Ağrı Dağı, ARARAT olarak da bilinir, Türkiye’nin doğu ucunda, Türkiye, İran ve SSCB sınırlarının kesiştiği noktaya bakan, sönmüş yanardağ.

Kuzey ve doğu etekleri, Araş Irmağının denizden 1.000 m yüksekliğindeki geniş alüvyon ovasında yükselir; güneybatı etekleri ise denizden 1.500 m yüksekliğinde bir ovadan yükselmeye başlar. Batısında yer alan alçak bir geçit Ağrı Dağını, Toroslar’ın doğu ucuna doğru batı yönünde uzanan öteki volkanik tepelerden ayırır. Çapı yaklaşık 40 km’dir.

Ağrı Dağının birbirinden 11,2 km uzakta iki doruğu vardır. Denizden 5.137 m yükseklikteki Büyük Ağrı Türkiye’nin en yüksek dağıdır. Son ölçümlere göre Büyük Ağrı Dağının yükseltisi 5.122 m'dir. Neredeyse tam bir koni biçimindeki Küçük Ağrı ise düzgün ve dik bir biçimde 3.896 m’ye kadar yükselir. Her iki dağ da volkanik patlamalar sonucu oluşmuştur. Kraterleri yoktur, ama kenarlarında düzgün biçimli koniler ve çatlaklar bulunur. Çevredeki ovalardan bir kule gibi yükselen Büyük Ağrı’nın karla kaplı doruğu görkemli bir görüntü yaratır. Kar sınırı mevsime göre değişmekle birlikte, 4.0 m’nin üstündeki yükseklikler sürekli karla kaplıdır. Dağdaki tek gerçek buzul Büyük Ağrı’nın kuzey yanında, doruğa yakın bir yerdedir; 10 km2’lik bir alan kaplar ve Türkiye’nin en büyük buzuludur. Ağn’nm 1.500-3.500 m arasındaki orta kuşağı geniş otlaklarla ve az sayıda ardıçla kaplıdır. Büyük Ağrı’nın büyük bir bölümü ağaçsız ve çöl görünümündedir. Dağın üstünde çok büyük ölçüde kar birikmesine karşın, Ağrı bölgesinde su sıkıntısı çekilmektedir.

Ağrı Dağının Nuh’un Gemisi’nin karaya oturduğu dağ olduğuna inanılır. Kitabı Mukaddes’te geçen Ararat adı, İÖ 9-7. yüzyıllarda Araş ve Dicle ırmakları arasında yer alan krallığın Asur-Babil dillerindeki adı olan Urardhu ya da Urartu’nun İbranice karşılığıdır. Bir İran efsanesi de Ağrı’nın insan ırkının beşiği olduğunu ileri sürer. Yerel efsanelere göre Nuh’un Gemisi hâlâ dağın doruğundadır, ama Tanrı kimsenin onu görmesini istemez.

Ağrı Dağına ilk kez Eylül 1829’da Alman Johann Jacob von Parrot başanyla tırmanmıştır. Onu, 1834 ve 1843’te Rus Antonomof önderliğindeki ekipler, 1845’te Wagner ile Abich ve 1856’da Monteith ile Stuart gibi Batılı dağcılar izlemiştir. Türk dağcıların Ağrı’ya ilk tırmanışları Cumhuriyet döneminde gerçekleşmiştir.

kaynak: Ana Britannica

BAKINIZ Ağrı Dağı Efsanesi