Tümleşik Bellek Denetleyicisi


Intel'in Core i7 ile yaptığı ve kullanıcılar arasında en çok konuşulan değişiklik bellek denetleyicisinin işlemcinin içine yerleştirilmesi oldu. Ayrıca bu bellek arayüzü DDR3 desteği sunuyor ve üçlü bellek birimlerini üç-kanallı olarak çalıştırabiliyor. İşlemci modeline göre farklı bellek hızları destekleniyor; örneğin, Core i7 920 ve 940 iki bellek çarpanı destekliyor 6 ve 8. Yonganın dahili hızı olan 133 MHz ile birlikte bu çarpanlar DDR3-800 ve DDR3-1066'ya karşılık geliyor. Core i7 965 ise 10 ve 12 çarpanlarını destekliyor yine dahili hızla çarpıldığında karşımıza DDR3-1333 ve DDR3-1600 bellek desteği çıkıyor.
Giriş seviyesi Core i7 modelleriyle belleklerinizi daha hızlı çalıştırmak isterseniz işlemcinizin FSB'sini hızaşırtmanız (overclock) gerekiyor. Yaptığımız yapay deneylerde tümleşik bellek denetleyicileri kuzey köprüsü üzerinde bulunan Core 2 bellek denetleyicilerine göre çok daha hızlı olduklarını kanıtladılar. DDR3 hala DDR2'nin iki katı pahalı olmasına rağmen Intel'in gelecekte giriş seviyesi işlemcilerde DDR2 desteği sunup sunmayacağı henüz belli değil. Core i7 işlemciler tekli, ikili veya üçlü bellek kiplerinde çalışabiliyorlar ve bellek birimlerinin önceden yapılmış ayarları kullanmasını sağlayan XMP işlevini destekliyorlar.





Core i7'nin bellek veriyolu genişliğini ölçtük ve en hızlı Core 2 Extreme QX9770 ve Phenom X4 9550 Black Edition modelleriyle karşılaştırdık. Aynı işlemci ve bellek hızlarında iki-kanal kipinde çalışırken, Core i7, Core 2'nin sunduğu veriyolu hızının ortalama iki katı daha fazla veri aktarımı yapabiliyor. AMD Phenom X4'ün tümleşik denetleyicisi DDR2-1066 hızında Core i7 ile rekabet edemiyor. Üç-kanallı çalıştığındaysa Core i7 veriyolu genişliği 19.4 GB/s aktarım hızına ulaşarak tavan yapıyor.
İki kanaldan üç kanala geçişte ortaya çıkan başarım artışının tek kanaldan iki kanala geçiş sırasında yaşanan başarım artışı kadar büyük olmadığını görüyoruz. Tabi 3.20 GHz hızında çalışan Core i7'nin üç kanallı bellek sisteminin kapasitesini tam olarak dolduracak kadar güçlü olmama ihtimalini göz ardı etmemek lazım. Belki de ileride çıkacak olan modeller ve çoklu-işlemcili sistemler bellek veriyolunu tam olarak doldurarak başarım artışını daha ciddi şekilde göz önüne serebilir.


Core 2 ve AMD'nin Phenom X4 modelleriyle karşılaştırıldığında Core i7'nin bellek arayüzü sistemin geneline ciddi başarım artışı getiriyor. 34 ns olan gecikme hızı Core 2 (69 ns) ve Phenom X4'ün (56 ns) ciddi oranda altında. Bu durumdan özellikle belleğe sık erişen uygulamalar ciddi şekilde yararlanıyor. Bellek üreticisi A-DATA şimdiden 3 GB ve 6 GB kapasiteli üçlü bellek paketleri satmaya başlamış. Corsair ve OCZ'den de 1333 ve 1600 MHz hızlarında çalışan 6 GB bellek paketleri elimize ulaştı, bu arada Intel bellekler için gerilim üst değeri olarak 1.65 V öneriyor.


