İşletme ruhsatı ve madenin işletilmesi:
Madde 24 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Arama ruhsat süresi sonuna kadar, tespit edilen madenin rezerv bilgilerini de
içeren arama faaliyet raporu, en az bir maden mühendisi tarafından hazırlanan
faaliyet sonrası işletme alanının çevre ile uyumlu hale getirilmesini de içeren,
işletme projesi ve talep harcının ödendiğine dair belge ile müracaatta bulunulması
halinde işletme ruhsatı hakkı doğar.
Projelerdeki eksiklikler, yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde
tamamlanır. Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanların teminatları iki katına
çıkarılır ve süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların
talepleri kabul edilmez ve teminatları irad kaydedilir.
I. Grup (a) bendi madenlerin ruhsat süresi en az beş yıldır. Diğer grup
madenlerin işletme ruhsat süresi, on yıldan az olmamak üzere projesine göre
belirlenir. Sürenin bitiminden önce yeni bir projeyle uzatma talebinde bulunulması
halinde ruhsat süresi uzatılabilir. Toplam ruhsat süresi altmış yılı geçemez. Altmış
yıldan sonraki sürenin uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Arama ruhsatlı sahalara, arama süresince belirlenen görünür, muhtemel
ve mümkün rezerv alanı üzerinden işletme ruhsatı, görünür rezerv alanına da
işletme izni verilir. Arama ruhsatının diğer kısımları taksir edilir. Mümkün
rezerv alanlarının IV. Grup ruhsat sahalarında beş yıl, diğer grup ruhsat
sahalarında üç yıl içinde görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmesi
zorunludur. Görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmeyen alanlar da taksir edilir.
III. Grup madenlerde, projede üretilmesi öngörülen madenler için gerekli
su miktarı ve gaz debisi esas alınır. Bu grup madenler, rezervuar, beslenme
alanı ve havzanın tabii dengesini bozmayacak, kapasitesini aşmayacak ve
işletme tesislerini kapsayacak şekilde ruhsatlandırılır.
V. Grup madenlerin üretimi işletme sertifikası ile yapılır. Arama
sertifikası süresi sonuna kadar yapılan çalışmaları içeren arama faaliyet
raporu ve talep harcının ödendiğine dair belge ile müracaatta bulunulması
halinde işletme sertifikası hakkı doğar.
İşletme sertifikası süresi beş yıl olup bu süre uzatılabilir.
V. Grup madenlerin üretimi arazi yüzeyinden toplanarak yapılır. Bu madenlerin
işletilmesi için yarma, galeri gibi faaliyette bulunulmasının gerekmesi
durumunda, en az bir maden mühendisi tarafından işletme projesi hazırlanarak
Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur.
Görünür rezervi belirlenen alanlar üzerine, maden işletmeciliğine engel
olacak şekilde başka grup işletme ruhsatı verilemez. Ancak farklı gruptaki
ruhsat taleplerinin aynı kişiye ait olması veya talep sahiplerinin
aralarında mutabakat sağladıklarını belgelemeleri halinde bu şart aranmaz.
Aynı alanda ayrı veya aynı gruplara ait ruhsat faaliyetlerinin
çakışmasından dolayı, ruhsat sahipleri arasında uyuşmazlık çıkması veya
kendi aralarında mutabakat sağlayamamaları halinde, Bakanlık, projeler
üzerinde ve/veya yerinde inceleme yapar. İnceleme sonucunda bu alanda,
ayrı ayrı çalışma imkanının tespiti halinde, çalışma esasları Bakanlıkça
belirlenir. Bu mümkün değilse öncelik hakkı esas alınarak faaliyete izin
verilir.
Kanunun 7 nci maddesine göre alınması gerekli izinler için ruhsat
tarihinden itibaren üç ay içinde müracaat edilmesi zorunludur. Aksi taktirde
teminat irad kaydedilir. İzinlerin alınmasından itibaren işletme izni
verilir. Bu iznin verildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde
ruhsat sahibi madeni işletmeye almak zorundadır. Bu sürede işletmeye
alınmayan ruhsat sahalarında, çalışılmayan her yıl için, projede belirtilen
üretim miktarının % 10'u üzerinden Devlet hakkı alınır. Ancak kamu
kurumlarınca işletilen bor tuzu ve Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürü
ruhsatları için bu hüküm uygulanmaz.
Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında
üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsatlar, teminatları irad kaydedilerek
iptal edilir.
Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürü ve 2840 sayılı Bor Tuzları, Trona
ve Asfaltit Madenleri ile Nükleer Enerji Hammaddelerinin İşletilmesini,
Linyit ve Demir Sahalarının Bazılarının İadesini Düzenleyen Kanunda sayılan
bor tuzu, toryum ve uranyum madenleri için bu maddede yazılı süreler
uygulanmaz.
İşletme ruhsat süresi:
Madde 25 - İşletme ruhsatı süresi on yıldan az olamaz. Bu süre, talep
üzerine ilgili daire tarafından maden rezervlerinin kaynak israfına sebep
olmayacak şekilde aranması, bulunan maden kaynak ve damarlarının rasyonel
bir şekilde işletilmesi için gerekli ve zorunlu yatırımların yapılmış ve
tesislerin inşa edilmiş olması, tesislerin üretimi seferber edecek şekilde
çalıştırılmasının sağlanması ve benzeri şartların bulunması halinde
uzatılabilir.
Ancak toplam süre altmış yılı geçemez. Süre, ruhsatın verildiği tarihte
başlar.
İşletme izni:
Madde 26 - İşletme ruhsat sahibi sahasında herhangi bir maden için proje
vererek işletme izni almadan işletme faaliyetinde bulunamaz.
İlk işletme izni, 24 üncü maddeye göre işletme projesinin ilgili daireye
tevdii üzerine işletme ruhsatı ile birlikte verilir. Bu iznin veriliş tarihin-
den itibaren altı ay içerisinde ruhsat sahibi madeni işletmeye almak zorunda-
dır. Aksi takdirde ruhsat münfesih olur.
İşletme izninin veriliş şekli yönetmelikte belirtilir.
İşletme izninin devir edilemeyeceği:
Madde 27 - İşletme izni devredilemez. İşletme ruhsatı bir bütün olarak ve
yönetmelikte belirtilecek esaslar çerçevesinde devredilebilir.
Madenlerin işletmeye alınması:
Madde 28 - İşletme ruhsat sahibi 24 üncü madde hükümleri uyarınca işletmeye
alma sırasını bildirdiği madenleri, en fazla beşer yıl ara ile işletmeye almak
zorundadır.
Değişik dönemlerde süresi içinde işletmeye alınmayan madenler ile ruhsat
sahası içinde henüz işletmeye alınmamış diğer madenler 24 üncü maddenin 2 nci
fıkrasında belirtildiği şekilde ruhsat sahibince bildirilmiş taksir sınırlarına
göre ilgili dairece taksir edilerek ruhsat alanı sadece işletmeye alınmış ma-
denleri içine alacak şekilde küçültülür.
İşletme faaliyeti:
Madde 29 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
İşletme faaliyeti, projesine ve Kanunun ilgili hükümlerine göre yürütülür.
İşletme projeleri ve değişiklikleri uygulamaya konulmadan önce Genel
Müdürlük onayının alınması zorunludur. Aksi takdirde faaliyet durdurulur.
İşletme açısından tehlikeli durumların tespiti halinde, bu halleri
gidermek için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir, mücbir sebepler
dışında bu süre uzatılmaz. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette
bulunulmaması veya tehlikeli durumun ortadan kaldırılmaması halinde
teminat irad kaydedilerek işletme faaliyeti durdurulur.
Ruhsat sahibi, her yıl nisan ayı sonuna kadar bir önceki yıl içinde
gerçekleştirdiği işletme faaliyeti ile ilgili teknik belgeleri, satış bilgi
formunu, faaliyet bilgi formunu ve işletme sahasında arama yapmış ise arama
ile ilgili bilgileri Genel Müdürlüğe vermekle yükümlüdür. Yükümlülüğün
yerine getirilmemesi halinde teminat irad kaydedilir. Yükümlülük yerine
getirilinceye kadar faaliyet durdurulur.
