VIP Pragmatist Çılgın Zat...
Yardımcı kaynak olarak size sunabildiğim,
Sanatsal Metinlerin diğer adı Nedir - Özellikleri nelerdirKategori:
Bir insan ilgilense de ilgilenmese de edebiyat, yaşamımızın en önemli belirleyicilerindendir. Yalnızca kimileri bunun ayrımındadır, kimileri ayrımında değildir. Bunun için bir metnin edebi olması nasıl gerçekleşiyor’un da bilinmesi gerekir.
* Edebi metnin en temel özelliği kurmaca olmasıdır. Kurmaca: Gerçek yaşama bağlanan; ama gerçek yaşamı birebir anlatmayan, o yaşama alternatif bir dünyadır. Gerçek, sanatçının amaçladığı anlam kurgusu içinde değişikliğe uğrar.
* Sırf kurmaca olması da edebi olma özelliği kazandırmaz metne.
* Edebi metnin soyut anlam boyutu vardır. Bu nedenle anlam yüzeyde ve görünür değil, derinde ve gizlidir. ( Bu her şeyi imgeye boğmak, mecaza büründürmek değildir. )
* Bu yönüyle de sınırlayıcı değil, özgürleştiricidir. Tek sınır alıcının yorum gücündeki sınırlılıktır.
* Bu durum onun çokanlamlılık boyutunu öne çıkarır. Edebi metinde çok anlamlılık hem anlam boyutuyla (bağdaşıklık) hem de dilbilgisel boyutuyla (bağlaşıklık) vardır. Yani çokanlamlı ve de çok anlamlıdır.
* Edebi (kurmaca) metnin yalnız kendi iç gerçekliği vardır.
* Her edebi metin bir yönüyle kendinden öncekilere (art-alan) bağlanırken, bir yönüyle de gelecek metinlere (ön-alan) kaynaklık eder.
* Farklı bir bakış açısıyla sunulması önemlidir edebi metnin.
* Edebi metinlerde dil şiirsellik işleviyle kullanılır.
* Yüksek bir söyleyiş (üslup) vardır edebi metinde.
* Metindeki öğeler anlamsal, mantıksal ve biçimsel olarak birbirleriyle ilişkilidir.
* Edebiyatın dolayısıyla edebi metnin malzemesi dildir.
* Edebi metinde işlenmiş bir dil vardır.
* İşlenmişlik aynı zamanda bir özen ve düzenleme gerektirir.
* Edebi metinde dil birliklerinin ve metnin kendisinin çağrışımsal boyutu vardır.
* Yararı görünür değil; ama yaşamsaldır “insan” için
.
* Hazza dayalıdır.
* Estetik hep en önemli öğedir edebi metin için.
* İnsana, insani olanı sezdirir; insanı insan yapmak gibi çok önemli bir işleve sahiptir.
* Özneldir.
* Özgündür.
* Değerlidir.
* Duygu ve hayale dayanır; ama akılla dizgeleştirilir.
* Kalıcıdır; ama arkeolojik bir kalıcılık değildir bu.
* Özel bir iletişim aracıdır.
* Bilinç ve zevk değişimi sağlar.
* Lezzet ve tat verir edebi metin.
* Anlam kesinleşmesi hep erteleme halindedir edebi metinde.
* Çeşitli uyum öğelerinden yararlanır.
* Söz ve anlam sanatlarından yararlanılır.
* Dilin ya da sözcüklerin farklı şekilde bağdaştırılmasıyla yeni anlatım olanakları yaratılır.
* Dile sapmalar yaşatılır.
* İnsana özgü bir yaratımdır ve amaçlıdır.
* Dilin tüm olanaklarından yararlanılır.
* İfade edilemez, denileni ifade ediştir.
* İnsanın var oluş koşullarıyla mutlaka ilişkilidir.
* Öğretici bir üslup kullanmaz; ama bilgi de verir.
* Diğer bilimlere kaynaklık eder.
* Başkaldırıcıdır.
* Öznesinden (yaratıcı) ayrı ve bağımsız bir varlıktır. Başka bir özne (okur) tarafından da yaratılır ve “estetik değer alanı “ oluşur.
Ölmediğine sevindim, hala acı çekebiliyorsun...
