ritim
şiirde bazı dil özelliklerinin, çoğunlukla da ses özelliklerinin belirli bir düzen içinde yinelenmesi. Tanımlaması güç olmakla birlikte, bütün tanımlar ritmin şiirin temel özelliklerinden biri olduğu saptamasında birleşir. Düzyazıda da ritim olduğu söylenebilir, ama düzyazının ritmi şiir dekine oranla çok daha gevşek, çok daha az düzenlidir.

Genellikle ritimle bir tutulsa da, ölçü şiirin ritmini düzenleme yöntemlerinden biridir. Ritmin tersine şiirin vazgeçilmez koşulu değil, vurgu, süre ya da dizedeki hece sayısı gibi öğelerin belirli bir biçimde düzenlenmesidir. Ölçülü bir şiirde ritim, ölçü biçiminin şiirin öteki ses özellikleriyle etkileşimi sonucu ortaya çıkan gerilim ya da kontrpuandan kaynaklanır. Serbest nazımda ise ritim, dilin ölçü ve vurgu dışındaki öğelerinin düzenli yinelenmesine dayanır; genellikle de bu öğelerin konuşmanın doğal ritmini andıracak ve şiire bir uyum kazandıracak biçimde düzenlenmesinden doğar.

Serbest nazmın ritmik kaynakları arasında sözdizim biçimi, sesin, sözcüklerin ve dizelerin belirli düzenlerle yinelenmesi, ayrıca durak ve dize uzunluğu gibi zaman belirten öğelerinin birbiri karşısındaki değeri sayılabilir. Bunun dışında bazı uzmanlar, başarılı bir imge düzeninin de şiirin ritmine katkıda bulunduğu görüşündedir.