Amel Nedir

Yapilan fiil, is, edim din Bir kimsenin dinin buyruklarini yerine getirmek için yaptiklari mecaz ishal insanin bilerek veya düsünerek yaptigi is, hareket ve davranis dini manasi Allahü tealanin yapin veya yapmayin diye emrettigi islerle, yapilip yapilmamasini insanlara biraktigi islerdir. dünya ve ahirette ceza ve mükafat konusu olan bütün isler ameldir iyi ameller insani ahirette ve dünyada rahata kavusturur. Kötü ameller, ise, iki alemde eziyet ve ceza görmeye sebeptir
Kuran-i kerimde ve hadis-i seriflerde imandan sonra hemen salih iyi amelin kiymetinden bahsedilmektedir. Allahü teala buyurdu ki erkek ve kadindan her kim mümin imanli olarak salih Amel islerse, iste onlar Cennete girerler, orada hesapsiz olarak riziklandirilirlar. Mümin suresi 40 Kim Rabbine kavusmak isterse, salih amel, islesin ve Rabbine ibadet etmekte hiç ortak kosmasin. Kehf suresi 110
Bir kimse hakki ile salih güzel, iyi amel islerse Allahü tealanin rizasina ve sevgisine kavusur. Bu ameller, insani günahlardan ve çirkin isleri yapmaktan korur.
Ameller baslica üç kisma ayrilir Taat ibadet olan ameller Allahü tealanin ve Peygamber efendimizin begendigi isler olup, bunlar farz, vacib, sünnet ve müstehablardir. islam dininin bildirdigi amelleri yapanlar çok sevab kazanir. imani olmayanlarin farzlari kabul olmaz. Yani bunlara sevab verilmez. Farzlari yapmiyanlarin da sünnetleri kabul olmaz. Bunlar Peygamber efendimize tabi olmus uymus olmaz.
Allahü tealanin açikça yapilmasini emrettigi isler farzdir. namaz kilmak, oruç tutmak vb. böyledir. Yine Allahü tealanin emri olup, açikça emretmedigi emirlerine vacib denir. Kurban kesmek, vitir namazi kilmak gibi. Allahü tealanin açikça bildirmeyip yalniz Peygamber efendimizin yapilmasini övdügü veya devam üzere yaptigi veya yipilirken görüp mani olmadigi amellere sünnet denir. Sünneti begenmiyen müslümanliktan çikar. Begenip de yapmamak suç degildir.
Peygamber efendimizin ara sira yaptiklari ve begendikleri ameller ise, müstehab veya mendub adini alir. Bunlardan bazilari sunlardir Yeni dogan çocuga yedinci gün isim koymak, güzel giyinmek ve güzel koku sürmek gibi.
Masiyet günah olan ameller Allahü tealanin ve Peygamber efendimizin begenmedigi seyler olup, haram ve mekruhlardir. Allahü tealanin yapmayiniz dedigi seylere haram denir. Bütün haramlari islemek günahtir. Haramdan iyi niyetle yani Allahü tealadan korkarak sakinan, vazgeçen sevab kazanir. Onun emri oldugunu düsünmeden veya baska bir sebeble haram islemezse sevab kazanmaz. Yalniz günahindan kurtulur.
Peygamber efendimizin begenmedigi ve ibadetlerin sevabini azaltan seylere mekruh denir. Ancak bir haram islemekten kurtulmak veya mekruh islemeden farz veya vacibin yapilmasi mümkün olmadigi zamanlarda, mekruh islenebilir. O da haram islemek veya farzi terketmek günahindan kurtulmak içindir.
Dinimizde yasak olmayan bir isi veya baslanmis olan bir ibadeti bozan islere müfsid denir. Namazda gülmek, oruçlu iken bilerek bir sey yemek ve içmek v.s. gibi. Bu yapilan ameller namazi ve orucu bozarlar.
