GEBELİK BESLENME KILAVUZU
Gebelik, insan yaşamında beslenmenin en önemli devrelerden biridir. Gebelik dönemindeki beslenme şekli, anne ve doğacak bebeğin sağlığını büyük ölçüde etkiler. Bu gerçek, halk arasında gebe annenin, iki kişilik yemesi gerektiği fikrini doğurmuştur.Oysa gebelikte fazla beslenme de, yetersiz beslenme kadar anne ve bebek sağlığına zarar verir.
Kadın Doğum Doktorları ve Beslenme Uzmanları, gebelikte annenin her ay ortalama 1 kg. ağırlık kazanmasını önermektedirler.
Önerilen bu ağırlık artışının, beslenme ilkelerine uygun bir biçimde sağlanması gerekir. Bu amaçla, hangi yiyecek gruplarından, ne miktarda tüketilmesi gerektiği kılavuzumuzda belirtilmiştir.
Yiyecekler, türlerine göre vücutta çeşitli görevler yaparlar. Benzer görevleri yapan yiyecekler bir araya getirilerek aşağıdaki gruplar oluşturulmuştur. Yiyeceklerinizi bu gruplardan seçip, önerilen miktarlarda yiyerek, yeterli ve dengeli bir şekilde beslenebilirsiniz.
Yiyecek grupları:
1-Et, yumurta, peynir, kuru baklagil grubu
Bu yiyecekler beyin, kas, kemik ve dişlerin gelişimini, kan yapımını ve büyümeyi sağlarlar.
Günlük önerilen miktar :6-8 değişim.
1 Değişim Ortalama Ölçü Miktar (g)
--------------------------------- ------------------------------------- -----------------
Köfte……………………… 1 Adet………………………... 30 (g)
Pirzola (Kemiksiz)………. 1 Adet………………………... 30 (g)
Kıyma…………………….. 1 Köfte Kadar………………… 30 (g)
Kuşbaşı…………………… 3-4 parça……………………... 30 (g)
Biftek……………………... 1 orta büyüklükte…………….. 30 (g)
Balıklar……………………. ……………………………….. 30 (g)
Kümes hayvanları…………. ……………………………….. 30 (g)
Karaciğer…………………... ……………………………….. 50 (g)
Beyin………………………. 1/2 koyun beyni… …………. 50 (g)
Sosis……………………….. 1 adet………………………… 30 (g)
Salam………………………. 1 Dilim………………………. 30 (g)
Beyaz Peynir………………. 1 Kibrit kutusu………………. 30 (g)
Kaşar peyniri………………. ………………………………. 20 (g)
Yumurta…………………… 1 Adet………………………. 50 (g)
Karides…………………….. 5 Orta Büyüklükte ………….. 60 (g)
Midye……………………… 5 adet………………………... 60 (g)
Kuru Fasulye……………… 4 yemek kaşığı dolusu………. 25(g)
Nohut……………………… 4 yemek kaşığı dolusu……… 25 (g)
Kuru Barbunya……………. 4 yemek kaşığı dolusu………. 25 (g)
İç Bakla…………………… 4 yemek kaşığı dolusu………. 25 (g)
2- Süt ve Yoğurt Grubu :
Bu yiyecekler, büyüme ve gelişme için özellikle kemik ve diş gelişiminde gereklidirler.Günlük önerilen miktar :
2 değişim.
1 Değişim Ortalama Ölçü Miktar
--------------------------- ---------------------------- ----------
Süt ………………………..1 su bardağı……………………240 g
Yoğurt…………………….1 su bardağı……………………240 g
Not : Süt değişimi yemek ve tatlılarda da kullanılabilir.
3-Sebze ve Meyve Grubu :
Bu yiyecekler, büyüme ve gelişme için gerekli vitaminleri; özellikle C vitamini içerirler. Ayrıca posa bıraktıkları için, gebelikte çok sık görülen kabızlığın giderilmesinde de yardımcı olurlar.
