BÖLÜM ÜÇ
OYUN DÜZENİ
6. BİR SAYI ALMAK, SET VE MAÇ KAZANMAK
6.1 BİR SAYI ALMAK
6.1.1 Oyun Hataları
Ne zaman takım bu kurallara uymayan bir harekette bulunur veya bir şekilde bu kuralları çiğnerse, hakemlerden biri oyun hatası için düdük çalar. Hatalara hakemler karar verir ve kurallara göre cezalarını tayin ederler.
6.1.1.1 eğer art arda iki veya daha fazla hata yapılırsa, sadece ilk yapılan hata dikkate alınır;
6.1.2.2 eğer iki ya da daha fazla hata rakipler tarafından aynı anda yapılırsa, bu bir ÇİFT HATA’dır ve rally tekrarlattırılır.
6.1.2 Bir hatanın sonuçları
Her hata rally’nin kaybedilmesiyle sonuçlanır:
6.1.2.1 Eğer hatalı takımın rakibi servis attıysa, bir sayı alır ve servis atmaya devam eder;
6.1.2.2 Eğer hatalı takımın rakibi servis karşıladıysa, bir sayı alır ve servis kullanma hakkı kazanır.
6.2 SET KAZANMA
Bir set (netice seti -5’inci- hariç) en az 2 sayı farkla 25 sayıya ulaşan takım tarafından kazanılır. Sayılarda 24-24’lük eşitlik olması halinde oyun iki sayılık farka ulaşılana kadar (26-24, 27-25) devam eder.
6.3 MAÇ KAZANMAK
6.3.1 Maç, üç seti alan takım tarafından kazanılır.
6.3.2 Setlerde 2-2’lik eşitlik olması halinde, netice seti (5’inci) en az 2 sayı farkla 15 sayı üzerinden oynanır.
6.4 MAÇTA HAZIR BULUNMAMA VE EKSİK TAKIM
6.4.1 Eğer bir takım sahaya davet edildikten sonra oynamayı reddederse,maçta hazır bulunmadığı ilan edilir ve ceza olarak setleri 25-0, maçı da 3-0’lık sonuçla kaybeder.
6.4.2 Geçerli bir sebep göstermeksizin zamanında oyun alanında bulunmayan bir takımın maçta hazır bulunmadığı ilan edilir ve Kural 6.4.1’deki gibi itlem görür.
6.4.3 Bir takım set veya maç için EKSİK ilan edilirse, seti veya maçı kaybeder (Kural 7.3.1.a). Rakip takıma seti veya maçı kazanması için gerekli sayılar ya da sayı ve setler verilir. Eksik ilan edilen takım ise daha önce aldığı sayı ve setleri aynen muhafaza eder.
7. OYUNUN YAPISI
7.1 KURA
Müsabakadan önce baş hakem ilk servisi atacak takımı ve takımların birinci setteki sahalarını belirlemek için kura atışı yapar. Eğer netice seti oynanacaksa, yeniden kura atışı yapılır.
7.1.1 Kura iki takım kaptanının huzurunda atılır.
7.1.2 Kurayı kazananın seçenekleri:
YA
7.1.2.1 servis atma ya da karşılama hakkı
YA DA
7.1.2.2 oyun alanının seçimi.
Kurayı kaybeden kalan seçenekleri alır.
7.1.3 Ayrı ayrı ısınma halinde ilk servisi atacak takım filede ilk ısınacak takımdır.
7.2 ISINMA DEVRESİ
7.2.1 Maç öncesinde takımlar başka bir sahada ısınma olanağı bulmuşlarsa, 3’er dakika, bulamamışlarsa 5’er dakika filede ısınabilirler.
7.2.2 İki takımın kaptanı anlaşarak birlikte ısınmak isterlerse, Kural 7.2.1’dekişartlara göre filede 6 veya 10 dakika ısınabilirler.
7.3 TAKIMIN DİZİLİŞİ
7.3.1 Her takımın oyunda daima altı oyuncusu olmalıdır.
7.3.1.1 Oyun alanındaki oyuncuların dönme sırası, takımların başlangıç dizilişiyle belirlenir. Bu sıra set boyunca korunmalıdır.
