bildiğim kadariyla askerlikten muafiyet sadece şehitlerin bir sonraki kardeşi için geçerlidir.

türk silahlı kuvvetleri askerlikten muhafiyet koşulları

Madde 1 — 8/10/1986 tarihli ve 86/11092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 2 — Bu Yönetmelik; 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu, 1111 sayılı Askerlik Kanunu, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu ve 4678 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanun gereğince Türk Silâhlı Kuvvetleri mensubu olan personeli, askerî öğrenci ve askerî öğrenci adaylarını, sivil personel ile ilgili kanunlar gereğince Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görevli personeli, askerlik görevi ile yükümlü vatandaşları ve bu Yönetmeliği uygulamakla görevli kişi, makam ve kuruluşları kapsar."
Madde 2 — Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 13 —Askerliğe elverişli olanların sınıflandırılmaları, aşağıdaki sağlık ve diğer yetenekleri göz önünde bulundurularak yapılır.
1) Piyade: Sağlamlar ile arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
2) Topçu:
A - Sağlamlar,
B - Arızaları A dilimine girenler,
C - Kas ve iskelet sistemi gelişmiş olanlar,
bu sınıfa verilir.
D - Sahra topçusuna ayrılacakların boyları 160 cm’den aşağı olmamalıdır.
E - Kulak zarları delik olanlar tercih edilir.
3) Hava Savunma: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
4) Tank ve Zırhlı Süvari:
A - Solunum, dolaşım ürogenital sistemleri ve özellikle büyük eklemleri sağlam olanlar,
B - Her iki gözde görme derecesi, ayrı ayrı tam olan ve diskromatopsi bulunmayanlar (Tank şoförlerinde gözlükle düzeltme kabul edilmez, ancak geri kalan tank personelinde 3.00 diyoptriye kadar miyopi, hipermetropi ve her çeşit astigmatizma kabul edilir.),
C - İşitmesi tam olan, kulaklarda yerleşmiş iltihaplı hastalıklar bulunmayanlar,
D - Sinir ve ruh sistemleri sağlam olanlar,
E - Bedenen ağır işlere dayanacak güçte olanlar,
F - Sindirim sisteminde göreve engel olacak iltihaplı hastalıklar, faal veya geçirilmiş mide ve barsak ülserleri bulunmayanlar,
G - Ağır işlere ve fizikî hareketlere engel derecede şişmanlığı bulunmayanlar,
H - Ayaklarında motor çalıştırmaya engel şekil bozuklukları, eklem yapışıklıkları ve bacaklarda varis bulunmayanlar,
I - Boyları 160 cm’den aşağı olmayanlar,
bu sınıfa verilir.
J - Göz kapakları rahatsız olmak ve konjektiva hastalıkları, bu sınıfa verilmeye engeldir. Klostro-fobia (kapalı yerde bulunma fobisi) bulunanlar bu sınıfa alınmaz. Uzun müddet kapalı yerde kalmaya dayanıklı olanlar tercih edilir.
5) Süvari: Kas ve iskelet sistemleri iyi gelişmiş bulunan, boyları 164 ilâ 172 cm arasında olan tam sağlamlar bu sınıfa verilir.
6) İstihkâm: Diskromatopsi bulunmayan, sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
7) Muhabere: Görme ve işitme fonksiyonları sağlam olup, diğer sistemlerdeki sağlık nitelikleri A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
8) Ulaştırma: Diskromatopsi bulunmayan, sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
9) Sıhhiye: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
10) Kimya: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir. Endüstri meslek lisesi, meslek lisesi veya teknik liseyi bitirmiş veya bitirmeden ayrılmış olanlara öncelik verilir.
11) Ordudonatım: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
12) Mızıka (Bando): Dişleri muntazam, dudakları ince olanlar ve solunum sistemi sağlam olanlar bu sınıfa verilir. Saz, caz ve diğer müzik aletlerinden birini çalabilenlere öncelik verilir.
13) Jandarma: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler, kas ve iskelet sistemleri iyi gelişmiş olanlar, gö z, kulak, burun ve boğazları sağlam olan, kekemeliği olmayanlar, boyları 165 cm’den yukarı bulunanlar, bu sınıfa verilir.
