ASTIM NEDİR?
Astım hava yollarının aşırı duyarlı olmasıdır. (çevresel etkenlere karşı duyarlılığı çok artmıştır.) Hava yollarında ve hava yollarını döşeyen mukoza dediğimiz zarda şişme söz konusudur. Bu şişme zaman zaman hava akımını engelleyerek solunum sıkıntısına neden olur. Bu dönemler astım nöbetleridir.
BELİRTİLERİ
Öksürük (genellikle kuru ve krizler halindedir gece uykuda uyandırabilir.)
Hırıltılı solunum
Göğüste tıkanıklık ve sıkışma hissi
Soluk alıp verirken ıslık sesi
Nefes darlığı
NEFES DARLIĞINI TETİKLEYEN FAKTÖRLER
Normal insanlarda herhangi bir etki yapmayan bir takım etkenler astımlı kişileri etkilemektedir. Bunlara tetiği çeken faktörler diyoruz.
Solunum yolu enfeksiyonları
Polenler
Ev tozu akarları
Ağır eforlar
Tüylü hayvanlar
Hamam böceği
Sisli hava
Soğuk hava
Sigara dumanı
Soba dumanı
Ağır koku ve spreyler, temizlik malzemeleri, cila, boya
Egzoz gazları
Stres
ASTIM GENETİK MİDİR?
Asrımda genetik faktörlerin rolü vardır. (Anne ve baba tarafından astım bulunabilir. Hem anne hem babasında astım bulunan insanlarda astıma daha sık rastlanır.) Genetik faktörlerin rol oynadığı hastalarda alerjinin rolü vardır. (ancak her alerjik bünyeli insanda astım olmadığı gibi, her astımlı insanda da alerji bulunmayabilir.)
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Tedavinin en önemli kısmı, krizleri başlatabilecek etkenlerden uzak durmaktır. Bunun için hastanın eğitimi çok önemlidir.
Evde hayvan beslenmemeli
Ev içinde sigara içilmemeli
Evde sprey, kokulu deterjan, parfüm kullanılmamalı
Sentetik yatak malzemeleri kullanılmalı (kuş tüyü yastık, battaniye vb. kullanılmamalı)
Özellikle yatak odasında kilim, halı, mobilya, yastık ve minderler bulundurmamalı
Yatak şiltesi ince basit ve sentetik olmalı
Çarşaf ve örtüler çok sıcak suyla yıkanmalı ve güneşte kurutulmalıdır
Ev havalandırılmalı
Polenlerin arttığı dönemlerde, ev içinde kapı ve pencereler kapalı tutulmalı
Badana, boya, cila işlemleri, böcek ilaçlama, hasta dışarıda iken yapılmalı
Ev içinde kızartma ve yemek kokusu oluştuğunda mutlaka havalandırılmalı
TEŞHİS
Hastanın şikayetleri
Fizik muayene
Akciğer grafisi
Solunum fonksiyon testleri
Kanda alerji ile ilgili tetkikler
TEDAVİ
Astımda kullanılan ilaçların iki türü vardır.
Yakınmalar başladığı anda hemen alınacak, rahatlatıcı nefes açıcı ilaç. Krizlerin gelmesini önleyen, hava yolu duvarındaki... tedavi eden koruyucu ilaç (genellikle sprey şeklindeki bu ilaçların alışkanlık yaptığı, akciğere zarar verebileceği ve zamanla etkisiz hale gelebileceği inançları doğru değildir).
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURULMALI?
Öksürük, hırıltı, göğüste sıkışma hissi gibi şikayetler haftada bir kez den daha sık tekrarlıyorsa
Şikayetler gece uykudan uyandırıyorsa
Konuşmakta zorluk varsa
Dudak ve tırnaklarda morarma varsa
Kalpte aşırı çarpıntı ve nabızda hızlanma varsa
Yürümede zorluk varsa.
