KOOPERATİFLER KANUNU (1) Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 10/5/1969 Sayı: 13195
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 8 Sayfa: 1955
Bu Kanun ile ilgili tüzük için, "Tüzükler Külliyatı"nın kanunlara
göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
Kooperatif ve Kuruluşları
Madde 1 - Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik men-
faatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yar-
dım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amaciyle gerçek ve kamu
tüzel kişileri ile özel idareler, belediyeler, köyler, cemiyetler ve dernekler
tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküllere kooperatif
B) Kuruluş, muteberlik şartları, isim kullanma yetkisi:
Madde 2 - Bir kooperatif en az 7 ortak tarafından imzalanacak ana sözleşme
ile kurulur. Ana sözleşmedeki imzaların noterce onaylanması gerekir.
Yapı kooperatifleri ile konusuna taşınmaz mal temliki dahil bulunan diğer
kooperatiflerin anasözleşmelerinde ortaklara taşınmaz mal temlik edileceği hak-
kındaki taahhütler başka bir resmi şekil aranmaksızın muteberdir.
Sermaye miktarı sınırlandırılarak kooperatif kurulamaz. Kooperatif adını an-
cak bu kanuna göre kurulmuş teşekküller kullanabilir.
(Ek: 6/10/1988-3476/1 md.) Kooperatifler ve üst kuruluşlarının unvanlarında,
kamu kurum ve kuruluşlarının isimlerine yer verilemez.
C) İzin verme, tescil ve ilan:
Madde 3 - Ana sözleşme, Ticaret Bakanlığına verilir. Bakanlığın kuruluşa
izin vermesi halinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tes-
cil ve ilan olunur. Tescil ve ilan olunacak hususlar şunlardır:
2. Kooperatifin amacı, konusu ve varsa süresi,
----------------------------------
(1) 13/12/1983 tarih ve 183 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 50 nci maddesi
hükmü gereğince anılan maddede sayılan kooperatiflerle ilgili olarak Ticaret
Bakanlığına ve Bakanına verilmiş olan görev ve yetkiler Tarım Orman ve Köy-
işleri Bakanlığına ve Bakanına devrolunmuştur.
KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (EK - 3)
3. Kooperatifin unvanı ve merkezi,
4. Kooperatifin sermayesi ve bunun nakdi kısmına karşılık olarak ödenen en
az miktar ve her ortaklık payının değeri,
5. Ortaklık payı belgelerinin ada yazılı olduğu,
6. Ayni sermaye ve devralınan akçalı kıymetlerle işletmelerin neden ibaret
oldukları ve bunlara biçilen değerler,
7. Kooperatifin ne suretle temsil olunacağı ve denetleneceği,
8. Yönetim Kurulu üyeleriyle kooperatifi temsile yetkili kimselerin ad ve
9. Kooperatifin yapacağı ilanların şekli ve anasözleşmede de bu hususta bir
hüküm varsa yönetim kurulu kararlarının pay sahiplerine ne suretle bildirilece-
10. Kooperatifin şubeleri: Kooperatifler, lüzum gördükleri takdirde memleket
içinde ve dışında şubeler açabilirler. Şubeler, merkezin sicil kaydına atıf ya-
pılmak suretiyle bulundukları yer ticaret siciline tescil olunurlar.
Ticaret Bakanlığı, ana sözleşmelerin, kanunun ihtiyari hükümlerinden ayrıl-
dığını ileri sürerek kooperatifleri kuruluşuna izin vermekten kaçınamaz.
Anasözleşmenin değişiklikleri de kuruluştaki usullere bağlıdır.
D) Anasözleşmeye konacak hükümler:
Madde 4 - Kooperatif anasözleşmesinde aşağıdaki hususlara ait hükümlerin yer
1. Kooperatifin adı ve merkezi,
2. Kooperatifin amacı ve çalışma konuları,
3. Ortaklık sıfatını kazandıran ve kaybettiren hal ve şartlar,
4. Ortakların pay tutarı ve kooperatif sermayesinin ödenme şekli, nakdi ser-
mayenin en az 1/4 nün peşin ödenmesi,
5. Ortakların ayni sermaye koyup koymıyacakları,
6. Kooperatiflerin yükümlerinden dolayı ortakların sorumluluk durumu ve de-
7. Kooperatifin yönetici ve denetleyici organlarının görev ve yetki ve so-
rumlulukları ve seçim tarzları,
8. Kooperatifin temsiline ait hükümler,
9. Yıllık gelir gider farklarının, hesaplama ve kullanma şekilleri,
10.Kurucuların adı, soyadı iş ve konut adresleri,
Madde 5 - Anasözleşme ayrıca aşağıdaki hususları da kapsıyabilir.
1. Genel kurulun toplantısı, kararların alınması, oyların kullanılması hak-
2. Kooperatifin çalışma şekline dair esaslar;
3. Kooperatifin birliklerle olan münasebetleri;
4. Kooperatifin diğer bir kooperatifle birleşmesine ait hükümler;
III - Yorumlayıcı hükümler:
Madde 6 - 5 inci maddenin 1 ve 2 nci bentlerinde yazılı hususlar hakkında
anasözleşmede hüküm olmadığı takdirde aşağıdaki hükümler uygulanır.
1. Genel kurul, kooperatifi temsile yetkililer tarafından imzalanan taahüt-
lü mektuplarla veya mahalli gazete ile köylerde ise yazılı olarak imza karşılığı
5. Kooperatifin faaliyeti; kooperatifin amacı ve çalışma konusuyle sınırlı-
E) Tüzel kişiliğin kazanılması ve sorumluluk:
Madde 7 - Kooperatif ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tes-
cilden önce kooperatif namına işlem yapanlar bunlardan şahsan ve zincirleme ola-
