Hayâlî

Hayâlî Bey

Hayâlî (?-1557) Türk Divan edebiyatı şairi. Eserleri zengin bir hayal gücüyle yazılmış, ince ve duyarlı bir üsluba sahiptir.
Vardar Yeniceli olduğu bilinen Hayali'nin doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, 1494-1495 yılları civarında doğduğu tahmin edilmektedir. Asıl ismi Mehmed'tir. Çok genç yaşlarda şiire ilgi duymuş ve şiir yazmaya başlamıştır. Bu sıralarda çeşitli batıni inançlara da ilgi duymuş ve bağlanmıştır. İstanbul'a gelişiyle beraber hem şiir yeteneği, şiire olan bakış açısı hem de inançları büyük bir değişime uğramıştır. İstanbul'da yeteneğini ilerletiyor, yüksek eğitim görmemiş olmasına rağmen yeteneği ile insanları cezbediyordu. Ayrıca, İstanbul'a geldikten sonra tasavvufi bir akım olan kalenderiyye mezhebine bağlanmış, tasavvufu Baba Ali Mest-i Acem'den öğrenmiştir. Yeteneği sayesinde kolayca ve hızlıca üne kavuşmuş, dönemin padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın himayesine girmiştir. Divan edebiyatının bu önemli ismi, 1557 yılında Edirne'de vefat etmiştir.
Hayali divan edebiyatının olgunluk dönemi (16. yy - 18. yy) şairlerindendir. Kuşkusuz Baki'ye kadar ki dönemin en önemli ve ünlü ismi Hayali'dir. Hayali sade yaşayışını yazımına da aktarmış, ruhani anlamda zengin ama somutsal olarak sade bir dil ile yazmıştır. Ona lakabını da veren şiirlerindeki en önemli özellik hayali, deruni imgeler ve eserlerinden yansıyan zengin hayal gücüdür. Hayali'nin bu kadar ünlü olmasının en önemli nedenlerinden biri de yeteneğinin yanında sade yaşayışı, mala ve şöhrete önem vermeyişidir.

Eserlerinden Örnek

Bazı Beyitleri

İstiyorsan almağı hikmet kitâbından sebak
Hâme-i kudret ne yazmış safha-i ruhsâra bak

Cihân-ârâ cihân içindedür arayıbilmezler
O mâhîler ki deryâ içredür deryâyı bilmezler

Hayâlî

Kaynak

MsXLabs Üye Girişi