14) Şoför: Motorlu ulaştırma ve harp araçlarını kullanan erler:
A - Trafik ehliyetnameleri için sağlık nitelikleri, Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre tespit edilir.
B - Türk Silâhlı Kuvvetleri motorlu araçları için verilecek şoför ehliyetnamelerinde sağlık nitelikleri, Kara Kuvvetleri Komutanlığının "Şoför Eğitimi Devamlı Talimatı"na göre tespit edilir.
C - Emniyet Müdürlüğü Trafik Şubesinden alınan ehliyetnameleri bulunan şoförlerin ayrıca askerî hastahanelerin sağlık kurullarından rapor almasına ihtiyaç yoktur.
D - Şoför olacak erlerin sağlık nitelikleri:
(a) Göz:
(I) Görmeleri iki gözde de ayrı ayrı 0,7'den az olmayanlar,
(II) Gece görüşleri ve görme alanları normal olanlar,
(III) Göz hareketleri normal olup çift görmesi olmayanlar,
(IV) Diskromatopsi, albinismus, nistagmus ve kapak hastalığı (entropium, ektropium ve benzeri) bulunmayanlar,
(V) Refraksiyon kusuru -3 diyoptriyi aşmayan hipermetropi miyopi ve eksenler arasındaki farkı 1 diyoptriyi aşmayan muhtelif cins astigmatizması olanlar,
askerî şoför olarak yetiştirilirler.
(VI) Tank şoförleri hariç olmak üzere diğerlerinde gözlükle düzeltme kabul edilir, ancak araç kullanırken gözlük takmaları zorunludur. Gözlüğü yanında bulunmayanlar, araç kullanamazlar.
(b) Kulak:
(I) Kulaklarda işitme kuvveti tam olmalıdır.
(II) Kulak uğultusu, çınlama, baş dönmesi gibi arızalar bulunmamalıdır.
(III) Burun ve boğazda, Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerinde belirtilen arızalar, şoförlüğe engel değildir. B dilimlerinde belirtilen arızalar şoför olmaya engeldir.
(c) İç sistemler: Ağır diyabet, araç kullanırken hayatı tehdit edici kalp ve damar hastalıkları, ileri derecede böbrek yetersizliği, açık akciğer tüberkülozu, devam eden bulaşıcı hastalıklar bulunmamalıdır.
(d) Kas ve iskelet sistemi tam ve sağlam olmalıdır. Şoför olacak erlerin boyları 160 cm’den aşağı olmamalıdır. Fıtık, varis gibi arızaları bulunmamalıdır.
(e) Ruhsal durum:
(I) Psikotik reaksiyonları (skizofreni, paranoya, mani, melankoli, ayırt edilmeyen psikotik reaksiyonlar, envolüsyon psikozları, reaktif psikotik reaksiyonlar) bulunmamalıdır. Bu ruhsal reaksiyonlardan birini geçirdiği saptananlar, muayene sırasında sağlam bulunsalar da şoför olamazlar.
(II) Zeka geriliği bulunmamalıdır.
(III) Toksikomani olmamalıdır.
(IV) Organik beyin hastalıkları sonucu psikozlar, zeka ve karakter bozuklukları (konfüzyon, delirium, genel paralizi ve benzeri) bulunmamalıdır.
(V) Psikonevrotik reaksiyonları, psikopatik reaksiyonları, antisosyal ve antimoral davranışları bulunmamalı ve mükerrer suç işlememiş olmalıdır.
(f) Sinir sistemi:
(I) Santral sinir sisteminin hastalık, arıza ve sekelleri bulunmamalıdır.
(II) Travmatik nevrozları, yeni geçirilmiş ağır travmaları olmamalıdır.
(III) Periferik sinir sisteminin araç kullanmaya engel felçleri bulunmamalıdır.
(IV) Araç kullanmaya engel olan kas hastalıkları olmamalıdır.
(V) Her türlü konvülsiyonlu veya konvülsiyonsuz epileptik nöbetleri olmamalıdır.
(VI) Otonom sinir sistemi arızası olmamalıdır.
