Dünyada 3 bin farklı türü bulunan ve 100'e yakını bulaşıcı hastalık etkeni taşıyan sivrisineğin, hedef olarak sarışın ve kızılları, adet dönemindeki kadınları, ayağı kokanları ve çok terleyenleri seçtiği, yılda 1 milyon insanın da bu uçucu böceğin bulaştırdığı sıtma hastalığından hayatını kaybettiği ortaya çıktı.
Sivrisineklerin bulunmadığı yer yok gibi dünyada; hatta Himalaya Dağları’ndan Alaska yarımadasına kadar her yere yayılmış durumdalar. Fakat en tercih ettikleri yerler sıcak iklimin sürdüğü durgun su havzaları. Bu nedenle ‘aman arka bahçede bir süs havuzu olsun, bakar bakar serinleriz’ diyenlerin sivrisinekleri de hesaba katmaları gerek.
Asıl kuşları, kemirgenleri ve büyük memelileri tercih eden sivsineklerin bunlardan birini bulamamaları halinde insanları hedef seçtiği belirtildi.
“Kimyasal, görsel ve sıcaklık” olmak üzere üç farklı algı sistemleri bulunan sivrisineklerin karbondioksidi ve laktik asidi 36 metre uzaklıktan algılayabildikleri, insan teri içindeki bazı kimyasalların da bu canlılar için “çekici” olduğu bildirildi.
Güneşin doğuşu ve batışı sırasında en fazla aktif oldukları, dolunay dönemlerinde ise aktivitelerinde 500 kattan fazla artış meydana geldiği bildirilen sivrisineklerin sıcaklığı çok iyi algıladıkları için yakınlarındaki kuşlarla memelileri çok rahat fark edebildikleri belirtildi.
Giysileri çevreyle kontrast oluşturanlarla hareket halindekilerin sivrisinekler için kolay hedef haline gelebileceği uyarısında bulunularak, şunlara dikkat çekildi:
- Yalnızca dişi sivrisinekler ısırır.
Bunların ısırdığı sırada salgıladıkları tükürükte kanın pıhtılaşmasını önleyici proteinler bulunur.- Az da olsa tükürüğün, ısırığın üzerinde kalmasından dolayı vücudun bağışıklık sisteminin devreye girmesiyle burada şişme ve kaşınmayla sonuçlanan alerjik bir reaksiyon oluşur,
- Sivrisinekler sıtma, lyme hastalığı, ensefalit, dengue ateşi, fil ayağı gibi birçok hastalığa neden olur.
Algı sistemlerini şaşırtarak hedefi algılanmaz hale getirdiği için sivrisineklerden “DEET” kimyasalını içeren sprey ya da losyonlarla korunulabilir.
Her sene yazla beraber market raflarında çeşit çeşit sinek kovucu losyonlar boy göstermeye başlar. Bunlar arsında hala en etkili olan içinde DEET bulunan solüsyonlar. %23’lük DEET sivrisinekleri 5 saat boyunca uzak tutuyor. %10’luk olanlar 2 aydan büyük bebeklerde kullanılabilir. 40 yıldır pazarda olması ve ilaca bağlı çıkan sorunların çok küçük sayıda bulunması bu maddeye daha güvenle yaklaşmamızı sağlar. ‘Tüketici, ilacın nasıl kullanılacağına dair talimatlara uyarsa DEET’e bağlı sağlık sorunu yaşanmaz’ diye bildirmekte çevre sağlığı kurumları. Dikkat edilmesi gereken konular kısaca;
- Kullanma talimatlarına uyulmalı
- İki aydan küçük bebeklere kullanılmamalı; diğerleri içinse etkili en düşük konsantrasyon seçilmeli
- Ağız, göz, burun yada açık yaralara sıkılmamalı
- Yiyeceklere karışmamalı
- İlaç sıkılan bölge daha sonra su ve sabunla yıkanmalı
...diye sıralanıyor. Son düzenleyen BrookLyn; 22 Ekim 2008 15:20
