Mimarlık Yapım Yöntemleri

Mimarlık Yapım Yöntemleri

Ana Britannica

Bir yapının ayakta durmasını sağlayan yöntemleri iki etken belirler. Bunlardan biri en az işçilik ve malzeme kullanımıyla en yüksek dayanıklılık elde etme düşüncesi olan ekonomik etkendir. Diğeri ise kendini ifade etme ile ilgilidir, yani anlamlı biçimler ortaya koyma kaygısından kaynaklanır. Eğer ekonomik etkenler yeni mimarlık biçimlerinin araştırılmasına olanak sağlıyor ya da yeni mimarlık biçimlerine ilişkin düşünce ve tasarımlar yeni gerçekleştirme yolları gerektiriyorsa, yapım yöntemleri de gelişir. Ama mimarlar yenilikleri araştırmaktan kaçınır, toplum da herhangi bir nedenle kendini ifade etmeyi alışılmışi geleneksel biçimlerle sürdürmek isterse yapım yöntemlerinde gelişme olmaz.
Yapıda taşıyıcı işlevi olan ögeler bir bütün oluşturur, buna strüktür adı verilir. Çeşitli yapım yöntemlerinin amacı bir yapıyı etkileyen iç ve dış kuvvetlere karşı koyacak sağlamlıkta strüktür oluşturmaktır.
Yapım yöntemleri;

Yığma
İskelet (Karkas)

olmak üzere ikiye ayrılır.
Yığma strüktürlerde duvarların hepsi üstlerine gelen yükleri taşırken, iskelet strüktürlerde bu yükler belli noktalardaki taşıyıcılara yani kolonlara iletilir. Bu da taşıyıcı olmayan duvarların ortaya çıkmasına yol açar. Serbest kirişlerin kolonlar üstüne oturtulmasıyla kurulan taşıyıcılara "düz atkılı" denir. Yığma yapılarda düz atkılı taşıyıcıların sınırlı taşıma gücünü yükseltmek amacıyla kemer kullanılır. Eğri bir kiriş gibi düşünülebilecek kemer, taş, tuğla gibi küçük boyutlu yapı malzemelerinin bir araya getirilmesiyle geniş açıklıkların geçilmesine olanak sağlayan bir yapım yöntemidir. Kemerin geçtiği açıklığa dik bir doğru üstünde ötelenmesinden tonoz, düşey ekseni çevresinde döndürülmesinden de kubbe gibi taşıyıcılar türemiştir.
Bu tür geleneksel strüktürlere günümüzde makaslar, çerçeveler, eklemli kiriş ve kemerler, asma taşıyıcılar, bir ya da daha çok eğrili kabuklar, perdeler, katlanmış plaklar, jeodezik kubbeler, ağlar, uzay taşıyıcılar gibi çağdaş strüktürler de katılmıştır.
Bir yapı yapılırken ya bütün ögeleri yerinde üretilir, ya da belli ögeler önceden hazırlanıp yerlerine konur. Bir başka seçenek de elden geldiğince çok ögeyi fabrikalarda hazırlayıp yapıyı bunlarla kurmaktır. Bu sonuncu yönteme prefabrikasyon adı verilir.
Yapı malzemeleri;

Geleneksel
Çağdaş

olmak üzere iki gruba ayrılır. Birincisinde ahşap, kerpic, tuğla, taş, kireç, alçı, katran, kurşun, bakır gibi doğadan toplanan ya da üretilmesi için el emeği yeterli olan malzemeler vardır.
İkinci grupta ise üretilip yapıda kullanılması endüstriyel bir işleme süreci gerektiren çimento, beton, betonarme, öngerilimli beton, cam, cam pamuğu, cam lifi, demir, çelik, alüminyum ve plastik gibi malzemeler yer alır.

MsXLabs Üye Girişi