Günlük önerilen miktar :
Meyve : 2-3 değişim – Sebze : 3-2 değişim
MEYVE DEĞİŞİMLERİ
1 Değişim Ortalama Ölçü Miktar
-------------------------------- --------------------------------------- -------------------------
Elma……………………... 1 Küçük boy…………………… 100 g
Kayısı……………………. 3 Adet ………………………… 100 g
Muz……………………… 1 küçük veya yarım büyük……. 50 g
Taze İncir………………... 1 Adet ………………………… 80 g
Kiraz…………………….. 12 Adet………………………… 75 g
Vişne…………………….. 14 Adet………………………… 80 g
Greyfurt…………………. Yarım greyfurt………………… 125 g
Turunç…………………… 1 Orta boy……………………… 100 g
Portakal………………….. 1 Orta boy……………………… 100 g
Limon……………………. 1 Orta boy …………………….. 100 g
Mandalina……………….. 1 Büyük boy…………………... 100 g
Üzüm……………………. 15 İri tane…………………….. 80 g
Yeni Dünya……………... 6 Adet……………………….. 125 g
Erik……………………… 5 Adet……………………….. 100 g
Çilek…………………….. 12 Adet………………………. 175 g
Şeftali…………………… 1 Orta boy……………………. 100 g
Armut…………………… 1 Orta boy …………………… 100 g
Ayva…………………….. 1/4 Orta boy…………………… 80 g
Nar………………………. 1/2 Küçük boy………………... 80 g
Kavun…………………… 1/8 Orta boy kavun…………... 200 g
Karpuz………………….. 1/8 Orta boy karpuz………….. 200 g
Kuru İncir………………. 1 Adet……………………….. 20 g
Kuru kayısı……………… 4 Adet……………………….. 20 g
Kuru erik……………….. 5 Adet……………………….. 20 g
Kuru üzüm……………… 1 yemek kaşığı dolusu………. 20 g
Hurma…………………... 5 Adet……………………….. 20 g
Portakal suyu……………. 1 Çay bardağı………………… 100 g
Greyfurt suyu……………. 1 Çay bardağı………………... 100 g
Elma suyu……………….. 1/3 Çay bardağı……………… 80 g
Üzüm suyu………………. 1/4 Çay bardağı……………… 60 g
Vişne suyu………………. 1/3 Su bardağı………………. 80 g
Nar suyu…………………. 1/3 Su bardağı……………… 80 g
SEBZE DEĞİŞİMLERİ
1 Değişim Ortalama Ölçütü Miktar
------------------------------ --------------------------------- -------------
Domates………………… 1 küçük boy (çiğ)…………. 100 g
Domates Suyu………….. 1/2 su bardağı (çiğ)………. 100 g
Çarliston biber ……….. 4 Orta boy (çiğ)…………... 100 g
Yeşil Sivri biber……….. 1 Orta boy (çiğ)………….. 100 g
Yeşil Dolma Biber…….. 2 Orta boy (çiğ)…….......... 100 g
Kıvırcık Salata…………. 15 yaprak (çiğ)…………… 100 g
Marul…………………... 5-6 yaprak (çiğ)………….. 100 g
Salatalık………………… 1 küçük boy(çiğ)………… 100 g
Kırmızı Turp…………… 5 Orta boy(çiğ) ……….. 100 g
Maydanoz……………… 1 orta demet(çiğ) ……… 75 g
Yeşil Soğan……………. 3-4 Orta boy (çiğ)……….. 75 g
Kuru Soğan……………. 1 Orta boy(çiğ) ………….. 75 g
Kereviz…………………. 1 küçük boy (çiğ)………… 100 g
Kırmızı Lahana…………. 1/8 Orta boy(çiğ)………… 100 g
Lahana………………….. 4 yemek kaşığı (pişmiş)….. 100 g
Karnıbahar……………... 4 yemek kaşığı (pişmiş)….. 100 g
Taze Kabak……………… 4 yemek kaşığı (pişmiş)…… 150 g
Patlıcan…………………… 4 yemek kaşığı (pişmiş)……. 125 g
Ispanak…………………… 4 yemek kaşığı (pişmiş)…….. 150 g
Pazı……………………….. 4 yemek kaşığı (pişmiş)…….. 150 g
Ebegümeci………………… 4 yemek kaşığı(pişmiş) …… 150 g
Bamya…………………….. 4 yemek kaşığı (pişmiş)……. 75 g
Taze Fasulye……………… 4 yemek kaşığı(pişmiş)…….. 150 g
Semizotu………………….. 4 yemek kaşığı (pişmiş)……. 150 g
Havuç……………………… 1 orta boy (çiğ)……………… 100 g
Havuç suyu………………... 1/2 Su bardağı (çiğ)………... 120 g
Şalgam…………………….. 1 orta boy (çiğ)……………... 150 g
Bezelye……………………. 4 yemek kaşığı (pişmiş)……... 100 g
Pırasa……………………… 5 yemek kaşığı (pişmiş)……… 150 g
Bakla……………………… 4 yemek kaşığı (pişmiş)……… 100 g
Enginar……………………. 1 orta boy....(pişmiş)………… 100 g
Bal kabağı………………… ……………………………… 100 g
4- Tahıl Grubu
Bu yiyecekler daha çok enerji sağlarlar. Büyüme ve gelişmeye de yardımcı olurlar.
