Tapınaklar - Luksor Tapınağı

Luksor Tapınağı
MsXLabs.org

Karnak Amon Tapınağı yakınında bulunan ve görkemli eski Mısır mimarlığının Nil Nehri kıyısındaki en zarif örneklerinden biri olan tapınak, Yeni Krallık döneminin 9. firavunu III. Amenhotep tarafindan, Eski Mısır tanrılarının en büyüğü Amon-Ra adına MÖ XIV. yy.da inşa ettirilmiştir. Daha sonraları Tutankamon, II. Ramses, Büyük İskender, Roma ve Müslüman Araplar tarafindan çeşitli ekleme ve yapılarla günümüze kadar gelmiştir. 1885'de başlatılan araştırma, kazı ve restarasyon çalışmaları günümüzde de devam etmektedir.
Tapınağa 24 m yükseklikteki pilondan girilir. Pilon cephesinde 4 tane oturan, ikisi ayakta duran büyük boy 6 adet Ramses heykeli bulunmaktaydı. Günümüzde tahtta oturur şeklindeki iki heykel, girişin sağında ve solunda yer alır. Pilon cephesi boydan boya II. Ramses'in zaferlerine ait tasvir ve yazılarla süslenmiştir. Pilon'dan sonra II. Ramses olarak bilinen büyük avluya girilir. Burası kapalı lotus başlıklı sütunlar ve aralarında yer alan Osiris heykelleri ile çevrilidir. Avlu girişinin sağında, orta krallıktan kalma orijinal ve küçük Teb üçlüsü tapınağı ile sol yanda ve yukarıda yerel bir şeyh tarafından 13. yüzyılda inşa ettirilen Abu al-Haggag Camii yer alır. Avludan sonra güney yönünde sapma yaparak koridor şeklinde uzanan açılmis papirüs başlıklı52m yüksekliğinde 14 devasa sütün çift sıra halinde ikinci büyük avluya ulaşır. III. Amenhotep'e ait olan bu sütunların üzerine Tel Amarna'daki Aten inancını terkederek Teb'e gelen ve Amon inancını kabul eden Tutankamon tarafından, bu dönüşümü kutlamak için süslemeler yaptırılmıştır. Buradan Hıpostil hole girilir. 32 sütunlu olan bu ilginç bölümden sonra Khonos, Mut ve Adak şapeli, yuvarlak kemerli, freksli, nişli, iki yanında kalsik roma sütun başlıklı girişi olan Roma kutsal mekanı, doğum odası, III. Amenhotep ve Büyük İskender'e ait dar ve karanlık kutsal mekanlar bulunur. Amon Ra Teknesi bu mekanda bir süre bekletilirdi. Karnak ve Luksor tapınaklarını birbirine bağlayan yolun sfenksli olan önemli bir bölümü pilon duvarı karşısında bulunmaktadır.

Luksor'un tarihi Eski Krallık zamanlarına dayanıyor (yaklaşık 4500 yıllık bir tarihi var), dolayısıyla da Luksor dünyanın en büyük açık hava müzesi diye adlandırılıyor. Orta Krallık zamanında Mentohotep zamanında Sudan'ı da içine alıp Fırat nehri kıyılarına kadar genişleyen büyük Mısır'ın önemli bir şehri halini almış. Orta krallık dönemini sona erdiren doğuluların istilası sırasında baş eğmeyen tek şehir Waset (Luksor) olmuş. Doğuluların istilasına son veren Waset prensi Ahmos olduğu için Waset'i de başkenti yapmış yeni krallığın. Yeni Krallık döneminde Tanrı Amon'un şehri Waset en güçlü zamanlarını yaşamış. Karnak, Hatshepsut ve Luksor tapınakları, Krallar Vadisi'ndeki mezarlar hep bu döneme ait. M.Ö. 1070'deki istilanın ardından zayıflayan şehir son olarak M.Ö. 665'de yıkılıyor ve M.S. 639'da Araplar gelene kadar harabe halinde kalıyor. Ancak Araplar bu harabelerin güzelliği ile karşılaşınca şehre Al-Uksor (mücevher) adını takıyorlar. Günümüzde 150.000 nüfusu olan bu şehrin ana gelir kaynağı turizm ve şehre serbestlik veren özel kanunlarla yönetiliyor.
Şehrin ortasındaki Luksor tapınağı ise Karnak'dan çok daha küçüktür. Amenhotep III ve Ramses II tarafından yapılmış olan bu tapınak Waset'in en önemli festivali olan Opet festivalinin merkezinde yer alırdı. Mısır'ın Hrıstiyanlık zamanlarında kilise olarak kullanılan tapınak daha sonra kalıntılar halinde evlerin altında kalmıştır. Tapınak hem bir kilise hem de bir cami barındırması açısından çok ilginç bir yapı halini almıştır. Sfenksli bir yol Luksor Tapınağı'nı Karnak Tapınağı'na bağlar.
Luksor tapınağı MÖ 14. yüzyılda eski Mısır tanrılarının en büyüğü Amon Ra adına yapılmıştır. Daha sonra diğer firavunlar tarafından eklemelerde bulunulmuştur.
Ramses'in 2'si ayakda duran 4'ü oturan 6 adet heykeli pilonda yer alır. Pilon cephesi II. Ramses'in zaferlerine ait tasvir ve yazılarla süslenmiştir.
2. büyük avludaki papirus başlıklı 14 devasa sütun 52 m yüksekliğindedir. Tapınak Hıristiyanlık zamanında kilise olarak kullanılmış, tapınağın yeniden keşfinden önce bir de üzerine kilise yapılmıştır.

Sfenksli yol

Derlemedir.

MsXLabs Üye Girişi