BAĞIRSAK PARAZİTLERİ

Hijyen şartlarının yeterli düzeyde sağlanamadığı toplumlarda sıklıkla görülen bağırsak parazitleri, özellikle çocukların mental ve fiziki gelişimlerini oldukça olumsuz etkileyebiliyor. Bağırsakta yaşayan bu asalaklar kişinin besinlerine ortak olup beslenme bozukluklarına da neden olabiliyorlar.
Barsak parazitleri kurtçuk halinde ya da yumurta şeklinde ağızdan ya da derimizden vücudumuza girerek bağırsaklarımıza yerleşiyorlar. Bağırsaklarımıza yerleşmelerinin nedeni, bağırsak ortamının nemli ve besinler açısından zengin olmasından kaynaklanıyor.
Doğada birçok parazit türü bulunuyor.
Parazitlerin en bilinen ortak belirtileri; kilo alamama, gece ağız salyasında artış, makat bölgesinde özellikle geceleri artan kaşıntı, karın ağrısı, ishal, bazı durumlarda kabızlık gibi rahatsızlıklar oluşturmalarıdır.
En çok görülen parazit türleri; Oksiyürler, Askarisler, Tenyalar, Çengelli Kurtlar ve Kedi-Köpek parazitleridir.
Oksiyürler: Bu parazitler bir iplik gibi ince yapıları ve 2 mm ile 1 cm arasında değişen boyları ile küçük parazitler arasındadır. Halk arasında kıl kurdu olarak da bilinirler. Parazitler ağız yolu ile bağırsaklara kadar ilerler ve buralarda yerleşirler. Yumurtlayarak çoğalırlar ve yumurtaları makat çevresine bıraktıkları için makat kaşıntısı en tipik belirtilerinden biridir. Sarımtırak bir renktedir. İlaç tedavisi ile bağırsaklar tamamen temizlenebilir. Dikkatli bakıldığında hasta kişinin dışkısında parazitler görülebilir. Kız çocuklarda parazitler genital organlara kaçabilir bu nedenle bu organlarda akıntılar görülebilir. Parazitle mücadelede bütün ailenin tedavi altına alınması hastalıktan tamamen kurtulmak açısından bazen önem kazanabilir. Kıl Kurdu tedavisinde bütün aileye ilaç tedavisi reçete edilir. Tırnakların kısa kesilmesi, el yıkama alışkanlığının kazandırılması ve iç çamaşırların yüksek ısılarda yıkanması sonrasında ütülenmesi ya da çamaşırların arada sırada kaynatılması hastalıktan korunma açısından önemlidir.
Askarisler: Askarislerin görüntüsü oldukça kötüdür. Boyları 15-45 cm arasında değişebilir. Görünümleri ile solucanlara benzerler ve bu nedenle halk arasında bağırsak solucanı olarak isimlendirilir. Tarımda insan gübresi kullanıldığında hasta kişilerin dışkılarından sebze ve meyvelere bulaşır ve bu nedenle o sebzeler iyi yıkanmadığı zaman kolaylıkla sağlıklı kişilere de geçer. Askarisler tehlikeli parazitlerdendir. Larvaları kana karışarak farklı organlara hastalığı yayabilir. Akciğerlere ulaşarak bu bölgede iltihaplara, safraya ulaşarak genel sarılığa neden olabilirler. Sebzeler asla yıkanmadan yenilmemeli, besinlerin yıkanmasında oldukça dikkatli davranılmalı, tırnaklar kısa kesilmeli, özelikle tuvaletten sonra el yıkama alışkanlığı çocuklara kazandırılmalı, eller bol sabunlu su ile ovuşturarak yıkanmalıdır.
Tenyalar: Askarislerden daha uzun boyludurlar. Dışarıdan bakıldığı zaman halka halka birbirine eklenmiş zincir gibi görünürler. Boyları oldukça uzundur. O kadar uzun olabilirler ki 10 metreyi bulan tenyalar görülmüştür. Tenyalar etlerden insana bulaşırlar. İnsanlar dışkıları ile tenya larvalarını atarlar ve bu dışkıları yiyen hayvanların etlerinde larvalar halinde yaşarlar. Çiğ et ya da az pişmiş etler ile insan vücuduna girerler ve bağırsaklara doğru ilerlerler. Etlerin iyi pişmiş olmasına dikkat etmek, asla çiğ et yememek, hayvanların otlandığı yerlere dikkat etmek tenyalardan korunmamıza yardımcı olabilir. Tenya ile yaşayan biri sürekli açlık hisseder, karın ağrısına ek olarak tenya, kusmaya da neden olabilir. Tenyalar ilaç tedavisi ile bağırsaklardan düşürülebilir. Kişi tenyadan kurtulduktan hemen sonra bağırsaklarındaki rahatlama nedeniyle açlık hissi duyabilir.
Çengelli Kurt: Çengelli kurt yumurtaları hijyen kurallarına dikkat edilmeyen bölgelerdeki pis sularda yaşarlar. Sokakta oynayan çocuklar ve bu suyu kullanan ailelerde çengelli kurt hastalığı daha fazla görülür. 8mm ile 1.5 metre arasında uzayabilirler. Kan emerek bağırsaklarda yaşarlar bu nedenle hastalıkta en sık kansızlık görülür. İçme suyumuzun temiz olması ve kişisel hijyenimizin sağlam olması hastalıktan kurtulmamıza yardımcı olabilir.
Kedi köpek paraziti: Kedi, köpek ve tavşanların bağırsaklarında üreyen parazitlerin doğurgan olanları dışkılarına yumurtalar bırakırlar, bu yumurtalar insanlara genellikle köpeğin tüyleri ile bulaşır. Eğer kedi köpek besleyenlerin el yıkama alışkanlığı güçlü değilse, bu parazitler sindirim sistemine yerleşir ve burada kedi-köpek türü parazit oluşmaya başlar. Bu parazitler genellikle bağırsaklarda gelişmez bağırsak duvarını delerek kan yolu ile diğer organlara geçerler. Tedavi edilmediği takdirde yerleştiği diğer organlarda özellikle karaciğer, akciğer, beyin, göz gibi organlarda kalıcı kistler oluştururlar. Bu kistlerden kurtulmak için ameliyat şarttır. Evde hayvan besleyenler dönem dönem bu parazitlerden korunmak için hayvanlarını ilaçlamalı ve zamanında aşılarını yaptırmalılar. Ayrıca hayvanın dışkı bıraktığı yerin evden dışarıda olması ve her tuvaletten sonra hayvanın kişisel bakımının da yapılması gerekmektedir. Hayvana bakan kişinin de elleri sıklıkla yıkanmalıdır