Arama


BrookLyn - avatarı
BrookLyn
Kayıtlı Üye
27 Ekim 2008       Mesaj #3
BrookLyn - avatarı
Kayıtlı Üye
Köpekbalığı

kopek baligi2
"Köpek Balığı"
Köpekbalıkları iskelet yapı­ları kemik yerine kıkırdaktan oluşmuş balık­lardır. Yeryüzünün hemen hemen tüm deniz­lerinde bulunan yaklaşık 300 türü vardır. Bazı türleri denizlerden akarsulara girmeleriyle dikkat çeker. Ayrıca bir köpekbalığı türünün (Carcharinus leucas) Orta Amerika'da Nika­ragua Gölü'nün tatlı sularında yaşadığı bilin­mektedir.

Köpekbalıklarının öne doğru uzamış sivri bir burnu, burnun altında keskin dişlerle donanmış hilal biçiminde bir ağzı vardır. Öndeki dişler aşındıkça yada koptuğunda diş sıraları öne doğru ilerler ve arkada yeni bir diş sırası gelişir. Gövdelerini sert ve pürtüklü diş yapısında pullar örter. Gövdelerinin yanların­da 5-7 çift solungaç yarığı vardır. Köpekbalık­ları birçok bakımdan 300 milyon yıldan daha önce yaşamış atalarına benzer. Plankton can­lılarından balıklara, foklara ve balinalara kadar yenebilecek her şey köpekbalıklarının besinleri arasındadır. Yakalanan köpekbalık­larının midelerinde kaplumbağalar, yunuslar, deniz kuşları, balıklar, yengeçler, kalamarlar, yumuşakçalar ve öbür köpekbalıkları bulun­muştur. Bazıları ölmüş deniz hayvanları ya da deniz taşıtlarının bıraktıkları artıklarla besle­nen leş ve çöp yiyicilerdir.

Köpekbalıklarında yumurtalar dişinin için­de döllenir. Erkeklerin karın yüzgeçlerinden gelişmiş olan çiftleşme organları spermanın dişiye aktarılmasına yarayacak biçimde oluk­ludur. Türlerin çoğunda yumurtalar dişinin içinde açılır ve yavrular canlı doğar. Öbürleri yumurta sarısı bakımından zengin iri yumur­talarını bir kılıfla sanlı olarak suya bırakır. Yaşayan en iri balık türü olan balina köpekbalığı (Rhincodon typus) 18 metre uzunluğa ve tonlarca ağırlığa ulaşmasına kar­şın oldukça zararsızdır. Yalnız karides ve benzeri küçük hayvanlarla beslenir. Bu hay­vanları solungaçlarından geçen sudan ince uzun, çok sayıda solungaç dikeniyle süzer. Balina köpekbalıkları oldukça tembel hay­vanlardır. Uzunluğu bu türe yaklaşan büyük camgöz (Cetorhinus maximus) de benzer bi­çimde beslenir.

Köpekbalıklarının birçoğu bu dev türlerin tersine son derece saldırgandır. Afrika'nın okyanus kıyıları, Amerika ve Avustralya kıyı­ları gibi köpekbalıklarının tehlike oluşturdu­ğu yerlerdeki plajlarda yüzücüleri korumak için gözetleme kuleleri, çanlar, sirenler, öbür uyarı sistemleri ve ağlar kullanılmaktadır. "İnsan yiyen" ve "beyaz ölüm" gibi adlar da takılan beyaz köpekbalığı (Carcharadon carc­harías) bütün köpekbalıkları arasında belki de en saldırgan ve insan için en tehlikeli olan türdür. Uzunluğu 11 metreye ulaşan bu dev balığın üstte genellikle boz, mavimsi yada kahverengimsi olan rengi karnına doğru kirli beyaza döner. Daha açık renkteki örnekleri­ne de rastlanmıştır. Kaplan köpekbalığı, pamukbalığı ve çekiçbalığı saldırganlığıyla tanı­nan köpekbalıkları arasındadır.

Çekiçbalıkları (Sphyrna cinsi) alışılmadık biçimde yanlara doğru genişlemiş başlarıyla dikkat çeker. Burun delikleri ve gözler bu yan çıkıntıların uçlarındadır. Bu son derece garip görünüşlü kafa biçiminin yüzerken büyük bir manevra yeteneği sağladığı anlaşılmaktadır. Sabanbalığının (Alopias vulpinus) kuyruğu gövdesi kadar uzundur. Saban biçimindeki kuyruğu saldırmadan önce balık sürülerini istediği gibi yönlendirmesine yarar. Mahmuzlu camgözler her iki sırt yüzgecinin önünde kalın ve sivri uçlu bir diken (mahmuz) taşıyan köpekbalıklarıdır. Bunlardan bayağı mahmuzlu camgöz, benekli camgöz yada katranbalığı (Squalus acanthias) adlarıyla ta­nınan tür kuzey yarıküre denizlerinde son derece geniş bir yayılım gösterir. Zehir keseleriyle bağlantılı olan sırtındaki mahmuzlar insan derisinde ağrılı yaralara yol açar. Uzun­luğu en çok 2 metre, gövdesi gri üstüne beyaz beneklidir.

Bayağı köpekbalığı (Mustelus mustelus) At­las Okyanusu'nda ve Akdeniz'de yaygın bi­çimde görülür. Uzunluğu en çok 160 cm, ortalama 60-100 cm dolayındadır. Kedilerinkini andıran oval biçimli gözleri nedeniyle kedibalığı adıyla tanınan 90'ı aşkın köpekbalığı türü vardır. Bunlardan küçük benekli kedibalığı (Scyliorhinus canícula) At­las Okyanusu'nun doğusunda ve Türkiye'yi çevreleyen tüm denizlerde yaşar. Uzunluğu en çok 1 metre dolayındadır; sırtı ile yanları sık ve küçük beneklidir. Karadeniz'de bulun­mayan büyük benekli kedibalığı ya da boz lekeli kedibalığı (Scyliorhinus stellaris) ise 2 metre uzunluğa yaklaşabilir. Ayrıca benekleri daha iri ve daha seyrektir. Bir düzine dolayında türü bulunan kelerbalıklarının (Squatina cinsi) uzunlukları en çok 2,5 metredir. Üstten basık baş ve gövdeleri ile yayvan göğüs ve karın yüzgeçleri nedeniyle vatozlara benzerler.


Kaynak: MsXLabs.org & Temel Britannica