bursa'ya girmişti. Buna karşılık Edirne'de bulunan Süleyman Çelebi de 1405'te Anado­lu'ya geçerek Çelebi Mehmed'in elinden Bursa'yı aldı ve Ankara'ya kadar ilerledi. Amas­ya'ya çekilmek zorunda kalan Çelebi Mehmed ancak 1409'da toparlanabildi ve Süleyman Çelebi'nin Edirne'ye dönmesini sağlamak amacıyla küçük kardeşi Musa Çelebi'yi Ru­meli'ye gönderdi. Süleyman Çelebi Musa Çelebi'yle hesaplaşmak için Edirne'ye doğru yola çıkınca Çelebi Mehmed de Bursa'yı geri aldı.

Bu arada Rumeli'deki akıncıların deste­ğini kazanan Musa Çelebi kardeşi Süleyman Çelebi'yi yenerek 1410'da Edirne'yi ele geçir­di. Bundan sonraki çatışma Çelebi Mehmed ile Musa Çelebi arasında oldu. İyice güçlendiğine inanan Musa Çelebi Rumeli'de kendi adına fetihlere girişti, hatta 1411-12 yıllarında İstanbul'u bile kuşattı. Buna karşılık Bizanslı­larla anlaşan Çelebi Mehmed de 1412'de Rumeli'ye geçerek Musa Çelebi'nin üzerine yürüdü ama yenildi ve geri çekilmek zorunda kaldı. 1413'te daha büyük bir kuvvetle girişti­ği ikinci seferde kardeşinin ordusunu Vize yakınlarında bozguna uğratarak Edirne'ye girdi ve tahta oturdu. Böylece Osmanlı Dev­leti'nin siyasal birliği yeniden sağlanmış oldu.

Osmanlı Devleti Fetret Dönemi'nde şehza­deler arasındaki kanlı taht kavgaları yüzün­den yıkılmanın eşiğine kadar gelmiş, iç karı­şıklıklar Çelebi Mehmed'in başa geçmesinden sonra da sürmüştür. Bu dönemdeki şehzade kavgaları daha sonra 1457-81 yılları arasında padişahlık yapan Fatih Sultan Mehmed'in tahtı ele geçiren şehzadenin devletin birliği için öbür kardeşlerini öldürtmesini meşru (şeriata, yasaya uygun) sayan ünlü ilkesini koymasına da bir dayanak oluşturmuştur.