Köpekgiller (Canidae)
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kır kurdu (Canis latrans)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
  • Şube: Chordata (Kordalılar)
    • Sınıf: Mammalia (Memeliler)
      • Takım: Carnivora (Etçiller)
        • Alt takım: Caniformia (Köpeğimsiler)
          • Familya: Canidae (Köpekgiller) G. Fischer de Waldheim, 1817
            • Oymaklar
              • Vulpini - Asıl tilkiler
              • Canini - Asıl köpekler

Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır. Köpek, kurt, tilki ve çakal türleri köpekgiller familyasını oluştururlar. Köpekgiller dünyanın her kıtasında yaygındır. Eskiden Avustralya, Yeni Zelanda, Yeni Gine, Madagaskar ve Güney Kutbu'nda bulunmazlardı ama son binyıllar içerisinde insanların yardımıyla buralara da yerleşebilmişlerdir.
Familyanın büyük bir farkla en yaygın ve en tanınmış mensubu olan köpeğin (Canis lupus familaris) insanların elinde geliştirilmiş 300 civarında birbirlerinden çok farklı görünümlere sahip ırkları bulunmaktadır. Bu yüzden familyanın en büyük ve en küçük mensupları köpek ırkları arasında bulunabilir. Ancak doğal köpekgil türlerinin arasında en küçükleri (40 cm + 25 cm kuyruk. 1,5 kg) uzun kulaklı çöl tilkisi ve en büyükleri (160 cm + 52 cm kuyruk. 80 kg) kurdun Alaska ve Kuzey Avrupa'da bulunan bir alt türüdür.

Canini ile Vulpini Oymaklarının Ortak Özellikleri

Asya yaban köpeği (Cuon alpinus)

Köpekgillerin daima uzun ve yassı bir kafatası, genelde 42 dişleri vardır; sadece çalı köpeği, Asya yaban köpeği ve iri kulaklı tilkinin diğerlerinden farklı olarak 44 dişi olur. Diş ve çene yapıları koparmak ve çiğnemek için tasarlanmış gibidir. Her şey yiyici hayvanlardır, ama en çok et ile beslenmeyi severler.
Parmaklarının üzerinde yürürler. Ön ayaklarında 5 ve arka ayaklarında 4 parmakları bulunur. En önemli duyu organları burunlarıdır. Koku alma kabiliyetleri çok iyi gelişmiştir.

Canini ile Vulpini Oymakları Arasındaki Farklar

Çöl tilkisi (Vulpes zerda), köpekgiller familyasının en küçüğü

• Canini: Uzun bacaklar, dik bir yüz, yuvarlak göz mercekleri, sürek avcısı.
• Vulpini: Kısa bacaklar, sivri bir surat, uzun ve gür bir kuyruk, göz mercekleri dikey bir uzantı şeklinde, gizlice yaklaşarak avlar.

Evrim Tarihi
Köpekgillerin ilk atalarının 60 milyon yıl evvel Kuzey Amerika'da ortaya çıktığı düşünülür. Ancak bu "Miacis" cinsini oluşturan ilk ataları, uzun vücutlu, kısa bacaklı, kedilerde olduğu gibi tırnaklarını içeriye çekme yeteneğine sahip ve ayılar gibi ayak tabanlarına basarak yürüyen küçük hayvanlardı. Bu yüzden Miacis cinsinden aynı zamanda kedigiller, sırtlangiller, sansargiller, rakungiller, misk kedisigiller ve ayıgiller familyalarının da türemiş olduğu kabul edilir.
15 milyon yıl evvel bugünkü köpekgillere daha çok benzeyen bir cins ortaya çıkmıştır; Tomarctus. Bu cinsin bacakları daha uzun, ayakları daha toplu, ağzı daha uzun ve beyni Miacis
Canis cinsinin en eski fosilleri 2 milyon yaşındadır ve Avrasya'da bulunmuştur. cinsinden çok daha büyük olduğu ve hatta yaşam şeklinin de bugünkü köpekgillere benzemiş olduğu tespit edilmiştir. Bütün köpekgillerin bu cinsten türediği kabul edilir.

"Miacis" cinsinin fosili, Köpekgillerin en eski atası

Türkiye'nin Köpekgilleri

• Kurt (Canis lupus)
• Köpek (Canis lupus familaris)
• Altın çakal (Canis aureus)
• Kızıl tilki (Vulpes vulpes)

Bazı kaynaklara göre Asya yaban köpeği de Türkiye'nin kuzeydoğusunda görülmüştür, ama bu haberler henüz emin olabilecek nitelikte değildr.
Ayrıca korsak tilkisi, rakun köpeği ve kum tilkisinin Türkiye'de bulunma ihtimalleri vardır ama bu fikirlerin herhangi bir kanıtı yoktur.