Günlük önerilen miktar :
Ekmek 3-6 değişim – diğerleri 3-4 değişim.
1 Değişim Ortalama Ölçü(pişmiş) Miktar(g)(çiğ)
-------------------------------------- ---------------------------------------- --------------------
Ekmek (Buğday.Mısır,Çavdar)……1 ince dilim……………………….....……25 g
Tuzlu bisküvi………………………2 adet……………………………….....….25 g
Buğday unu (çorbada)……………..1 porsiyon………………………….....…..15 g
Mercimek unu(çorbada)…………...1 porsiyon………………………….....…..15 g
Bezelye unu (çorbada)……………..1 porsiyon……………………….........…..15 g
Tarhana unu (çorbada)……………..1 porsiyon…………………………...........15 g
Şehriye (çorbada)……………..…...1 porsiyon…………………………......….15 g
Pirinç (çorbada)…..………………..1 porsiyon………………………......…….15 g
Mercimek (çorbada)……………….1 porsiyon………………………......…….25 g
Pirinç (pilav olarak)………………..1 yemek kaşığı dolusu………………........15 g
Bulgur (pilav olarak)………………2 yemek kaşığı dolusu………………........15 g
Kuskus……………………………..2 yemek kaşığı dolusu………………........15 g
Makarna……………………………2 yemek kaşığı dolusu……………….......15 g
Erişte……………………………… 2 yemek kaşığı dolusu........………….......15 g
Yufka Böreği……………………...2 kibrit kutusu kadar………………......…...- -
Patates……………………………..1 büyük boy………………………....……90 g
Kestane……………………………2 orta boy …………………………....…..30 g
Patlamış Mısır…………………….1 su bardağı dolusu…………………....…..20 g
5- Yağ ve Şeker Grubu
Bu yiyecekler vücut için yalnızca enerji sağlarlar.Gebelik süresince bu tür yiyecekleri çok dikkatli yemek gerekir.
Günlük önerilen miktar
Yağ………………4 değişim – Şeker……………….8 değişim
1 değişim (Yağ Değişimi) Ortalama ölçü Miktar (g)
---------------------------------------- -------------------------- --------------------
Zeytin……………………..........................5 adet……………………...........…..15 g
Mayonez………………………………….1 tatlı kaşığı………………..........…...5 g
Fındık.Fıstık………………………………6 adet………………………...............- g
Kaymak…………………………………...1 yemek kaşığı……………..........….10 g
Bitkisel sıvı yağ…………………………...1 tatlı kaşığı………………..........…..5 g
Margarin (erimiş)………………………….1 tatlı kaşığı……………..........…….5 g
Margarin (erimemiş)………………………1 tatlı kaşığı……………..........…….5 g
Tereyağ,Sade yağ………………………………………………………………..
Kuyruk yağı……………………………….1 tatlı kaşığı……………..........…….5 g
ŞEKER DEĞİŞİMİ
1 Değişim Ortalama Ölçü Miktar (g)
------------------------------- ----------------------------------- ------------------------
Tozşeker…………………………….2 tatlı kaşığı silme………........…………10 g
Kesme şeker…………………...........2 Adet…………………………...............10 g
Reçel………………………………..1 tatlı kaşığı……………………........…..10 g
Bal…………………………………..1 tatlı kaşığı……………………........…..10 g
