Anadolu Dilleri

Anadolu Dilleri
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Anadolu dilleri, Hint-Avrupa dil ailesi'ne ait soyu tükenmiş bir diller grubudur. Anadolu dilleri, M.Ö. 2. ve 1. binyıllarda, Hellenistik çağın başlangıcına kadar Anadolu’da yaşamış yerli halklar tarafından konuşulmuştur.

Tarihi
Anadolunun bilinen en eski halkı olan Hattiler, Hint-Avrupa kökenli olmayan bir halktı ve konuştukları dil hint avrupa dil ailesine ait olmayan sonekli bir dil idi. M.Ö. 2000'lerde Anadoluya kuzeyden gelen Hint Avrupalı kavimler bu yerel halk ile karışmıştır. Bu karışımdan ortaya çıkan Luvice, Hatti dilinden de etkilenmekle beraber, Hint - Avrupa dili olma özelliğini yitirmeyerek Anadolunun baskın dili olmuştur.
Erken antik çağda, Luvice'den türemiş olduğu tahmin edilen Likya dili, Lysia dili, Karya dili, Pisidya dili, Side dili ve kökenleri yeterince bilinmeyen Paflagonya dili ile Kapadokya dili kullanılmıştır. Bu diller arasındaki akrabalık ilişkileri, Hint-Avrupa dil ailesinin özgün bir branşına konu oluşturmaktadır ve bilinen en eski Hint-Avrupa kökenli dillerin temel örneklerini teşkil etmektedir. Bu dillerin tümü Büyük İskender'in fetihleri sonucunda, M.Ö. 1. yüzyıla doğru Yunanca'nın egemen dil olması üzerine tarih sahnesinden çekilmişlerdir.
Bugün Türkçe’de kullandığımız ve neredeyse tüm eski Anadolu dillerinde de kullanılmış olan “anne ve ata” kelimeleri ve Side ve Adana gibi yer isimleri de bize bu dillerden geçmiştir.

Diller

Hitit dili (nesili), M.Ö. 1600 ve M.Ö. 1100 arası, Hitit İmparatorluğu'nun resmi dili.
Luvice (luwili), Hititçe'nin yakın akrabası, Hitit kontrolü altındaki bölgelere yakın yerlerde konuşulmuştur. Çivi yazısı ve Resim yazısı olarak iki farklı alfabeyle yazılmıştır.
Likya dili (Likyaca A; standart Likyaca), Demir çağında Likya'da konuşulmuştur, Luvice'nin soyundan gelir, M.Ö. 1. binyılda soyu tükenmiştir, eksiktir ve tam çözülememiştir.
- Milyan dili, Likyaca B denir, Likya dili'nin lehçesidir, tek bir yazıttan bilinir.
Karya dili, Karya'da konuşulmuştur, Karyalı askerlerin M.Ö. 7. yüzyılda Mısır'da bıraktığı bölük pörçük duvar yazılarından bilinir, M.Ö. 3. yüzyılda yokolmuştur.
Pisidya dili ve Side dili (Pamfilyaca), eksik.
Palaca, Kuzeybatı Anadolu (Kastamonu yöresi)'nde konuşulmuştur. Kökleri M.Ö. 18. yüzyıla dayanır. M.Ö. 13. yüzyılda yokolmuştur, Hitit metinlerindeki bölük börçük dualardan bilinir.
Lidya dili, Lydia'da konuşulmuş, M.Ö. 1. yüzyılda yokolmuş, eksik.

Bu dil grubunda muhtemelen hiç yazılı iz bırakmamış diller de vardır, bunlar Mysia, Kapadokya ve Paflagonya dilleridir.

MsXLabs Üye Girişi