7.3.1.2 Bir takım “libero” bildirme hakkını kullandığında (Kural 8.5) altı başlangıç oyuncusunun yanında liberonun numarasının da ilk setin pozisyon kağıdında belirtilmesi gerekir.
7.3.2 Her setin batlamasından önce koç kendi takımının başlangıç dizilişinipozisyon kağıdında göstermelidir. Bu kağıt düzgün bir şekilde doldurulup imzalanarak yardımcı hakeme veya yazı hakemine verilir.
7.3.3 Bir setin başlangıç dizilişinde yer almayan oyuncular, o set için yedek oyunculardır.
7.3.4 Pozisyon kağıdının yardımcı hakem veya yazı hakemine teslim edilmesinden sonra dizilişte normal oyuncu değişikliğinin dışında hiçbir değişiklik yapılmasına izin verilemez.
7.3.5 Oyuncuların sahadaki yerleri ve pozisyon kağıdı arasında çelişki
7.3.5.1 Setin başlamasından önce oyuncuların oyun alanındaki yerleriyle pozisyon kağıdı arasında farklılık varsa, oyuncular pozisyon kağıdında gösterilen yerlerine geçmelidirler. Bu durumda ceza verilmez.
7.3.5.2 Aynı şekilde, eğer oyun alanında pozisyon kağıdına yazılmamış bir oyuncu varsa, set başlamadan önce sahadaki diziliş pozisyon kağıdına göre düzeltilmelidir. Bu durumda ceza verilmez.
7.3.5.3 Bununla beraber eğer koç pozisyon kağıdına yazılmamış bir oyuncuyu veya oyuncuları oyun alanında tutmak isterse, kurallara uygun oyuncu değişikliği talep etmelidir. Bu değişiklik veya değişiklikler müsabaka cetveline işlenecektir.
7.4 POZİSYONLAR
Servis atan oyuncunun topa vurduğu anda her takım kendi oyun alanında dönüş sırasına göre pozisyon almalıdır (servis atan oyuncu hariç).
7.4.1 Oyuncuların pozisyonları aşağıdaki gibi numaralandırılmıştır:
7.4.1.1 Filenin önünde bulunan üç oyuncu ön hat oyuncusudur ve 4 (ön-sol), 3 (ön-orta), 2 (ön-sağ) numaralı pozisyonlarda dururlar.
7.4.1.2 Diğer üç oyuncu arka hat oyuncusudur ve 5 (arka-sol), 6 (arka-orta), 1 (arka-sağ) numaralı pozisyonlarda dururlar.
7.4.2 Oyuncular arasındaki bağlantılı pozisyonlar
7.4.2.1 Her arka hat oyuncusu kendisiyle ilgili ön hat oyuncusuna göre filenin daha gerisinde yer almalıdır.
7.4.2.2 Ön hat ve arka hat oyuncuları, Kural 7.4.1’de belirtilen sıraya göre birbirlerinin yanında durmalıdırlar.
7.4.3 Oyuncuların pozisyonları, yere temas eden ayaklarının pozisyonlarına göre ve aşağıda belirtilen şekilde tespit ve kontrol edilir:
7.4.3.1 her ön hat oyuncusunun ayağının en azından bir kısmı orta çizgiye kendisiyle ilgili arka hat oyuncusunun ayaklarından daha yakın olmalıdır.
7.4.3.2 sağ (sol) tarafta bulunan her oyuncunun ayağının en azından bir kısmı sağ (sol) taraftaki yan çizgiye kendi sırasında ortada bulunan oyuncunu ayaklarından daha yakın olmalıdır.
7.4.4 Servis atıldıktan sonra oyuncular her tarafa hareket edebilir ve kendi oyun alanlarında veya serbest bölgede herhangi bir pozisyon alabilirler.
7.5 POZİSYON HATASI
7.5.1 Eğer servis atan oyuncunun topa vurduğu anda herhangi bir oyuncu düzgün pozisyonda değilse, takımı pozisyon hatası yapar (Kural 7.3 ve 7.4).
7.5.2 Servis atan oyuncu topa vurduğu anda servis hatası yaparsa (Kural 13.4 ve 13.7.1), bu hata pozisyon hatasından önce gelir.
7.5.3 Eğer topa vurulduktan sonra bir servis hatası olursa (Kural 13.7.2), cezalandırılacak olan pozisyon hatasıdır.
7.5.4 Bir pozisyon hatası aşağıdaki sonuçları doğurur:
7.5.4.1 takım rally’nin kaybedilmesiyle cezalandırılır (Kural 6.1.2); rakip takım bir sayı alır (Kural 6.2) ve servis atma hakkı kazanır;
7.5.4.2 oyuncuların pozisyonları düzeltilir.
7.6 DÖNÜŞ
7.6.1 Dönüş sırası başlangıç dizilişiyle belirlenir ve set boyunca oyuncuların pozisyonları ve servis sırasına göre kontrol edilir.
7.6.2 Servisi karşılayan takım servis atma hakkını kazandığı zaman bu takımın oyuncuları saat yönünde bir pozisyon dönmelidir: 2 no’lu pozisyondaki oyuncu servis atmak için 1 no’ya gider, 1 no’lu pozisyondaki oyuncu 6 no’ya geçer, vs...
7.7 DÖNÜŞ HATALARI
7.7.1 Dönüş hatası, SERVİSİN dönüş sırasına göre atılmadığı zaman yapılır (Kural 7.6.1). Bu durum aşağıdaki sonuçları doğurur:
7.7.1.1 takım rally’nin kaybedilmesiyle cezalandırılır (Kural 6.1.2); rakip takım bir sayı alır (Kural 6.2) ve servis atma hakkı kazanır;
7.7.1.2 oyuncuların dönüş sırası düzeltilir.
7.7.2 Buna ilave olarak yazı hakemi hatanın yapıldığı anı tam olarak belirleyecek ve takımın hata yaptıktan sonra kazandığı bütün sayılar iptal edilecektir. Rakip takımın sayıları geçerli kalır. Eğer hatanın yapıldığı an tespit edilemiyorsa, kazanılmış sayılar iptal edilmez; uygulanacak tek ceza rally kaybıdır.
8.OYUNCU DEĞİŞİKLİĞİ
Oyuncu değişikliği, bir oyuncunun yazı hakem tarafından kaydedildikten sonra oyun alanını terk etmesi gereken bir başka oyuncunun pozisyonuna geçmek için oyuna girme hareketidir. Oyuncu değişikliği, hakem müsaadesi gerektirir (oyuncu değişikliği işlemleri için Kural 16.5’e bakınız).
8.1 DEĞİŞİKLİKLERİN LİMİTLERİ
8.1.1 Her sette her takıma en fazla altı oyuncu değişikliği yapma izni verilir. Bir veya daha fazla oyuncu aynı anda değiştirilebilir.
8.1.2 Başlangıç dizilişinde yer alan bir oyuncu bir sette yalnız bir defa oyundan çıkabilir ve diziliş pozisyonunda önceki yerine girebilir.
8.1.3 Bir yedek oyuncu başlangıç dizilişindeki bir oyuncunun yerine bir sette bir defa girebilir ve sadece aynı oyuncuyla yer değiştirebilir.
8.2 İSTİSNAİ DEĞİŞİKLİK
Oyuna devam edemeyecek şekilde sakatlanmış bir oyuncu kurallara uygun olarak değiştirilmelidir. Bu mümkün değilse, Kural 8.1’de belirtilen sınırlamalar dışında takıma bir İSTİSNAİ değişiklik yapma hakkı tanınır. İstisnai değişiklik, sakatlanma anında oyun alanında olmayan herhangi bir oyuncunun (libero dışında) sakatlanan oyuncunun yerine oyuna girmesi demektir. Sakatlanan oyuncuya değiştirildikten sonra tekrar maça girme izni verilmez.
8.3 İHRAÇTAN DOLAYI DEĞİŞİKLİK
OYUNDAN ÇIKARILAN veya DİSKALİFİYE edilen bir oyuncu (Kural 21.2.3 ve 21.2.4) kurallara uygun olarak değiştirilmelidir. Bu mümkün değilse,takım EKSİK ilan edilir (Kural 6.4.3).
8.4 KURALLARA UYGUN OLMAYAN DEĞİŞİKLİK
8.4.1 Oyuncu değişikliği Kural 8.1’de belirtilen sınırları aşıyorsa, bu kurallarauygun olmayan bir değişikliktir (Kural 8.2’deki durum hariç).