I. Grup (a) bendi madenler için ruhsat sahibi, her yıl nisan ayı
sonuna kadar bir önceki yıl içinde gerçekleştirdiği işletme faaliyeti ile
ilgili satış bilgi formunu, faaliyet bilgi formunu il özel idaresine
vermekle yükümlüdür. Yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde teminat
il özel idaresi hesabına irad kaydedilir. Yükümlülük yerine
getirilinceye kadar faaliyet durdurulur.
İhale:
Madde 30 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Herhangi bir sebeple hükümden düşmüş, terk edilmiş veya taksir edilmiş
alanlar ihale yolu ile aramalara açılır. İhale ilanı Resmi Gazetede yayımlanır.
İlan süresi içinde müracaat olmaması halinde alan başka bir işleme gerek
kalmadan aramalara açık hale gelir.
Ruhsat alanları arasında olup en uzak iki noktası arasında 50 metreden
az mesafe olan alanlara ruhsat verilmez. Bu alanlar bitişik ruhsat
sahipleri arasında ihale edilir.
Mülga 6309 sayılı Maden Kanunu hükümleri uyarınca verilmiş olan ve bu
Kanuna göre ruhsat hukuku devam eden çakışmalı işletme ruhsat sahalarında
yeni bir maden bulunması halinde, çakışmalı alandaki maden hakkı bu ruhsat
sahipleri arasında ihale edilerek ruhsatlandırılır.
Sahalarının ihalesinden elde edilen gelirler genel bütçeye özel gelir
ve Bakanlık bütçesine özel ödenek kaydedilir.
Teknik nezaret :
Madde 31 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Maden üretimi, bir maden mühendisi nezaretinde yapılır. Maden mühendisinin
daimi olarak istihdam edileceği işletme büyüklüğü ile istihdam usul ve
esasları Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
İşletmede istihdam edilen maden mühendisi 4857 sayılı İş Kanununun
82 nci maddesinde belirtilen iş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik
elemanların üstlendiği görev ve sorumluluğu da yerine getirir.
Maden mühendisi istihdamı veya nezareti gerçekleşmeden üretim yapılması
halinde ruhsat teminatı irad kaydedilerek faaliyet durdurulur. Maden mühendisi
istihdamı/nezareti sağlanması ve teminatın yenilenmesi ile faaliyete izin verilir.
Ruhsatın hükümden düşmesi ve alınacak tedbirler :
Madde 32 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Ruhsat sahibi sahasında gerekli emniyet tedbirlerini almak ve sahanın son
durumunu gösterir imalat haritası ve maden jeoloji haritasını Genel Müdürlüğe
vermek suretiyle terk talebinde bulunabilir.
Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş ruhsatın sahibi de gerekli emniyet
tedbirlerini almak ve sahanın son durumunu gösterir teknik belgeleri Genel
Müdürlüğe vermek zorundadır.
Ruhsat sahibi yukarıda belirtilen tedbirleri en geç altı ay içerisinde
almak ve işletme faaliyetinde bulunulan alanı işletme projesi doğrultusunda
çevreye uyumlu hale getirmek zorundadır.
Mücbir sebepler dışında bu süre içerisinde yukarıdaki tedbirleri almayan
ruhsat sahibine üç aylık ek bir süre verilir. Verilen bu sürede de gerekli
tedbirler alınmamış ise bu tedbirler valilik tarafından yerine getirilir. Valilik
tarafından yapılan masraflar ruhsat teminatından karşılanır. Teminatın yeterli
olmaması durumunda yapılan masraflar 6183 sayılı Kanuna göre tahsil edilir.
Tesislerin intikali:
Madde 33 - Arama, ön işletme ve işletme ruhsatının fesholunması, yürürlük
sürelerinin bitmesi veya terk sebebiyle sona ermesi hallerinde ruhsat sahibine
tazminat verilmeksizin kuyular, galeriler ve bunların muhafazası için yapılmış
olan iksa tesisleri Devlete intikal eder.
1 inci fıkra şümulü dışında kalan tesis, vasıta, alet ve malzeme ruhsat sa-
hibine aittir.