Devamlı olarak ve özellikle eğitim ve öğrenim başlangıcında şoförlüğe ayrılmış erlerin kendilerine verilmiş göreve karşı olan tavır ve hareketleri, amirleri ve kıt’a tâbipleri tarafından dikkatli ve yakından tetkik ve takip edilerek, yetersizlik gösterenler, şoförlük görevinden uzaklaştırılırlar. Beden ve ruh yeteneklerinde en küçük bir şüpheyi uyandıranlar, izleyenler tarafından bir anketle uzman tabibe gönderilirler.
15) Komando: Kendi beyanı ve doktor muayenesi ile sağlam olanlardan; kas ve iskelet sistemi iyi gelişmiş bulunanlar, çevik olanlar, yargılama ve kavrama yeteneği süratli bulunanlar, refleksleri kuvvetli olanlar, görme dereceleri düzeltmesiz tam olanlar arasından ve sağlık kurulundan geçirilmek kaydıyla seçilirler.
Bunların, iç hastalıkları, ortopedi, genel cerrahî, göz, kulak burun boğaz, ruh sağlığı ve hastalıkları ile lüzum görülen diğer branşlardan sağlık muayeneleri yapılır. Aşağıda yazılan lâboratuvar muayeneleri her komando adayına kesinlikle yapılır.
A - Mikrofilm veya postero anterior akciğer grafisi,
B - Kan sayımı,
C - Tam idrar tahlili,
D - HbsAg,
E - Lüzum görülen diğer lâboratuvar muayeneleri.
16) Paraşütçü: Piyade sınıfı sağlık niteliklerine sahip olanlardan:
A - Boyları 160 (dahil) cm’den aşağı olmayanlar,
B - Öncelikle gönüllü olanlar,
C - Benzin kokusundan etkilenmeyenler,
D - Evvelce kırık, çıkık gibi kaza geçirmemiş ve romatizması bulunmayanlar,
E - Paraşütle atlamaya engel herhangi bir ameliyat geçirmemiş olanlar,
F - Paraşütçü muayenesini kazanmış bulunanlar,
G - Atletik bir vücuda sahip bulunanlar,
H - Görme dereceleri düzeltmesiz tam olanlar,
arasından seçilirler.
17) Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlığına ayrılacak erlerin sağlık yetenekleri, bu Yönetmeliğin altıncı ve yedinci bölümlerinde belirtilmiştir.
18) Uzman erbaş adaylarında askerî öğrenci adaylarının sağlık nitelikleri aranır.
19) Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olan uzman erbaşlar, sınıfı görevlerine devam eder.
Uzman erbaş statüsünde olup da, astsubay olmak için başvuranlar hakkında müracaat ettiği sınıfın "Astsubay Çavuş ve Astsubay Kıdemli Üstçavuş" rütbelerindeki astsubayların sağlık nitelikleri aranır.
Hastalık ve Arızalar Listesinin B ve D dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olan uzman erbaşlar hakkında "Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" kararı verilir.
20) Uzman jandarma yetiştirilmek üzere uzman jandarma okuluna alınacak uzman jandarma adaylarında, askerî okullara alınacak öğrenci adaylarının sağlık nitelikleri aranır.
21) Uzman jandarma statüsünde bulunup, astsubay olmak için başvuranlar hakkında, "Jandarma Astsubay Çavuş ve Jandarma Astsubay Kıdemli Üstçavuş" rütbelerindeki astsubayların sağlık nitelikleri aranır. Belirtilen rütbelerde sınıfı görevini yapabilecek derecede hastalık ve arızası bulunan uzman jandarmalar astsubay adayı olabilir, ancak sınıf değişikliğini gerektiren hastalık ve arızası bulunan uzman jandarmalar astsubay adayı olamaz.
Uzman jandarma çavuş ile uzman jandarma üçüncü kademeli çavuş rütbelerindeki uzman jandarmalara, "Astsubay Çavuş ve Astsubay Kıdemli Üstçavuş"; uzman jandarma dördüncü kademeli çavuş ve daha üst rütbedeki uzman jandarmalara ise "Astsubay Başçavuş ve Astsubay Kıdemli Başçavuş" rütbelerindeki astsubayların sağlık nitelikleri uygulanır. Ancak, bunlardan sınıfı ile ilgili sağlık niteliklerini kaybedenlere sınıf değişikliği işlemi yapılmayıp, bu personel, sınıflarının geri hizmetlerinde veya karargâh ve kurumlarda istihdam edilirler (Jandarma sınıfında söz konusu rütbelerde sınıfı görevini yapamayacak derecede hastalık ve arızası olup da, Kara Kuvvetleri Komutanlığı 2 Numaralı Sınıflandırma Çizelgesinde levazım, personel, ordudonatım ve maliye sınıflarında görev yapabilecek durumda bulunan uzman jandarmalar hakkında, karargâh ve kurumlarda görev yapma kararı verilir. Ancak, belirtilen sınıflarda da görev yapamayacak derecede hastalık ve arızası bulunanlar hakkında "Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" kararı verilir.)."
