Eş Zamanlı Mühendislik
7. Eş Zamanlı Mühendislik Uygulama Süreci
7.1. Eş Zamanlı Mühendislik Uygulamasındaki Önemli Noktalar
Eş zamanlı mühendisliğin uygulamaya konulmasında dikkat edilmesi gereken 3 önemli özellik bulunmaktadır. Bunlar:
- Takım üyeleri arasında sıkı bir işbirliği
- Bilgi teknolojisinin implemetasyonu
- Mühendislik, pazarlama ve imalat süreçlerini içeren formal eş zamanlı
prosesinin oluşturulması şeklindedir.
Bunların yanı sıra başarılı bir eş zamanlı mühendislik sistemi kurmak için gerekli 8 temel prensip şekil 7.1’de gösterilmektedir.
Şekil 7.1. Eş Zamanlı Mühendisliğin 8 prensibi
Bu maddelerin uygulanması sırasında dikkat edilmesi gerekli noktalar:
1. Klasik anlamda değişik departmanlardan gelecek bireylerin oluşturacağı, fonksiyonel bölünmelerin ortadan kaldırılamadığı bir grup insan CE için bir ekip teşkil etmeyecektir. Bunlar arasında sağlıklı ve sürekli bir iletişim ağının da kurulması ve bunların yönetilmesi esastır.
2. CE’ yi başlatmak ve devam ettirmek kolay değildir. Büyük kültürel değişimin yanı sıra kendini adama ve disiplin gerektirir. Tipik kısa dönemli odaklanma unutulmamalıdır. CE kültürü sürekli iyileştirmeyi hedefler. Gücünü sürekli iyileştirmeden alır. Ürün geliştirme aracında birleşmiş iş görenler arasındaki katılım çalışmasına, müşteri ve tedarikçilerle yakın ilişkilere dayanır.
3. CE uygulaması en tepeden en alta kadar bütün örgütte bağlılık gerektirir. Tüm seviyede ortak bir dil konuşuluncaya kadar eğitim verilmelidir. Tekrar gerektirir; yöneticiler ve mühendisler CE’ye olan bağımlılıklarını tüm ast ve üstlerine göstermelidirler.
4. CE uygulamalarındaki diğer bir genel problemde ürün geliştirme takımındaki üyelerin hepsinin aynı yerde olmaması ve iletişimin istenilen düzeyde kurulamamasıdır. En iyi çözüm takım üyelerini birbirine yakın yerlere yerleştirmektir. Bu iletişimin sürekli olmasını sağlayacaktır.
5. Sadece resmi toplantı ve tasarı incelemeleri için değil, ürünün en az problemle pazara mümkün olduğu kadar çabuk sunulması için de takım ruhu gereklidir. Eğer takım üyeleri yakında bulunamıyorsa, en azından aralarında elektronik ağ ve e-posta ile iletişim kurulmalıdır.
6. CE uygulandığında mühendisler; takım çalışmasının değeri eldeki görevlerin ve bölüm sadakatinin ötesinde amaç ve fikirlerin paylaşımı hakkında bilgilendirilmelidir.
7.2. Eş Zamanlı Mühendisliğin Endüstride Uygulanma Yöntemleri
Eş zamanlı mühendisliğin endüstride uygulanmasında iki yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemler çalışma takımlarının oluşturulması ve işletmede bilgisayar ağı veritabanı kurulmasıdır.
Ürünün oluşumuna etkisi olan her bir departmandaki elemanlar kendi aralarında bir araya gelerek çalışma takımları oluştururlar. Her bir takım arasında sürekli bilgi akışı söz konusudur. Bu bilgi akışının hızı ve yönetimi zordur. Bu nedenle bu yöntem küçük ölçekli işletmelerin kullanımı için uygundur.
Şekil 7.2. Bilgilerin yüklü olduğu bilgisayar ve ağları ile eş zamanlı mühendisliğin uygulaması
Departmanlara ait bilgilerin bilgisayar ortamında saklanarak değişik karar verme işlemleri için, bilgi akışını sağlayan, birbiriyle bilgiyi paylaşabilen ve geri besleme yapabilen bilgisayar ağı veritabanları oluşturulur. Bu pahalı bir yöntem olarak görülmektedir; fakat orta ve büyük ölçekli işletmelere büyük katkı sağlamaktadır.
7.3. Eş Zamanlı Mühendislik Çalışma Takımları
Şekil 7.3. Çalışma takımları ile eş zamanlı mühendisliğin uygulaması
Eş zamanlı mühendisliğin temeli, mühendislik çalışmalarının değişik formasyonlara sahip mühendislerden oluşan disiplinler arası takımlar vasıtasıyla yürütülmesidir. Bu takım kültürü bir şirkette oluşmadıktan sonra eş zamanlı mühendislik uygulamasından bahsedilemez. Bir şirkette haberleşme ve bilgi iletim teknolojisi ne kadar ilerlemiş olursa olsun sadece günlük işlerin yürütülmesinde kullanılıyor olması şirketin bu alt yapıdan gerekli ve yeterli şekilde yararlanamadığını gösterir.