8.4.2 Bir takım kurallara uygun olmayan bir değişiklik yapmış ve oyuna başlamışsa (Kural 9.1), aşağıdaki işlemler uygulanacaktır:
8.4.2.1 takım rally kaybı ile cezalandırılır; rakip takım bir sayı alır ve servis atma hakkı kazanır;
8.4.2.2 değişiklik düzeltilir,
8.4.2.3 hatalı takımın hata oluştuğu andan itibaren aldığı sayılar iptal edilir. Rakibinin sayıları aynen kalır.
8.5 LİBERO OYUNCUSU
8.5.1 Liberonun (Kural 4.1.2) maçtan önce müsabaka cetvelinde özel olarak ayrılmış çizgiye kaydedilmesi gerekir. Numarasının da ilk setin pozisyon kağıdına eklenmesi gerekir (Kural 7.3.1).
8.5.2 Bir libero oyuncusuna ait özel kurallar aşağıdaki gibidir:
8.5.2.1 Malzemeler:
Liberonun takımın diğer üyeleriyle zıtlık oluşturacak farklı renkte bir forma ya da yelek giymesi (ya da farklı tasarımlı) gerekir (Kural 4.3.5).
8.5.2.2 Oyun hareketleri:
a) Libero herhangi bir geri hat oyuncusunun yerini alabilir.
b) Görevleri bir geri hat oyuncusu olmakla sınırlandırılmıştır ve temas anında top file üst kenar yüksekliğini tümüyle aşmışsa, hiçbir yerden (oyun sahası ve serbest alanda dahil) bir hücum vuruşunu tamamlayamaz.
c) Servis atamaz, blok yapamaz ya da blok tetebbüsünde bulunamaz.
d) Ön bölge ya da uzantısında bulunan bir liberonun “overhand” parmak pasından gelen bir topa filenin üst kenar seviyesinden daha yüksekte hücum yapılamaz. Eğer libero böyle bir vuruşu ön bölgenin arkasında yapıyorsa, topa serbestçe hücum yapılabilir.
8.5.2.3 Oyuncuların yerine geçiş:
a) Liberonun bir oyuncunun yerine geçmesi düzenli değişiklik olarak sayılmaz. Bu yer değiştirmeler sınırsızdır; ancak liberonun yerine sadece daha önce yer değiştirdiği oyuncu geçebilir ve ikisi arasında bir rally olması gerekir.
b) Bu yer değiştirmeler ancak top oyun dışındayken ya da yardımcı hakemin takım dizilişini kontrol etmesinden sonra (bir setin başlamasından önce) ve servis düdüğünden önce yapılabilir.
c) Bir libero ancak hücum çizgisi ve dip çizgisi arasında takım sırasının önündeki yan çizgiden sahaya girip çıkabilir.
d) Sakatlanan bir liberonun değiştirilmesi:
Baş hakemin onayının ardından sakatlanan bir liberonun yerine maç sırasında o setin pozisyon kağıdında yer almayan kayıtlı oyuncularda biri geçebilir. Sakatlanan libero maçın geri kalan bölümünde oyuna tekrar giremez.
Sakatlanan bir liberonun yerine geçecek oyuncunun görevleri, oyunun geri kalan kısmında ve oynanmakta olan FIVB ya da Kıta Müsabakası’nın diğer maçlarında libero olmakla sınırlandırılır.
BÖLÜM DÖRT
OYUN HAREKETLERİ
9. OYUNUN SEYRİ
9.1 OYUNDAKİ TOP
Bat hakemin müsaadesiyle servis için topa vurulduğu an top oyundadır.
9.2 OYUN DIŞI TOP
Top, hakemlerden biri tarafından düdük çalınarak değerlendirilen hatanın yapıldığı veya hata dışı olarak düdüğün çalındığı andan itibaren oyun dışıdır.
9.3 DAHİL TOP
Top, sınır çizgileri dahil olmak üzere oyun alanı içinde yere değdiği zaman dahildir (Kural 1.3.2).
9.4 HARİÇ TOP
Top şu koşullarda “hariçtir”:
9.4.1 zemine temas eden kısmı sınır çizgisinin tamamen dışındaysa;
9.4.2 oyun alanı dışında bir cisme, tavana veya oyun dışındaki bir kişiye değerse;
9.4.3 antenlere, kablolara ve direklere veya yan bantlar dışındaki fileye değerse;
9.4.4 Kural 11.1.2’de belirtilen durum hariç, file dikey düzlemini geçiş boşluğunun kısmen veya tamamen dışından geçerse;
9.4.5 filenin altından alt boşluğu tamamen geçerse (Kural 11.1.3).