X58 Yongaseti




Core i7 işlemcinin yanında Intel "Tylersbug" kod adlı yeni yongasetini de pazara sürüyor. X48 Core 2 yongasetiyle birlikte kullanılan ICH10 güneyköprüsü bu yongasetinde de kullanılacak. X58 kuzeyköprüsü artık üzerinde bellek denetleticisi barındırmadığından temel olarak sadece PCI-Express - QPI dönüştürücüsü gibi çalışacak. İki ekran kartı veya ileri seviye başka deneyleyiciler için iki x16 hattı ve güneyköprüsüyle iletişimi sağlayan x4 PCI Express hattına sahip. Eğer güneyköprüsüyle bağlantıyı sağlayan yolun adını merak ediyorsanız Intel buna "DMI" diyor ancak bu yol bildiğiniz PCI Express bağlantısından başka bir şey değil.



Intel'in kuzeyköprüsüne küçük bir fan yerleştirdiğini hesaba katarsak yapması gereken fazla bir iş olmasa da X58'in güç konusunda ciddi bir tüketici olduğunu düşünebiliriz.
QPI (QuickPath Interconnect) arayüzünün kullanıcıları doğrudan ilgilendiren ilk eksi yönü Core i7 işlemcilerin sadece yeni yongasetleriyle çalışabiliyor olmaları. Intel orta seviyeye yönelik bir yongaseti çıkarana kadar Core i7 920 almak isteyen kullanıcılar pahalı olan X58 yongasetini satın almak zorundalar. Komik bir şekilde bu anakartlar birlikte geldikleri işlemcilerden daha pahalı olacaklar! Ama Intel daha kullanılabilir yongaseti için düğmeye bastı ve yakın zamanda ortalama seviyeye yönelik anakartlar da pazarda olacak.
Core i7'yi X58 yongasetini kullanan Intel'in DX58SO anakartla denedik.


Hızaşırtma (Overclock) Zorlaştırılmış




Hızaşırtma işi Core i7 ile tamamen farklı bir boyut kazanıyor. Core 2 veya Pentium D işlemcilerin tersine Core i7 kendi çektiği akımı ve güç tüketimini izleyebiliyor. Eğer belirli bir seviyeyi geçerse işlemci kendiliğinden saat hızını azaltıyor. Intel bu özelliğe "Overspeed Protection" (HızAşımı Koruması) ismini vermiş. Sınırlar işlemcinin içine üretim sırasında koyuluyor 100 A, 130 Watt. Sadece Extreme Edition modellerinin hızı değiştirilebiliyor tabi bu sırada koruma mekanizması devre dışı kalıyor.
Chris Angelini: Elimizdeki yeni parçalarla yaptığımız deneylerden sonra sayfanın buradan sorasını yeniden yazdık.
Intel, HızAşımı Korumasının (Overspeed Protection) dizüstü, sunucu ve benzeri özel aygıtlar için kararlığın korumasını garanti etmede kullanılacağını belirtti. Hızaşırtma meraklıları için BIOS'a koyulacak bir seçenekle bu özellik devre dışı bırakılabilecek. BIOS'taki bu seçeneğin Intel DX58SO anakart için "CPU VR Current Limit Override" olacağı söyleniyor.


Yaptığımız BIOS güncellemesi sonrasında Core i7 920 ve 940 işlemcileri yazılımsal olarak koruma dışına çıkarabildik ve 100A/130 W sınırını geçmelerini sağladık.
Core i7 920'yi Asus Rampage II Extreme üzerinde 3.8 GHz hızında bir süre çalıştırdıktan ve üzerinde deneyler yaptıktan sonra sözü geçen hızaşırtma sınırı sorununun çözüldüğünü söyleyebiliriz. Bütün X58 anakartların HızAşımı Koruması'nı kaldırma seçeneği sunacağı konusunda herhangi bir garanti verilmiyor ancak pazardaki en tutucu üreticilerden birisi olan Intel bile anakartlarına bu özelliği koyacaksak diğer üreticilerin koyacağına kesin gözüyle bakabiliriz.


