Metal termometreler:
Metal termometre yapımında metal çiftlerinden yararlanılır
Metal çiftleri sıcaklık farkından yararlanarak mekanik bir yerdeğiştirme elde etme mantığı ile yapılan araçlardır. Adında anlaşılabileceği gibi bir metal çiftinden ibarettir.
Genleşme katsayıları farklı iki metal aynı uzunluk ve genişlikte kesilip üst üste yapıştırlır. Böylece metal çifti dediğimiz şey elde edilmiş olur.
Peki nasıl oluyorda sıcaklık farkını mekanik yerdeğiştirme olayında kullanıyoruz diye bir soru gelebilir aklınıza. Bunu da kısaca açıklayalım. Kullandığımız metallerin farklı genleşme katsayılarına sahip olduğunu belirtmiştik. Yani bu metalleri belli bir müddet ısıttığımızda iki metalde farklı oranda uzayacaktır. Bunlar birbirine yapışık olduğu için genleşme katsayısı yüksek olan daha fazla uzamaya çalışacak ve genleşme katsayısı küçük olan meta tarafına doğru bükülecektir.
Bu olayı bir de resim ile gösterelim:

Yukarıda şekilde gördüğümüz metal çifti ısıtıldığında üstte bulunan metal (genleşme katsayısı büyük olan, açık renkli metal) daha çok uzuyor fakat yapışık oldukları için kıvrılma meydana geliyor.
E peki diyeceksinizki bunun bize ne faydası var, eğilsin dursun bunu nerelerde kullanabiliriz.
Bunun kullanıldığı yerlerle sıkça karşılaşıyorsunuzdur. En azından bir ütyü hepimiz görmüştür. Ütünün belli bir sıcaklık ayarı vardır, o sıcaklık derecesine geldğinde ütünün ışığı söner. Bu nasıl olmaktadır? Bu mantık bir çok ütü mekanizmasında geçerlidir. Belli bir sıcaklık derecesinde metal çifti bükülür ve devreden akım geçmesi engellenir. Soğuduğunda tekrar düzelmeye başlar ve devre tamamlanır, ütü tekrar ısınmaya başlar.
Maddeler halinde metal çiftlerinin kullanım alanlarına değinelim:

• Saatler: Çeşitli mekanik saatlerde sıcaklık etkisi ile sapmalar meydana gelebilmektedir. Bu sapmalar önlemek için metal çiftleri kullanılarak önlenebilmektedir. Bu sebeble mekanik saatlerin yapısında metal çiftlerinden yararlanılır.
• Termostatlar: Biraz önce verdiğimiz ütü örneğinde kullanılan sistemlere termostat adı verilmektedir. Termostatlar belli bir sıcaklık değerine ihtiyacımız olduğunda kullanılır ve bunlar etal çiftleri sayesinde yapılırlar. Fırınlar, ütüler, kombiler gibi sabit sıcaklık değerine ihtiyacımız olan sistemlerde termostatlar kullanırız.
• Termometreler: Bazı termometrelerde sıcaklık değerini göstermek için metal çiftlerinden yararlanılır. Sıcaklık değiştikçe metal çiftinin şekli değişir bu olay sıcaklık değerinin belirlenmesi için kullanılır.
• Isı motorları: Kaynaklarda böyle bir araçtada metal çiftlerinin kullanıldığını belirten bilgiler bulunmakta.

Metal çiftleri genleşme katsayısı farklı iki metalin birbirine yapıştırılması ile elde edilen basit araçlardır. Metal termometrelerin temeli budur. Metal çifti dediğimiz araç sıcaklık arttıkça bükülür. Eğer biz bu bükülme/sıcaklık derecesi oranlarını önceden tespit edersek. Bu metal çiftinin bükülme miktarına bakarak sıcaklık değerini tespit edebiliriz.

Yani metal termometre için yapmamız gereken, bir metal çifti oluşturmak ve bu metal çiftini bir ucundan bir yere sabitlemek. Daha sonra sıcaklık derecesini bildiğimiz durumlar için bükülme oranlarını tespit etmek. Skalalama işlemi bittikten sonra artık bu aracı sıcaklık ölçme işlemi için kullanabiliriz.
Bİ-METAL TERMOMETRELER :

KULLANIM ALANLARI:
Sanayinin bütün kollarında sıcaklık ölçümünde kullanılır. Eğer termovil pirinç veya çeliği aşındırıcı bir madde ile temas ediyorsa termovili paslanmaz malzemeden olarak sipariş verilmelidir. Standart termoviller 25 Bar basınca kadar dayanıklıdır , bu basıncı aşan durumlarda "özel termovil" sipariş edilmelidir.Standart olarak termoville birlikte sevk edilir.
YAPISAL ÖZELLİKLERİ

Termovil Bağlantısı : R 1/2" çinko kaplamalı çelik (sadece 50 mm'lik termovil pirinç malzemeden)

Sıcaklık sensoru : Bi - Metal helezon yay

Sensor Borusu : Pirinç malzemeden

Kadran : Fırın boyalı alüminyum veya ABS plastik

İbre : Siyah fırın boyalı alüminyum veya ABS plastik

Muhafaza : Çinko kaplamalı çelik saç

Muhafaza Kapağı: Krom kaplamalı çelik saç

Görünüm levhası : Cam veya saydam akrilik.


KULLANIM VE ÖLÇÜM ÖZELLiKLERi
Kalite Sınıfları :Kl. 2.0, (DIN 16203)

Montajı :
Termovil sıcaklık ölçülecek yere monte edilir. Termometrenin sensor borusu termovilin içine tamamen sokulur. Montaj esnasında termometre kesinlikle muhafaza kısmından çevrilmemelidir, montaj anahtar ile termovilin anahtar ağzından yapılmalıdır.
Skala Kullanım Bölgesi ::Skalanin 3/4 bölgesi kullanılmalıdır. Kısa süreli maksimum skala değerine çıkabilir. .
STANDART İMALAT SKALALARI
-30+60° C / 0 –120 ° C / 0-160 ° C / 0-200 ° C / 0-250 ° C / 0-300 ° C / 0- 350 ° C / 0-400 ° C / 0-500 ° C

Metal Termometre: Cıvalı ve alkollü termometreler ile ölçülemeyen sıcaklık derecelerini ölçmek için metal termometreler kullanılır. Metal termometreler ile 1600 santigrat dereceye kadar olan yüksek sıcaklıklar ölçülebilir. Fabrika ve fırınlar kullanıldığı yerlerdir.