MASAJ TEDAVİSİ. Vücudun yumuşak do­kularını, özellikle kasları elle ovuşturarak, yoğurarak ya da sıvazlayarak uygulanan ma­sajın başlangıcı Eski Yunan tıbbına kadar uzanır. Kan ve lenf dolaşımını hızlandıran, kasları ısıtıp gevşeterek harekete geçiren bu uygulama birçok durumda yarar sağlar; ama başlı başına bir tedavi yöntemi değildir. Oysa 1800'lerin sonlarında ABD'de ortaya atılan yeni bir uygulama, masajı ya da bir uzmanın hastaya yaptırdığı pasif egzersizleri, bazı has­talıklar için bir "alternatif" tedavi yöntemi olarak önerir. Kiropraktik ya da kiropraksi denen bu masaj tedavisinin amacı, çağımızda çok sık rastlanan sırt, bel ve kalça ağrısı, omuz ve boyun tutulması gibi yakınmaları gidermektir. Genellikle duruş bozuklukların­dan ve düzenli hareket eksikliğinden kaynak­lanan bu yakınmalar, fabrikalarda makinele­rin başında ya da bürolarda masa başında geçirilen uzun ve hareketsiz iş saatlerinin doğal sonucu olarak çağdaş toplumlarda gide­rek yaygınlaşmaktadır. İşte bu yeni tedavi yöntemi, duruş bozuklukları ya da hareketsiz­lik nedeniyle yer değiştiren kemikleri ve sinirleri yerlerine yerleştirmek üzere vücuda belirli çekme ve itme hareketleri uygulamaya dayanır. Bu yöntemin bulucusu ve ilk uygula­yıcısı, Daniel Palmer adında Iowa'h bir bak­kaldır. Palmer'a göre birçok hastalık vücutta­ki kemiklerin, özellikle omurganın yerinden oynamasından kaynaklanır. Böylece omur­lar sinirlere basınç yapar; sinirler ezilince de vücudun hastalıklara karşı direnci azalır. Masaj tedavisinde, kiropraktör denen uz­man, hastayı özel bir şiltenin üzerine yatırdık­tan sonra çok belirli, ama oldukça sert hare­ketlerle vücudunu iter, çeker, kaldırır; omuz­larına, sırtına, boynuna ve bacaklarına elle­riyle bastırır. Bu uygulama yarım saat kadar sürer ve çoğu zaman ancak 5-10 seanstan sonra hastada bir iyileşme görülebilir.

Bazı durumlarda hiçbir yararı olmayan, buna karşılık birçok hastayı rahatlatan masaj tedavisinin etkisini bilimsel temellere dayan­dırmak çok güçtür. Bununla birlikte bazı ülkelerde özellikle romatizma, artrit, lumba-go (bel ağrısı) gibi kemikler ve sinirlerle ilgili hastalıkların, ayrıca yüksek kan basıncı ve astımın tedavisinde özel bir yöntem olarak benimsenmiştir. Ama bu yöntemi uygulayan uzmanlar bile kiropraksiyi daha çok temel tedavi yöntemlerini destekleyen yardımcı bir tedavi olarak görme eğilimindedir.