Çizgi Roman
MsXlabs.org & Temel Britannica
Çizimlerle anlatılan öykülere çizgi roman denir. Çizgi romanda kişileri olduğu gibi yansıtan gerçekçi çizgiler kullanıldığı gibi, abartılı ve karikatürleştirilmiş çizgiler de kullanılır. Bu bakımdan çizgi roman, karikatür sanatıyla iç içe, ama ondan bağımsız olarak gelişmiştir. Çizgi romanlar gerçek olayları ya da gerçekdışı öyküleri konu alabilir. Gazete ve dergilerde birkaç karede anlatılan öykülerden başka, bölümler halinde yayımlanan çizgi romanlar da vardır. Düş ürünü bu öyküler masala benzer. Kahramanları yaşlanmaz, ölmez ve hiç değişmez. Bazen doğaüstü güçleri vardır. Uçabilen, bir anda yok olabilen, güç durumlardan kolayca kurtulan üstün yetenekli kişilerden başka, konuşup gülen hayvan ve bitkiler, doğaüstü yaratıklar da çizgi roman kahramanları arasındadır.
Çizimlerin yanı sıra, karelerin ya da konuşma balonlarının içine yerleştirilen yazılar da anlatıma katkıda bulunur. Yazılarda öykü kahramanlarının sözleri, duygu ve düşünceleri yer alır.
Çizgi ve resimle bir olay anlatma yöntemi çok eskilere dayanır. Bununla birlikte bugün bildiğimiz anlamda karikatür ve çizgi romanın ortaya çıkışı baskı tekniklerinin gelişmeye başladığı, gazete, dergi ve kitap basımının hız kazandığı 18. yüzyıla rastlar.
19. yüzyılın ikinci yarısında yayımlanmaya başlanan çocuk dergileri de çizgi romanın gelişmesinde önemli rol oynadı. Avrupa'nın birçok ülkesinde çeşitli çizgi roman kahramanları yaratıldı. Ne var ki, bugün bildiğimiz biçimiyle çizgi roman ilk kez ABD'de yayımlandı. 1897'de Rudolph Dirks'in yarattığı The Captain and the Kids ("Kaptan ile Çocuklar") konuşma balonları yardımıyla yazıların çizim içine alındığı ilk çizgi roman dizişiydi. Bu dizi sonradan ülkemizde Kaptan ve Edi ile Büdü adıyla yayımlandı.
20.yüzyılda çizgi roman, gazete ve dergilerde yaygın bir biçimde kullanıldı. Ülkemizde Güngörmüşler adıyla tanınan ABD'li George McManus'un yarattığı Bringing Up Father ("Babayı Yetiştirirken") ilk kez 1913'te yayımlandı. Aslında bir roman kahramanı olan Tarzan 1929'da çizgi roman olarak yayımlandı ve serüven türündeki çizgi romanın ilk örneği oldu. Chic Young'ın Fatoş (Blondie), Al Capp'ın Hoş Memo (L/7 Ahner) adlı dizileri 1930'ların en sevilen çizgi romanlarıydı. Bu dizilerden Fatoş, yaratıcısı öldükten sonra da yeni çizerler tarafından sürdürüldü. Olağanüstü güçlere sahip Süpermen ("Süpermen") 1930'ların sonunda çizgi romanın bir dergi türü olarak kabul görmesine yol açtı.
II. Dünya Savaşı'nın ardından daha çok toplumsal eleştiriye yönelik, gülmece ve karikatür ağırlıklı çizgi romanlar ortaya çıktı. ABD'de Charles M. Schulz'un yarattığı, düşünen, sevimli köpek "Snoopy"nin yer aldığı Peanuts ("Yerfıstıklan") dizisi ilk kez 1950'de yayımlandı. Herge takma adıyla Georges Rémi'nin kahramanı Tenten (Tintin) 1929'da Belçika'da, Morris takma adıyla Maurice de Bavere'nin Red Kit (Lucky Luke) 1946'da, René Goscinny'nin yazıp Albert Uderzo'nun çizdiği Asteriks (Astérix) 1959'da Fransa'da yayımlandı. 1950'lerde çocukların yanı sıra yetişkinler için de çizgi romanlar yayımlanmaya başlandı. 1952'de ABD'de çıkan MAD dergisi çizgi romanı alaya alan yeni bir gülmece anlayışının örneğiydi. Daha sonraki yıllarda çizgi roman büyük bir hızla gelişti. 1961'de Paris'te Çizgi Roman Sevenler Derneği kuruldu. 1965'te İtalya'nın Bordighera kentinde ilk uluslararası çizgi roman kongresi toplandı.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