Madencilik fonu:
Madde 34 -(Mülga:21/2/2001-4629/1 md.)
bağlantılarının sübvansiyonunda kullanılabilir. Fonla ilgili hususlar Yönetme-
likte belirtilir.(1)
İnceleme ve denetim giderleri :
Madde 35 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Madencilik faaliyetlerinin incelenmesi ve denetimi için yapılacak masraflar,
4629 sayılı Bazı Fonların Tasfiyesi Hakkında Kanunun geçici 1 inci maddesi
gereğince genel bütçeye özel gelir ve Bakanlık bütçesine özel ödenek kaydedilen
tutarlardan karşılanır.
Madencilik faaliyetlerinin incelenmesi ve denetimleri için görevlendirilen
personele 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre hak ettikleri gündeliklerin iki
katı tutarında gündelik ödenir.
Bu maddeye göre yapılacak ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir
vergi alınmaz ve kesinti yapılmaz.
Pasa, bakiye yığını ve cürufların muhafazası:
Madde 36 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Madencilik ve müteakip safhalarındaki faaliyetler sırasında; cevher, metal
veya ekonomik değer ihtiva eden, günün şartlarında teknik veya ekonomik
değerlendirmesi mümkün olmayan pasa, zenginleştirme bakiye yığını ve cüruflar,
çevre kirliliği açısından mahzur teşkil etmiyorsa geçirildikleri son işlemden
çıktıkları şekliyle ayrı ayrı muhafaza edilir. Bu bakiye ve pasa yığınlarının
miktarları, fiziki özellikleri, usulüne göre alınmış numunelerin analiz raporları
ve döküm alanları, faaliyet raporları, plan ve haritalarda gösterilir.
İşletme ruhsatının herhangi bir sebeple sona ermesi halinde, sahadan üretilmiş
madenlerin, pasa, bakiye yığınları ve cürufların, ruhsat sahibince nakledilmesi
için bu Kanunda zikredilen mücbir sebepler dışında altı aylık süre verilir. Bu süre
içerisinde nakledilmeyen ve ekonomik değeri olan madenler valilik tarafından ihale
edilerek satılır. Satıştan sağlanan gelir özel idareye aktarılır. Ekonomik değeri
olmayan maddeler için 32 nci madde hükümleri uygulanır.
Birinci fıkraya aykırı hareket edenlerin teminatları irad kaydedilir.
Mücbir sebeplerle geçici tatil :
Madde 37 - (Değişik: 26.5.2004 t, 5177 sk.)
Mücbir sebep veya beklenmeyen haller dolayısıyla işletme ruhsat sahalarında
faaliyetin geçici olarak tatiline ruhsat sahibinin müracaatı üzerine Genel
Müdürlükçe karar verilebilir. Ruhsat sahibince müracaat tarihi, geçici tatilin
başlama tarihi olarak kabul edilir.
Geçici tatil gerektiren durumun ortadan kalkmasından itibaren üç ay içinde
ruhsat sahibi faaliyete geçmek zorundadır.
İkinci fıkraya aykırı hareket edenlerin teminatı irad kaydedilerek
en geç altı ay içinde faaliyete geçmesi tebliğ edilir. Verilen bu süre
içerisinde faaliyete geçilmemesi halinde işletme projesinde beyan edilen
üretim miktarının % 10'u üzerinden Devlet hakkı alınır.
Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürleri ve 2840 sayılı Kanunda sayılan
bor tuzu, toryum ve uranyum madenleri için bu maddede yer alan süre
kısıtlamaları uygulanmaz.
Sicilin teşkili ve özellikleri:
Madde 38 - Bütün maden hakları ve faaliyetleri ile ilgili teknik ve mali
konuları havi maden sicili, yönetmelikte belirtildiği şekilde ilgili daire
tarafından tutulur.
Maden haklarının devir, intikal, haciz, rehin ve ipotek veya sona erme
durumları bu sicile işlenir.
Maden sicili alenidir. İlgililer sicil kayıtlarının maden sicil memurların-
dan biri huzurunda gösterilmesini isteyebilir. Maden sicilindeki kayıtların
bilinmediği iddia edilemez.
Madenler üzerine iktisap edilecek haklar tescil edilmedikçe hüküm ifade
etmez.
Bir bildiğim varsa hiç bir şey bilmediğimdir. (:
