Richard Wagner



Richard Wagner, Alman bestecisidir (1813-1883). Leipzig'de doğan Wagner, daha çocukluk yıllarında kendini tiyatronun büyüsüne kaptırdı. Felsefe. ve müzik öğrenimini birlikte sürdürdükten sonra başarısız birer deneme olan ilk operalarını yazdı. Almanya'da orkestra yöneticiliği yapan, ardından Fransa ve İngiltere'yi dolaşan Wagner, meslek yönünden çok güç yıllar yaşıyordu.

İlk başarısını Dresden'de, Rienzi operasıyla kazandı. 1849'da devrimci harekete katıldığı için Almanya'dan kaçmak zorunda kalan besteci önce Zürich'te, sonra Venedik'te yaşadı. Alacaklılarının elinden kurtulmak için Münih'e gidip Bavyera kralının yanına sığındı. Fakat bu sefer de kendisini çekemeyenler yüzünden rahatı kaçmıştı, yeniden İsviçre'ye döndü, orada Lîszt'in kızı Cosima ile birlikte altı yıl büyük bir mutluluk içinde yaşadı. Bayreuth'da eserlerinin olağanüstü bir başarı kazandığını gördükten sonra Venedik'te ansızın öldü.

Lirik Dram

Wagner'in savunuculuğunu yaptığı yeni lirik sanat anlayışı, operayı basit bir eğlence olmaktan kurtarıp seyircinin ruhsal durumunu etkileyen müzikli bir dram haline getirmeyi amaçlar. Bu yeni sanat, Kelt ya da Germen halk masallarından (Nibelungen destanı, Graal efsanesi) alınma konular çerçevesinde işlenen simgesel temalardan (özgürlük, aşk yoluyla ruhun yücelmesi, günahlarından arınması) esinlenir.

Wagner'in operalarında, recitativolar aracılığıyla birbirine bağlanan arya, düo, koro gibi geleneksel formüller bir yana bırakılmış, bunların yerini recitativolar ile şarkıları aynı hareket içinde bağdaştıran «kesintisiz müzik» almıştır. Yunan trajedilerindeki koronun görevine benzer bir rol oynayan orkestra, şarkının gidişini büsbütün kendi haline bırakarak dramın açıklamasını yapar. Bütün bunlardan başka leitmotif ilkesi, yani bir düşünceyi, bir duyguyu ya da eserin kahramanlarından birini simgeleyen ana tema bütün eser boyunca bilinçli ve düzenli bir biçimde sık sık kullanılır.

Böylece tiyatro, şiirden müzik ve dansa, dekor ve giysilerden eserin sahneye koyulusuna ve ışık oyunlarına kadar bütün sanatların kaynaşıp bütünleştiği sihirli bir pota olur. Bütün bu gereçsel ve teknik koşullar, Wagner'in pek çok kitabında (Geleceğin Sanat Eseri) açıkladığı felsefî düşünceleri için birer dayanaktır.

Bazı Eserleri

Uçan Hollandalı, Tannhauser, Nürnbergli Usta Şarkıcılar, Nibelungen Yüzüğü (Ren Altını, D/e Walküre, Siegfried ve Tanrıların Çöküşü bu operanın bölümleridir), Tristan ve İsolde.

Bayreuth Tiyatrosu

Wagner, Bavyera kralı Ludwig ll'nin yardımıyla en büyük düşünü gerçekleştirebildi: eserlerini temsil etmek için özel olarak yapılmış bir tiyatro binası kurdu. 1876'da açılışı yapılan Bayreuth Tiyatrosu bugün bile yalnız Wagner'in operalarına ayrılmış ünlü bir festivale sahne olur.