Core i7 Overclock
3.80 GHz'ye Hızaşırtma


Core i7'nin hızaşırtma (overclock) potansiyeli Core 2 gibi yani gayet iyi. Elimize gelen Core i7 965 Extreme modelini çekirdek gerilimini artırmadan ve herhangi bir kararsızlıkla karşılaşmadan 3.20 GHz'den 3.60 GHz hızına çıkarabildik.
Intel'e göre Extreme Edition modelleri çarpan kilidi olmadan satılmaya devam edecekler. Ancak Intel DX58SO anakart Core i7 965 Extreme'nin çarpanını standart değeri olan 24'ün üstüne çıkarmamıza izin vermedi. Bu yüzden hızaşırtma denemelerimizi sadece dahili işlemci hızını 133 MHz'den 150 MHz'ye kadar çıkararak yapabildik. Bellek çarpanını 8x olarak ayarladık böylece işlemci hızı 3.60 GHz bellek hızı da DDR3-1200 oldu.
Amerika'daki deney merkezimiz de Core i7 965 Exterme'nin çarpanının Intel DX58SO anakartla artırılamadığını onayladı, aşağı doğru değiştirilebiliyor ancak en yüksek 24x olan sınır aşılamıyor. Bu anakart/işlemci ikilisini hızaşırtmanın tek yolu Turbo Mode'u etkin hale getirerek en yüksek amp/watt sınırını erişilemeyecek bir noktaya çekmek ve en yüksek Turbo çarpanını aralığını 1,2,3 ve 4 çekirdekli çalışma durumu için istediğiniz hızaşırtma ayarına getirmek. Bu yöntemle Turbo Mode seçtiğiniz sınır değerlere hiç bir zaman ulaşamıyor ideal koşullarda işlemciyi de yavaşlatmıyor. Turbo Mode'dan bir sonraki sayfada bahsedeceğiz.
Asus Rampage II Extreme anakartla çarpan değerini elle artırabildik böylece çarpanı 28x yaparak 3.7+ GHz sınırı kolayca aştık. Daha derinlemesine testler yaptığımızda Core i7 965 4 GHz sınırını geçmeyi başardı. Core i7 920 örneği ise Asus anakart, çarpan/temel saat hızı/gerilim ince ayarlarından sonra 3.8 GHz hızında kararlı bir şekilde çalıştı.

Çekirdek gerilimini 1.4125 V seviyesine çıkararak Core i7 965 Extreme işlemcimizi kararlı bir şekilde en fazla 3.84 GHz hızında çalıştırabildik. Yine belirtelim bu hıza çıkabilmek için FSB'yi 160 MHz'ye çıkarmak zorunda kaldık bu da bellek hızının DDR3-1280 olması anlamına geliyor; elimize ulaşan Core i7 örneği bu hızın ötesine çıkmayı reddetti. Pazara çıkacak olan modellerin çok daha iyi hızaşırtma başarımı sunacağını düşünüyoruz ne de olsa bu işlemci henüz erken bir mühendislik örneğiydi. Hızaşırtma denemelerimiz için HızAşımı Korumasını (Overspeed Protection) 300 A ve 300 Watt seviyesine çıkardık.

Intel Core i7: Süper Hızlı


Turbo Boost İle Hızaşırma Akıllanıyor


Intel, Extreme Edition işlemcilerini "Turbo Boost" olarak adlandırdığı bir hızaşırtma (overclock) özelliğiyle donatıyor. BIOS içinde bu özellik "Dynamic Speed Technology" olarak geçiyor. Intel'in söylediğine göre bu özellik sayesinde işlemci yüküne göre işlemcinin saat çarpanı değiştirilebiliyor böylece dinamik hızaşırtma yapılabiliyor. İşlemci kaç çekirdeğin çalıştığına bakıyor ve önceden ayarlanmış bir çarpana kendiliğinden geçebiliyor. Bir, iki, üç ve dört çekirdek için çeşitli yük senaryoları belirlenmiş.
Bu özellik hızaşırtma yapılırken güç tüketimini azaltmak için kullanılıyor. Örneğin, eğer tek işparçalı bir uygulama çekirdeklerden sadece birisine yükleniyorsa CPU diğer üç çekirdeği de hızaşırtmaya tabi tutmuyor. Sonuç olarak boşta olan çekirdekler ya standart hızlarında çalışıyorlar ya da saat hızları daha da düşürülebiliyor. Aynı şey iki veya üç çekirdek yük altında olduğunda da benzer senaryo geçerli.Bunu ters çalışan bir SpeedStep teknolojisi olarak düşünebilirsiniz. İşin ilginç yanı Intel platform üzerinde Turbo Mode'u açabilmek için SpeedStep'in de çalışıyor olması gerekli!


aha önce söylediğimiz gibi işlemci çarpanı bu anakart üzerindeyken artırılamıyor, Extreme işlemci kullanıyor olsanız bile! Bunun yerine Turbo'yu kullanmanız gerekiyor. İlk iki resimde Turbo etkin değilken 3.2 GHz standart saat hızını görebilirsiniz. Üçüncü resimdeyse Turbo etkinleştiriliyor ve dört çekirdeğin çarpanı da 28x olarak belirleniyor. Çekilen akım ve gerilimi 200 W üst sınırını çıkardık bu sayede HızAşımı Koruması devreye girmeden rahatça hızaşırtma (overclock) yapabildik ve 3.7 GHz'de kararlı bir şekilde deneyi bitirdik.
Intel'in söylediği üzere BIOS'taki "CPU VR Current Limit Override" ayarının çalıştığından emin olmak için üst sınır ayarını 50A/50W seviyesine düşürdük. Aynı hızı elde ettik (3.73 GHz) yani herhangi bir sorun yok.
Tabi Cinebench deneylerini yaparken işlemci hızını görmek için kullandığımız CPU-Z uygulamasının saat hızlarını yanlış ölçmediğini varsayıyoruz. Turbo yöntemini kullanarak Intel anakart işlemciyi 3.2 GHz'den 3.73 GHz hıza çıkarabildi. Deney sonuçları da buna bağlı olarak tek işlemci için 4262'den 4993'e, sekiz işlemci (HT etkin) içinde 18521'den 20918'e çıktı. Asus anakarta ne kadar gerilim verirsek verelim aynı başarım seviyesini korudu ki bu mantıklı, anakartın Turbo özelliği şimdilik dinamik olarak çalışmıyor gibi görünüyor.
Umarız ilk incelemeden sonra Intel Core i7'nin hızaşırtma yeteneği konusundaki kafa karışıklığını çözmeyi başarmışızdır. Bu durumun bir yan etkisi de anakart incelemelerinin bundan sonra daha ilginç hale gelmesi olacak, bundan sonraki incelemelerimizde her bir üreticinin yeni işlemcinin sınırlarını ve özelliklerini nasıl kullandığını çözmeye çalışacağız. Güncelleme Sonu
Soket 1366 İçin Yeni Referans Soğutucu

Yeni yuvanın daha geniş olan boyutları yüzünden Intel, kutulu işlemcileriyle birlikte bir de standart soğutucu veriyor.









