NEWTON'UN TELESKOBU...
Sir Isaac Newton genellikle yaşamış en iyi astronom ve matematikçi olarak anılır. Bu pek doğru bir iddiadır. Bu makale onun reflektör teleskopuna bakıyor ve buluşlarından bazılarını tanıtıyor.

Bir reflektör telesop, ışığı kırmak ve görüntüleri büyütmek için lens yerine ayna kullanan bir teleskoptur. Reflektör teleskoplar, yapılmaları daha kolay ve refraktörlerden daha büyük yapılabildikleri için, astronomiyi ve evreni anlamamızı değiştirmiştir. Dünyadaki en büyük refraktör teleskop 40 inç çapındadır ve reflektör teleskopları bunu gölgede bırakır. Çapı 400 inç üzerinde olan birkaç reflektör tipi vardır.

Neden Reflektör Refraktörden Daha İyi
Eğer bir prizma veya gökkuşağına aşinaysanız, reflektörlerin refraktörlerden neden daha iyi olduğunu anlarsınız. Işık camdan geçerken, farklı dalgalar (veya renkler) farkl açılarla geçer ve bu da sapmalara ve görüntüde sorunlara yol açar. Buna kromatik sapma denir ve bize çarpık görüntüler verir. Newton'un zamanında cam üretme ve lens üretme çok baskındı ve kromatik sapmanın üstesinden henüz gelinememişti. Bugün neredeyse hiç kromatik sapması olmayan lensler üretebiliyoruz fakat bunları çok büyük boyutlarda yapamıyoruz. Bir lens gerçekten büyüdüğünde, çok ağırlaşır ve kendi ağırlığı lensi çarpıtarak görüntüyü mahveder.

Newton'un teleskopu sorunu çözdü. Bir ayna ışığı geçirmez. Basit bir şekilde yüzeyindeki bütün ışığı zıplatır. Hiç kromatik sapma yoktur. Ve sadece ışığı yüzeyden zıplatmanız gerektiği için, bütün aynayı aynanın ağırlığını kaldıran destekleyici bir yapıya veya tabana koyabilirsiniz. Bu şekilde çarpıklık olmadan çok daha büyük aynalar üretebilirsiniz.

Yaygın kanıya göre Newton'un ilk reflektör teleskopunu icat ettiği düşünülür ama bu gerçek değildir. İlk reflektör teleskopunu yapan Niccolo Zucchi adından bir İtalyan rahip, fizikçi ve astronomdur. 1650'de optik üzerine bir kitap yayımladı ve Sir Isaac Newton'a kendi teleskopunu yapması için ilham veren de budur. Zucchi ilk reflektör teleskopu 1616'da yaptı ama newton ilk ve ünlü teleskopunu 1670'te tamamladı. Ama Zucchi kendi teleskopuna bazı geliştirmeler yapmış olsa da, bunlar iyi çalışmadı ve yapıp kullanması zordu. İyi çalışan ve sanat ve reflektör bilimini bilim dünyasına kazandıran Newton'un teleskopudur.

Newton Teleskopunun Gerçek Dehası
Bütün bunlar takdire şayan fakat Newton'un astronomisi ve ve teleskopunda çok daha önemli birşey var. Bunu yaptıktan sonra, Galileo gibi Jüpiter'in halkalarını keşfetmedi, ya da Halley gibi bir kuyruklyıldızın gelişini grafiğe dökmedi. Ama yaptığı şey, matematik, astronomi ve evreni anlayış biçimimizi birleştirmek ve evrensel çekim teorisini geliştirmekti. Yerçekiminin iki taraflı bir operasyon olduğunu ve Yer'in elmayı çekerken, elmanın da Yer'i çektiğini matematiksel olarak kanıtladı. Bunlar Newton'a atfedebileceğimiz reflektör teleskoplarının mümkün kıldığı ve iyileştirdiği, kütlelerin harketinin daha net şekilde görülmesi, hesaplanması sayesinde oldu.

Sir Isaac ve onun teleskopu, içide yaşadığımız evreni anlamamızı geliştirerek ve bütün evreni yöneten yasaların olduğunu farketmemizi sağlayarak Copernicus ve Galieo'nun başlattığını devam ettirdi. Ve bu yasa, düşen elmalar ve yıldızlar etrafında dönen gezegenler için geçerlidir.

Newton'un inşa ettiği teleskop bugün hala mevcut ve Londra Kraliyet Akademisi'nin özeni altında. Londra'da sergileniyor ve bazen sergi için dünyayı geziyor.