İnsan ilişkilerinde altı temel paradigma
Paradigma, olaylara farklı bir bakış açısı getirme yeni yorumda bulunma anlamlarını içinde barındırır. Yunanca’dan gelen bu kelime, aynı zamanda bir modeli, bir olayla ilgili düşünce tarzını ve dünya görüşünü de anlatır. Stephen R. Covey, insanların birbirleriyle olan ilişkilerinde altı temel paradigmanın olduğunu belirtir. Bunlar sırasıyla Kazan/Kazan, Kazan/Kaybet, Kaybet/Kazan, Kaybet/Kaybet, Kazan, Kazan/Kazan ya da Anlaşma Yok şeklinde sıralanabilir.
Kazan/Kazan: Bu düşünce tarzı sürekli karşılıklı yarar arayışındadır. Yaşam bir işbirliği arenası olarak görülür. Kazan/Kazan düşüncesinin temelinde ‘Herkes için her şeyden yeterince vardır, bir insanın başarısı diğerlerinin başarısızlığı anlamına gelmez. Diğerlerinin başarısızlığı pahasına kazanılması da gerekmez.’ anlayışı yatar.
Kazan/Kaybet: Liderlik tarzı bakımından otoriter bir yaklaşımdır. Bu paradigmayı benimseyen insanlar, istediklerini elde etmek için konum, güç, kimlik varlık ya da kişiliklerden yararlanırlar. Ancak hayatın önemli bölümünde insan bağımsızlık değil, karşılıklı bağımlılık içersinde yaşamaktadır. Dolayısıyla istediği sonuçlara ulaşması için başkaları ile işbirliği içersinde olmak zorundadır. Kazan/Kaybet paradigması bu işbirliğini engelleyebilir.