10. TOPLA OYNAMA
Her takım kendi oyun sahası ve oyun boşluğunda oynamalıdır (Kural 11.1.2 hariç). Bununla beraber top serbest bölgenin dışından da geri döndürülebilir.
10.1 TAKIM VURUŞLARI
Bir takım topu filenin üzerinden geri göndermek için üç vuruş (blok temasına ilaveten, Kural 15.4.1) yapma hakkına sahiptir. Eğer daha fazla vuruş yapılırsa, takım DÖRT VURUŞ hatası yapmış olur.
Takımın vuruşları sadece oyuncuların isteyerek yaptıkları vuruşları değil; aynı zamanda topla istemeden yaptıkları temasları da kapsar.
10.1.1 BİRBİRİNİ TAKİP EDEN TEMASLAR
Bir oyuncu art arda iki defa topa vuramaz (Kural 10.2.3, 15.2.1 ve 15.4.2 hariç).
10.1.2 AYNI ANDA YAPILAN TEMASLAR
İki veya üç oyuncu topa aynı anda dokunabilir.
10.1.2.1 İki (üç) takım arkadaşı topa aynı anda dokunduğu zaman bu iki (üç) vuruş olarak göz önüne alınır (blok hariç). İki (üç) takım arkadaşı topa uzanır; fakat sadece bir oyuncu temas ederse, bu bir vuruş olarak sayılır. Oyuncular çarpışırlarsa, bu hata olarak değerlendirilmez.
10.1.2.2 İki rakip file üzerinde topa aynı anda temas etmişler ve top oyunda kalmışsa, topun sahasında kaldığı takımın tekrar üç vuruş yapma hakkı vardır. Böyle bir top dışarı giderse, bu karşı taraftaki takım için bir hatadır.
10.1.2.3 Topa iki rakip oyuncu tarafından aynı anda yapılan temas “TUTULMUŞ TOP” olarak değerlendirilirse (Kural 10.2.2), bu bir ÇİFT HATA’dır (Kural 6.1.1.2) ve rally tekrarlattırılır.
10.1.3 YARDIMLI VURUŞLAR
Oyun sahası içinde bir oyuncunun topa ulaşmak için takım arkadaşlarından, herhangi bir yapıdan veya cisimden destek almasına izin verilmez.
Bununla beraber hata yapmak üzere olan bir oyuncu (fileye dokunmak veya orta çizgiyi geçmek gibi) takım arkadaşları tarafından durdurulabilir veya geri çekilebilir.
10.2 VURUŞUN ÖZELLİKLERİ
10.2.1 Top vücudun herhangi bir kısmına dokunabilir.
10.2.2 Topa fırlatılmadan ve/veya tutulmadan vurulmalıdır. Top herhangi bir doğrultuda geri gidebilir.
10.2.3 Temasların aynı anda olması şartıyla, top vücudun çeşitli yerlerine dokunabilir. İstisnalar:
10.2.3.1 Tek bir hareket esnasında olması kaydıyla, bir veya daha fazla blok oyuncusu blokta topa art arda dokunabilir (Kural 15.2.1).
10.2.3.2 Takımın birinci vuruşunda (Kural 10.1 ve 15.4.1), temasların tek bir hareket esnasında olması kaydıyla, top vücudun çeşitli yerlerine art arda dokunabilir.
10.3 TOPLA OYNANIRKEN YAPILAN HATALAR
10.3.1 DÖRT VURUŞ: Bir takım topa geri döndürmeden önce dört defa vurur (Kural 10.1).
10.3.2 YARDIMLI VURUŞ: Bir oyuncu oyun sahası içinde topa ulaşmak için bir takım arkadaşından, herhangi bir yapı veya cisimden destek alır (Kural 10.1.3).
10.3.3 TUTULMUŞ TOP: Bir oyuncunun topa vurmayıp tutması ve/veya fırlatmasıdır (Kural 10.2.2).
10.3.4 ÇİFT VURUŞ: Bir oyuncu topa art arda iki defa vurur veya top vücudunun çetitli yerlerine art arda temas eder (Kural 10.2.3).
