Dünya Kentleri: Aşkabat

Bu topraklardan kimler geçmedi ki? Anadolu’ya Türkleri taşıyan Selçuklu İmparatorluğu bu topraklarda kök saldı. İlk olarak Akhun İmparatorluğu, sonrasında Hazarlar, Göktürk, Gazneliler, Timur, Harezmşahlar, Safeviler, İlhanlılar ve bir çoğu tarihte el değiştirerek bu topraklardan yola çıkarak Türklüğü bu coğrafyada geniş topraklara yaymışlardır.

Türkmenistan’ın başkenti olan Aşgabat, adını 1881 yılından beri taşımaktadır. Tarihi kayıtlara göre göçler ve İpek yoluna ait kervanlar binlerce yıl bu şehrin bulunduğu yerden geçmişler ve konaklamışlardır. Bu konaklamalar burada yerleşim yeri oluşmasına sebep vermiştir. Efsanelere göre yasak aşkların yaşandığı şehir olarak bilinmektedir.

Günümüzde Aşgabat 775.000 kişiyle Türkmenistan'ın en büyük şehridir. Şehrin nüfusu çoğunlukla Türkmenlerden oluşmaktadır. Daha sonra sırasıyla Rus, Ermeni ve Azeri gibi etnik azınlıklar gelir. Kentin büyük çoğunluğunun sünni müslüman olmasının yanında, hıristiyan azınlıklar da bulunur.
Aşgabat’ta 1948 yılındaki 7,3 büyüklüğündeki deprem sonucunda şehir merkezi tamamen yok olmuştur. Bu nedenle diğer Orta Asya şehirlerinde tipik olan doğu tarzı “eski şehir” yoktur. Aşgabat şehir merkezi depreme dayanıklı modern çelik-beton ve cam binalarla donatılmıştır.

Aşgabat'ta şehir yaşamının genel görüntüsü, ülkenin eski diktatörü Saparmyrat Niyazov'un kült haline getirilmiş kişiliğiyle doludur. Kentin en yüksek binası, 'Tarafsızlık Kuşağı' diktatörün altından heykeliyle taçlandırılmıştır.

Sanat Müzesi, Ülke Müzesi, Tarih Müzesi, Ruhi Cami, Bağımsızlık Anıtı,ve botanik bahçesi bazı görülmeye değer yerlerdendir. Aşgabat ayrıca ülkenin el sanatları merkezi durumunda ve özellikle de el dokuması halılarıyla meşhurdur.

Aşgabat şehri, İran sınırı yakınında, Kopet Dağları'nın eteğinde, Karakum Çölü'nde bir vahada bulunur. Aşgabat şäheri' adlı kendine ait bölgede, ülkenin Ahal Vilayeti'nde yer alıyor..

Aşgabat bir başkent olarak çeşitli yönetim binalarıyla bezenmiştir. Bunlar özellikle kentin en önemli caddesi olan Türkmenbaşı Caddesi'nde toplanmıştır. Kent uluslararası bir havaalanına sahiptir, ayrıca önemli bir endüstri merkezidir. Özellikle Makina, Elektroteknik, Tekstil ve Gıda endüstrileri yoğunluktadır. Şehirde bir kültür merkezi, üniversite, çeşitli yüksekokullar, tiyatro, müzeler ve bir hayvanat bahçesi bulunmaktadır. Aşgabat'ta birçok Türk-Türkmen okulları da eğitim-öğretim faaliyetleri göstermektedir. Bunlardan en önemlileri; T.Özal TTM, Başkent TTM ve Aşkabat Kız Lisesi'dir.

Aşgabat gün geçtikçe modern yapılaşması ile Türkmenlerin geleneksel yaşamlarından uzaklaştığını gözlemlemek mümkün. Ama buna rağmen sokaklarda yöresel rengarenk kıyafetleri ile dolaşan Türkmen kadınları şehrin havasını değiştirmektedir. Yeni yapılanma ile gelen modernize yapılar, yeşillendirmeler ve düzenlemeler şehirde gerçekten dolaşmaya doyulamayacak bir ortam hazırlamış.
Haftanın üç günü Aşgabat’ta kurulan “Çöl Pazarı” gerçekten Türkmenlerin yaşantısını hatta Türklerin yaşantısını anlatan ve dile getiren bir ortam. Yolunuz Aşgabat’a düşerse bu pazarı mutlaka ziyaret etmelisiniz. Buradan Türklerin yaşamı ile ilgili çıkarılacak çok güzel örnekler var.

Türk Mührünün Çöl Pazarı ile ilgili izlenimlerini Yol Hikayeleri fotoğraflarından takip edebilirsiniz.

Alıntı

MsXLabs Üye Girişi