Madde 3 — Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 14 — Uzman erbaşlar hariç olmak üzere askere alındıktan sonra askerî hastahanelerin sağlık kurullarından aldıkları rapor üzerine sınıf değiştirme işlemi yapılması gereken erlerin raporları, kuvvet komutanlıkları sağlık dairesi başkanlıkları tarafından onaylanır ve bu erler, kuvvet komutanlıkları tarafından kendi kuvvetleri içinde sağlık yeteneklerine uygun başka bir sınıfa geçirilir."
Madde 4 — Aynı Yönetmeliğin 7/1/2002 tarihli ve 2002/3627 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 25 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrası ile dördüncü fıkrasındaki "5 Numaralı Tablo" ve altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Askerî öğrenci adaylarının sağlık kurulu muayeneleri; Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının belirleyeceği tam teşekküllü askerî hastahanelerde yapılır.
Türk Silâhlı Kuvvetlerinin askerî okullarına alınacak öğrenci adayları, tam sağlam olmalı ve diskromatopsi bulunmamalıdır. Kız öğrencilerde genital muayene, anamnez ve inspeksiyonla yapılır. Hekim lüzum gördüğünde pelvik ultrasonografi ve diğer muayeneler ile lâboratuvar muayenelerini yapabilir (Hymen muayenesi yapılmaz.). Öğrenci adaylarının boy ve kilo oranları ile ilgili değerlendirmeler aşağıdaki tablolara göre yapılır."

"TABLO 5
19 ve Üzeri Yaş İçin Boy ve Kilo Oranlarını Gösteren Nomogram

Boy (cm)
Ağırlık Üst Sınırı (kg)
Ağırlık Alt Sınırı (kg)
164
72
51
165
72
52
166
72
52
167
73
53
168
73
54
169
74
54
170
75
55
171
76
56
172
77
56
173
78
57
174
79
58
175
80
58
176
81
59
177
81
60
178
82
60
179
83
61
180
84
62
181
85
62
182
86
63
183
87
64
184
88
64
185
89
65
186
90
66
187
91
66
188
92
67
189
93
68
190
94
69
191
95
70
192
96
70
193
97
71
194
98
72
195
99
72
196
100
73
197
101
74
198
102
75
199
103
75
200
104
76
201
105
77
202
106
78
203
107
78
204
108
79
205
109
80
206
110
81
207
111
81
208
112
82
209
114
83
210
115
84"


"Her askerî öğrenci ve uzman erbaş adayına, aşağıdaki lâboratuvar muayeneleri yapılır.
1) Mikrofilm veya postero anterior akciğer grafisi, direkt üriner sistem grafisi,
2) HBsAg, Anti-HCV,
3) Kan sayımı ve sedimantasyon,
4) Tam idrar muayenesi,
5) Kanda üre ve kreatinin, SGOT ve SGPT,
6) Açlık kan şekeri,
7) Lüzum görülen diğer lâboratuvar muayeneleri ve tetkikleri."
Madde 5 — Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Harp okullarının dışında kalan ve eğitim süreleri bir yıldan fazla olan askerî okulları bitirenlere de aynı sağlık işlemleri uygulanır. Eğitim süreleri bir yıl ve altında olan okul öğrencilerine aynı sağlık işlemi uygulanmaz ancak, bunlardan yıl içerisinde kıt’a tâbibince takibi yapılanlardan sağlık durumunun yeniden değerlendirilmesi uygun görülenlerin sağlık kurulu muayeneleri yapılır."
Madde 6 — Aynı Yönetmeliğin 30/1/1997 tarihli ve 97/9106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 30 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Öğrenim Görecek Sivil Öğrenci Adayları ile Sivil Öğrencilerin Sağlık Yetenekleri