11. FİLEDEKİ TOP
11.1 FİLEYİ GEÇEN TOP
11.1.1 Rakip sahaya gönderilen top filenin üzerinden, geçiş boşluğu içinden gitmelidir (Şekil 5). Geçiş boşluğu file dikey düzleminin bir parçasıdır ve aşağıdakilerle sınırlıdır:
11.1.1.1 aşağıda filenin üst kısmıyla,
11.1.1.2 kenarlarda anten ve antenlerin varsayılan uzantılarıyla,
11.1.1.3 yukarıda tavanla.
11.1.2 Top file düzlemini tamamen ya da kısmen dış boşluktan geçerek rakibin serbest bölgesine girdiğinde (Kural 12), takımın vuruş limiti dahilinde kalmak koşuluyla, geri oynanabilir. Ancak bu esnada topu geri çeviren oyuncu:
11.1.2.1 rakibin oyun alanına temas etmemelidir;
11.1.2.2 topu file dikey düzleminin aynı tarafından ve yine dış boşluktan geçirerek geriye çevirmelidir.
Rakip takım böyle bir hareketi engelleyemez.
11.1.3 Topun tamamı filenin alt boşluğundan geçerse, bu top HARİÇTİR (Şekil 5).
11.2 FİLEYE DEĞEN TOP
Servis dışında, top fileyi geçerken (Kural 11.1.1) ona değebilir.
11.3 FİLENİN İÇİNDEKİ TOP
11.3.1 Servis dışında, filenin içine takılan top takımın üç vuruş limiti içinde(Kural 10.1) geri alınabilir.
11.3.2 Top filenin iplerini yırtar veya filenin kopmasına neden olursa, rally iptaledilir ve tekrarlattırılır (istisna: servis, Kural 11.2).
12. FİLEDEKİ OYUNCU
12.1 FİLENİN DİĞER TARAFINA UZANMA
12.1.1 Blok esnasında bir blokçu, rakibinin hücum vuruşu öncesi veya anındaki oyununu engellememek koşuluyla, hücum vuruşunu takiben filenin öteki tarafında topa dokunabilir (Kural 15.3).
12.1.2 Hücum vuruşunun kendi oyun boşluğundan yapılmış olması şartıyla, bir oyuncunun hücum vuruşunu yaptıktan sonra elinin filenin öteki tarafına geçmesine izin verilir.
12.2 FİLENİN ALTINDAN GEÇME
12.2.1 Rakibin oyununa müdahale etmemek şartıyla, filenin altından rakip oyun boşluğuna girilmesine izin verilir.
12.2.2 Orta çizginin üzerinden rakibin oyun alanına girme:
12.2.2.1 Ayağın (ayakların) veya elin (ellerin) orta çizginin ötesinde rakibin oyun alanına değmesine izin verilir. Ancak karşıya geçen ayak (ayaklar) veya elin (ellerin) bir kısmı orta çizgiye temas etmeli ya da orta çizginin üzerinde olmalıdır.
12.2.2.2 Vücudun başka herhangi bir parçasının rakibin oyun alanına temas etmesi yasaktır.
12.2.3 Top oyun dışı olduktan sonra bir oyuncu rakibinin oyun alanına girebilir (Kural 9.2).
12.2.4 Oyuncular, oyununa müdahale etmemek şartıyla, rakiplerinin serbest bölgesine girebilirler.
12.3 FİLE İLE TEMAS
12.3.1 Topla oynama teşebbüsü olmadan istemeyerek fileye değmesinin dışında, oyuncunun fileye teması hatadır.
12.3.2 Bir oyuncu topa vurduktan sonra direklere, kablolara veya filenin toplam uzunluğu dışındaki herhangi bir cisme dokunabilir; ancak bu dokunuş oyuna müdahale etmemelidir.