Takımları kurmak ve işler hale getirmek eş zamanlı mühendisliğin en önemli kriterlerindendir. Takımların sürekli olması esastır. Üyelerin haftanın belirli bir gününde bir araya gelip daha sonra kendi departmanlarıyla ilgili işlerine döndüğü bir
yapı takım olamaz. Bir takımın ortak; amacı, takım faaliyetlerinin şirketteki bağı anlayışı, takım üyeleri rolü anlayışı, bilgi paylaşımı, problem çözümü ve karar verme mekanizması, sabit çalışma ana noktaları veya davranış tipi olmalıdır.
Eş zamanlı mühendislik takımının anlaşılır bir yazılı rehberi olmalıdır. Rehberde şunlar yer almalıdır:
- Ürünün ana hatlarının özeti
- Rekabet durumu
- Takımın amacı
- Takımın hedefi
- Takımın yetkilerinin ne olduğu ve olmadığı
- Her üyenin rolü
- Problem çözme, karar verme, alet gereksinimleri, bütçe yetkisi derecesi
- Müdürün takıma karşı sorumlulukları
- Takım üyeleri ve takım dışı fonksiyonel grupların bilgi teftişi
- CEO veya yetkili kişilerin destek ve sorumlulukları
Takım çalışmasının önemi aşağıdaki tabloda da açıkça görülebilir. Takım çalışmasını başarıyla uygulayan Japon otomobil endüstrisi pilot üretimi Amerika ve Avrupa otomobil sektöründen daha hızlı gerçekleştirebilmektedir.
Şekil 7.4. Ürün pazara girmeden önceki aylardaki geliştirme süreleri
7.4. Eş Zamanlı Mühendislik Uygulama Adımları
1. Başlangıçta, tasarım çabasında aktif katılımcılar olarak tüm konu uzmanları kapsanır.
2. Geri dönülemez kararlar alma konusunda bu kararları almadan önce direnç gösterilir.
3. Ürün ve işlemin sürekli optimizasyonu yapılır.
4. İmal etmeyi kolaylaştıran ürün kavramları teşhis edilir.
5. İmalat ve montaj için bileşen tasarımı üzerine odaklanılır.
6. İhtiyaç ve talepleri en iyi eşleştiren imalat işlemi tasarımı ve ürün tasarımı bütünleştirilir.
7. Kavramlar, tüm kısıtları ifade eden imal edilebilir, satılabilir, kullanılabilir tasarıma dönüştürülür.
8. Fabrikasyon ve montaj yöntemleri ve problemleri önceden tahmin edilir.
9. Parça sayısı azaltılır.
10. Modeller arasında değiştirilebilirlik arttırılır.
11. Alt montajlarca farklılaştırılan modellere izin vermek için alt montajlar tanımlanır.
12. Çeşit ve büyüklükler daha hızlı standardize edilir.
13. Ürün ve işlemin gürbüzlüğü geliştirilir.
14. Maliyet ve işlem zamanı önceden tahmin edilemeyen zor işlem adımları teşhis edilir.
15. Mevcut işlem ve imkanlar kullanılır böylece ürün verimi yükselir.
16. Ürünler ve işlemler, bağımsız modüller ve montaj hatları halinde parçalanır.
17. Montaj sırasında başarısızlıkları yok etmek için toleranslar ayarlanır.
18. Test edilebilir alanlar belirlenir.
19. Hazırlık ve yeniden yönelimler en aza indirilerek montaj kolaylaştırılır.
20. Parçalar, besleme ve araya sokma için tasarlanır.
21. Ürünün karakteri tespit edilir.
22. Ürün, rasyonel tasarım sağlamak için ürün fonksiyon analizine tabi tutulur.
23. Tasarım, üretilebilirlik ve kullanılabilirlik incelemesine tabi tutulur.
24. Fabrikasyon ve montaj işlemi tasarlanır.
25. Montaj sırası tasarlanır.
26. Alt montajlar tanınır.
27. Kalite denetimi stratejisi montajla bütünleştirilir.
28. Her parça, toleransları montaj yöntemiyle uyumlu ve fabrikasyon maliyetleri maliyet hedefleriyle uyumlu olacak şekilde tasarlanır.
29. Üretim stratejisindeki üretim işçilerini tamamen kapsamak, en az envanterle çalışmak ve satıcı kabiliyetleriyle bütünleşmek için fabrika sistemi tasarlanır.
Şekil 7.5. Eş zamanlı mühendislik kavramı