Sınıflandırma
Köpeğe benzeyen türleri ve tilkiye benzeyen türleri köpekgiller familyası içerisinde iki ayrı kol altında toplamak amacı ile Vulpini ve Canini adında iki oymağa ayrılırlar. Ancak buna rağmen Canini oymağında (asıl köpekler) tilkiye benzeyenler ve Vulpini oymağında da (asıl tilkiler) köpeklere benzeyenler bulunur.

• Oymak Vulpini
  • Cins Vulpes
    • Kızıl tilki (Vulpes vulpes)
    • Bengal tilkisi (Vulpes bengalensis)
    • Afgan tilkisi (Vulpes cana)
    • Güney Afrika tilkisi (Vulpes chama)
    • Korsak tilkisi (Vulpes corsac)
    • Tibet tilkisi (Vulpes ferrilata)
    • Cüce tilki (Vulpes macrotis)
    • Soluk tilki (Vulpes pallida)
    • Kum tilkisi (Vulpes rueppelli)
    • Ova tilkisi (Vulpes velox)
    • Çöl tilkisi (Vulpes zerda)
  • Cins Alopex
    • Kutup tilkisi (Alopex lagopus)
  • Cins Urocyon
  • Boz tilki (Urocyon cinereoargenteus)
    • Ada boz tilkisi (Urocyon littoralis)
  • Cins Otocyon
    • İri kulaklı tilki (Otocyon megalotis)
• Oymak Canini
  • Cins Dusicyon
    • Falkland tilkisi (Dusicyon australis)
  • Cins Pseudalopex
    • And tilkisi (Pseudalopex culpaeus)
    • Arjantin gri tilkisi (Pseudalopex griseus)
    • Darvin tilkisi (Pseudalopex fulvipes)
    • Pampa tilkisi (Pseudalopex gymnocercus)
    • Peru çöl tilkisi (Pseudalopex sechurae)
    • Brezilya dövüş tilkisi (Pseudalopex vetulus)
  • Cins Atelocynus
    • Kısa kulaklı tilki (Atelocyon microtis)
  • Cins Cerdocyon
    • Yengeç yiyen tilki (Cerdocyon thous)
  • Cins Speothos
    • Çalı köpeği (Speothos venaticus)
  • Cins Chrysocyon
    • Yeleli kurt (Chrysocyon brachyurus)

• Cins Nyctereutes
  • Rakun köpeği (Nyctereutes procyonoides)
• Cins Cuon
  • Asya yaban köpeği (Cuon alpinus)
• Cins Lycaon
  • Afrika yaban köpeği (Lycaon pictus)

• Cins Canis
  • Kurt (Canis lupus), Köpek ve Dingo dahil

• Kızıl kurt (Canis rufus)
• Kır kurdu (Canis latrans)
• Altın çakal (Canis aureus)
• Kara sırtlı çakal (Canis mesomelas)
• Çizgili çakal (Canis adustus)
• Habeş kurdu (Canis simensis)

McKenna ve Bell'e göre sınıflandırma (Classification of mammals: Above the species level, 1997):
[html]Canidae (Köpekgiller)
|-- Vulpini
| |-- Vulpes (Kızıl tilki, ve diğerleri)
| `-- N.N.
| |-- Alopex (Kutup tilkisi)
| `-- N.N.
| |-- Urocyon (Boz tilkiler)
| `-- Otocyon (İri kulaklı tilki)
|
`-- Canini
|-- N.N.
| |-- Dusicyon (Falkland tilkisi)
| `-- Pseudalopex (And tilkisi ve diğerleri)
|
`-- N.N.
|-- Chrysocyon (Yeleli kurt)
`-- N.N.
|-- Cerdocyon (Yengeç yiyen tilki)
`-- N.N.
|-- Nyctereutes (Rakun köpeği)
`-- N.N.
|-- Atelocynus (Kısa kulaklı tilki)
`-- N.N.
|-- Speothos (Çalı köpeği)
`-- N.N.
|-- Canis (Kurtlar ve Çakallar)
`-- N.N.
|-- Cuon (Asya yaban köpeği)
`-- Lycaon (Afrika yaban köpeği)
[/html]