Turbo Boost İle Hızaşırma Akıllanıyor

Intel, Extreme Edition işlemcilerini "Turbo Boost" olarak adlandırdığı bir hızaşırtma (overclock) özelliğiyle donatıyor. BIOS içinde bu özellik "Dynamic Speed Technology" olarak geçiyor. Intel'in söylediğine göre bu özellik sayesinde işlemci yüküne göre işlemcinin saat çarpanı değiştirilebiliyor böylece dinamik hızaşırtma yapılabiliyor. İşlemci kaç çekirdeğin çalıştığına bakıyor ve önceden ayarlanmış bir çarpana kendiliğinden geçebiliyor. Bir, iki, üç ve dört çekirdek için çeşitli yük senaryoları belirlenmiş.
Bu özellik hızaşırtma yapılırken güç tüketimini azaltmak için kullanılıyor. Örneğin, eğer tek işparçalı bir uygulama çekirdeklerden sadece birisine yükleniyorsa CPU diğer üç çekirdeği de hızaşırtmaya tabi tutmuyor. Sonuç olarak boşta olan çekirdekler ya standart hızlarında çalışıyorlar ya da saat hızları daha da düşürülebiliyor. Aynı şey iki veya üç çekirdek yük altında olduğunda da benzer senaryo geçerli.Bunu ters çalışan bir SpeedStep teknolojisi olarak düşünebilirsiniz. İşin ilginç yanı Intel platform üzerinde Turbo Mode'u açabilmek için SpeedStep'in de çalışıyor olması gerekli!
Chris Angelini:
Core i7 işlemciler söz konusu olduğunda kafalara takılan iki konu var: Overspeed Protection (HızAşımı Koruması) ve Turbo Mode. Önceki sayfalarda birincisine açıklık getirdik; Core i7 965 Extreme modelinde getirilen yapay sınır kolayca değiştirilebiliyor. Aynı şey diğer Core i7 modelleri için de geçerli tabi doğru anakart BIOS ikilisiyle.
Kafa karıştıran ikinci konu Turbo Mode ve etkilerine gelelim. Denediğimiz iki anakart da bu özelliği farklı şekilde hayata geçiriyorlar. Geri kalan hızaşırtma deneylerimizi yaptığımız Asus Rampage II Extreme ile başlayalım.

Daha önce söylediğimiz gibi işlemci çarpanı bu anakart üzerindeyken artırılamıyor, Extreme işlemci kullanıyor olsanız bile! Bunun yerine Turbo'yu kullanmanız gerekiyor. İlk iki resimde Turbo etkin değilken 3.2 GHz standart saat hızını görebilirsiniz. Üçüncü resimdeyse Turbo etkinleştiriliyor ve dört çekirdeğin çarpanı da 28x olarak belirleniyor. Çekilen akım ve gerilimi 200 W üst sınırını çıkardık bu sayede HızAşımı Koruması devreye girmeden rahatça hızaşırtma (overclock) yapabildik ve 3.7 GHz'de kararlı bir şekilde deneyi bitirdik.

Intel'in söylediği üzere BIOS'taki "CPU VR Current Limit Override" ayarının çalıştığından emin olmak için üst sınır ayarını 50A/50W seviyesine düşürdük. Aynı hızı elde ettik (3.73 GHz) yani herhangi bir sorun yok.

Tabi Cinebench deneylerini yaparken işlemci hızını görmek için kullandığımız CPU-Z uygulamasının saat hızlarını yanlış ölçmediğini varsayıyoruz. Turbo yöntemini kullanarak Intel anakart işlemciyi 3.2 GHz'den 3.73 GHz hıza çıkarabildi. Deney sonuçları da buna bağlı olarak tek işlemci için 4262'den 4993'e, sekiz işlemci (HT etkin) içinde 18521'den 20918'e çıktı. Asus anakarta ne kadar gerilim verirsek verelim aynı başarım seviyesini korudu ki bu mantıklı, anakartın Turbo özelliği şimdilik dinamik olarak çalışmıyor gibi görünüyor.

Umarız ilk incelemeden sonra Intel Core i7'nin hızaşırtma yeteneği konusundaki kafa karışıklığını çözmeyi başarmışızdır. Bu durumun bir yan etkisi de anakart incelemelerinin bundan sonra daha ilginç hale gelmesi olacak, bundan sonraki incelemelerimizde her bir üreticinin yeni işlemcinin sınırlarını ve özelliklerini nasıl kullandığını çözmeye çalışacağız.

Güncelleme Sonu

Soğutucunun bakır çekirdeği artık daha küçük ve soğutma kanatçıklarının sayısı artmış; bu sayede yeni tasarımla birlikte yuvaya daha fazla hava akımı sağlanıyor. Daha büyük olmasına rağmen bir önceki soğutucuların 532 gram olan ağırlığıyla karşılaştırıldığında yeni soğutucular daha hafif kalıyor (496 gram). Intel tarafından yakın zamanlarda sunulan bütün kutulu soğutucular gibi bu model de PWM fan hızı ayar desteği sunuyor.