12.3.3 Top filenin içine takılır ve bu nedenle file rakibe temas ederse, bu hata olarak kabul edilmez.
12.4 OYUNCULARIN FİLEDEKİ HATALARI
12.4.1 Bir oyuncu rakibinin hücum vuruşunun öncesinde veya esnasında rakibinin oyun boşluğundaki topa veya rakibine dokunursa (Kural 12.1.1),
12.4.2 Bir oyuncu filenin altından rakibinin boşluğuna, rakibinin oyununa zarar vererek girerse (12.2.1),
12.4.3 Bir oyuncu rakibinin oyun alanına girerse (Kural 12.2.2.2),
12.4.4 Bir oyuncu filede topla oynamaya teşebbüs ettiği sırada fileye veya antenlere değerse (Kural 12.3.1).
13.SERVİS
Servis, topun servis bölgesinde ve geri hattın sağında bulunan oyuncu tarafından vurularak oyuna sokulması hareketidir (Kural 13.4.1).
13.1 BİR SETTEKİ İLK SERVİS
13.1.1 Birinci set ile karar setinde (5. set) ilk servis kura atışıyla belirlenen takım tarafından atılır (Kural 7.1).
13.1.2 Diğer setler bir önceki sette ilk servisi kullanmamış olan takımın atacağı servisle başlatılacaktır.
13.2 SERVİS SIRASI
13.2.1 Oyuncular pozisyon kağıdına kaydedilen servis sırasını takip etmek zorundadır (Kural 7.3.1b).
13.2.2 Bir setteki ilk servisten sonra servis kullanacak oyuncu tu tekilde belirlenir:
13.2.2.1 Servis kullanan takım rally’yi kazandığında daha önce servis kullanan oyuncu (veya yerine geçen oyuncu) tekrar servis atar.
13.2.2.2 Servis karşılayan takım rally’yi kazandığında servis atma hakkını da kazanır ve servis atmadan önce bir dönüş yapar (Kural 7.6.2). Sağ ön pozisyondan sağ arka pozisyona gelen oyuncu servis atacaktır.
13.3 SERVİS KULLANMA YETKİSİ
Bat hakem servis kullanacak oyuncunun topa sahip olduğunu ve takımların oynamaya hazır olduklarını kontrol ettikten sonra servisin atılmasına müsaade eder.
13.4 SERVİSİN ATILMASI
13.4.1 Topa, havaya atıldıktan ya da elden (ellerden) serbest bırakıldıktan sonra oyun sahasının zeminine veya vücudun herhangi bir kısmına değmeden tek el veya kolun herhangi bir kısmıyla vurulmalıdır.
13.4.2 Servis atan oyuncu vuruşu anında ya da sıçrayarak atılan bir servis için
zıpladığında ne oyun alanına (dip çizgi dahil) ne de servis bölgesi dışındaki zemine temas etmemelidir.
Bu oyuncu servis vuruşundan sonra servis bölgesinin dışına veya oyun alanının içine basabilir veya düşebilir.
13.4.3 Servis kullanacak oyuncu, baş hakemin servis için çaldığı düdüğünü takip eden 5 saniye içinde topa vurmalıdır.
13.4.4 Baş hakemin düdüğünden önce atılan servis iptal edilir ve tekrarlattırılır.
13.5 PERDELEME
13.5.1 Servis kullanan takımın oyuncuları perdeleme yaparak rakiplerinin servis atan oyuncuyu veya topun geliş yönünü görmelerini engellememelidirler.
13.5.2 Kitisel Perdeleme:
Servis kullanan takımın herhangi bir oyuncusu servis atılıp top üzerinden giderken kollarını sallar, zıplar ve her iki yöne hareket ederse (vs.) kişisel perdeleme yapmış olur.
Grup Perdeleme:
Eğer servis kullanan oyuncu topu iki veya daha fazla takım arkadaşının arkasına saklanarak üstlerinden rakip sahaya gönderirse, bu takım grup perdelemesi yapmış olur.
13.6 SERVİS SIRASINDA YAPILAN HATALAR
13.6.1 Servis Hataları:
Aşağıdaki hatalar rakip takım pozisyon hatasI yapıyor olsa bile servis değişikliğine yol açar (Kural 13.8.1). Servis atan oyuncu:
13.6.1.1 servis sırasını ihlal ederse (Kural 13.2),
13.6.1.2 servisi kurallara uygun tekilde atmazsa (Kural 13.4).