Mübah olan ameller Bunlar günah veya sevab oldugu bildirilmemis islerdir. Yapilmasi emredilmeyen ve yasak da edilmeyen islere mübah denir. Mübahlar iyi niyet ile güzel düsünceler ile yapilinca taat ibadet olur. insan sevab kazanir. Kötü niyetle yapilirsa veya bunlari yapmak bir farzi vaktinde eda etmege mani olursa, günah olurlar. Koku sürünen, iyi giyinen kimse, dünya lezzeti için veya gösteris yapmak, ögünmek için veya kendini kiymetlendirmek için, yahut yabanci kadinlari, kizlari avlamak için sik giyinirse, günah islemis olurlar
Dünya lezzetini tatmak için olan niyetine azab verilmez ise de, ahiret nimetlerinin azalmasina sebep olur. Bir kimse, sünnet oldugu için koku sürünür, sik giyinirse, camiye saygi için, camide yaninda oturan müslümanlari incitmemek için, temiz olmak için, sihhatli olmak için, islamin vakarini serefini korumak için niyet edince her niyeti için ameline ayri ayri sevablar verilir. Her mübah iste hatta yemede, içmede, uyumada iyi niyet etmegi unutmamalidir.
Sevgili Peygamberimiz buyurdu ki Allahü teala sizin suretlerinize, mallariniza bakmaz. Kalblerinize ve amellerinize bakar. Yani Allahü teala insanin yeni temiz elbisesine, hayrat ve hasenatina, malina, rütbesine bakarak sevab vermez. Bunlari ne düsünce ile ne niyetle yaptigina bakarak sevab ve azab verir.
Ameller niyete göre iyi veya kötü olur Bildigi ile amel eden kimseye Allahü teala bilmedigini ögretir amellerin, kabul olmasi ihlasa yani bütün isleri, yalniz Allahü tealanin rizasina sevgisine kavusmak için yapmaga baglidir.
amelle ilgili bazi istilahlar vardir. Bunlar amel defteri, amel-i kalil, amel-i kesir, amel-i salih ve amelde mezhebtir.
Amel defteri Dünyada insanlarin yaptigi bütün islerin yazildigi ve kiyamet günü herkesin toplandigi yer olan Arasat meydaninda herkese verilecek olan defterdir. Allahü teala buyurdu ki Biz azim-üs-san insan için sahifesi açilmis olarak kendisine vasil olan ulasan kitab amel defteri göndeririz. isra suresi 13
Amel-i kalil Namaz kilarken bir rükünde bir uzuvla organla yapilan ve namazdan sayilmayan bir veya iki hareket. Namazda ameli kalil mekruhtur.
ameli, kesir Namaz kilarken bir rükünde namazdan sayilmayan ve bir uzuvla ardi ardina yapilan üç hareket veya iki elin bir hareketi. Namazdan olmayan fazla hareketler namazi bozar.
Amel-i salih islam dininin bes sartini iyice yerine getirmek insan kabre konuldugunda amel-i salihleri güzel surette, güzel kokulu ve güzel elbiseli olarak yanina gelir. Beni bilmez misin? der. O da der ki Sen kimsin ki, Allahü teala seni benim su garib oldugum zamanda bana ihsan eyledi. O da der ki ben senin salih amelinim islerinim. Korkma, mahzun olma. Biraz sonra Münker ve Nekir melekleri gelirler ve sana sual ederler. Onlardan korkma! der.
Amelde mezheb ictihad derecesindeki derin alimlerin Kuran-i kerim, hadis-i serif ve Eshab-i kiramin islerini esas alarak ortaya çikardiklari hükümlerin, amellerin hepsi.
Ehl-i sünnet Müslümanlar, ibadet ve amelde, yapilacak islerde dört hak mezhebe ayrilmislardir. Bunlar Hanefi, Safii, Maliki ve Hanbeli mezhebidir. Bu dört mezheb itikadda inanç bakimindan bir birinden ayri degildir. iman ve inanislari birdir. Yalniz amel bakimindan aralarinda bazi ufak seylerde ayrilmislardir. Bu da müslümanlar için kolayliktir Bkz. Mezhep

Kaynak : Amel Nedir | Din Kültürü | nedir | Tanımı | Anlamı | ile ilgili bilgiler | hakk