13.6.2 Topa Vurulduktan Sonra Yapılan Servis Hataları:
Topa kurallara uygun şekilde vurulduktan sonra (bir oyuncunun pozisyon hatası yapmaması kaydıyla) aşağıda gösterilen hallerde servis hatalıdır (Kural 13.7.2). Eğer top:
13.6.2.1 servis kullanan takımın oyuncularından birine değer veya file dikey düzlemini geçiş boşluğundan tümüyle geçmezse (Kural 9.4.4, 9.4.5 ve 11.1.1),
13.6.2.2 oyun alanının dışına giderse
13.6.2.3 bir perdelemenin üzerinden geçerse (Kural 13.5).
13.7 SERVİS HATALARI VE POZİSYON
13.7.1 Eğer servis atan oyuncu servis hatası yapıyorsa (yanlış dönüş sırası,kural dışı uygulama, vs.) ve karşı tarafta pozisyon hatası varsa, servis hatası cezalandırılır.
13.7.2 Buna karşılık eğer servis kurallara uygun şekilde atıldıktan sonra serviste hata meydana gelirse (topun fileye teması veya dışarı gitmesi, perdeleme, vs.) pozisyon hatası öncelik alacak ve cezalandırılacaktır.
14. HÜCUM VURUŞU
14.1 HÜCUM VURUŞU
14.1.1 Servis ve blok hariç olmak üzere, topu rakibe yönelten bütün vurutlarhücum vuruşu olarak değerlendirilir.
14.1.2 Hücum vuruşu sırasında topa net bir şekilde temas edilmiş ve itilmemişya da fırlatılmamışsa, tip yapmaya izin verilir.
14.1.3 Top bütünüyle file dikey düzlemini geçtiği veya bir rakip oyuncuyatemas ettiği anda hücum vuruşu tamamlanmış olur.
14.2 HÜCUM VURUŞUNDAKİ KISITLAMALAR
14.2.1 Ön hat oyuncusu, temasın kendi oyuncu boşluğu dahilinde yapılmasıkaydıyla, hücum vuruşunu herhangi bir yükseklikte tamamlayabilir (Kural 14.2.4 hariç).
14.2.2 Bir geri hat oyuncusu ön bölgenin gerisinden herhangi bir yükseklikten hücum vurutunu tamamlayabilir:
14.2.2.1 sıçradığı anda ayağı (ayakları) hücum çizgisine değmemeli veya çizgiyi geçmemelidir,
14.2.2.2 vuruştan sonra ön bölgeye dütebilir (Kural 1.4.1).
14.2.3 Temas anında topun herhangi bir kısmı eğer file üst kenar seviyesinin altındaysa, bir geri hat oyuncusu ön bölgeden de hücum vuruşunutamamlayabilir (Tekil 7).
14.2.4 Top ön bölgede ve file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeyken hiçbir oyuncunun rakibin servisinin üstüne hücum vuruşu tamamlamasına izin verilmez.
14.3 HÜCUM VURUŞU HATALARI
14.3.1 Bir oyuncu rakip takımın oyun boşluğu içinde topa vurursa (Kural 14.2.1),
14.3.2 Bir oyuncu topu harice vurursa (Kural 9.4),
14.3.3 Vuruş anında top bütünüyle file üst kenar seviyesinin üstündeyken bir geri hat oyuncusu ön bölgeden hücum vurutunu tamamlarsa (Kural 14.2.3),
14.3.4 Top ön bölgede ve bütünüyle filenin üst kenar seviyesinin üstündeyken bir oyuncu rakibinin servisinin üstüne hücum vurutunu tamamlarsa (Kural 14.2.4).
14.3.5 Vuruş anında top bütünüyle file üst kenar seviyesinin üstündeyken libero oyun alanı dahilinde bir hücum vuruşu tamamlarsa (Kural 14.2.3).
15. BLOK
15.1 BLOK YAPMA
15.1.1 Blok, fileye yakın olan oyuncuların rakip sahadan gelen topu durdurmak için file üst kenar seviyesinden daha yükseğe uzanarak yaptıkları harekettir.
15.1.2 Blok Tetebbüsü:
Blok teşebbüsü, topa dokunmadan yapılan blok hareketidir.
15.1.3 Tamamlanmış Blok:
Blokçunun topa değdiği anda blok tamamlanmıştır. Sadece ön hat oyuncularının bloğu tamamlar. Son düzenleyen Safi; 30 Mayıs 2016 18:32
