Vida ve Cıvata
MsXLabs.org & Temel Britannica
Evlerimizdeki basit onarım işlerinden marangozluk, döşemecilik ve inşaat işlerine kadar pek çok alanda kullanılan çivi ve vidaların yüzlerce değişik tipi vardır; ama biçimleri ne kadar farklı olursa olsun hepsinin kullanım amacı bir şeyi bir yere tutturmak ya da iki parçayı birbirine birleştirmektir. Gövdesi boyunca sarmal bir diş açılmış olan vida çok çeşitli gereçlerde kullanılabilir ve çivi gibi çakılarak değil bir tornavidayla döndürülerek yerine takılır. Vida başı soldan sağa doğru döndürülürken gövdesindeki keskin diş de çevresindeki malzemeyi delerek ilerler ve vida başının gelip dayandığı yere kadar gömülür. Cıvata da ucuna bir "somun" takılarak sıkıştırılan bir tür vidadır. Daha çok metal gibi sert malzemeleri birbirine tutturmak için kullanılan cıvatalarda sarmal dişin malzemeyi delerek ilerlemesi söz konusu değildir; bunun yerine, sarmal diş üzerinde ilerleyen somun cıvata başına dayanarak cıvatanın sabitleşmesini sağlar. Vida ve cıvatalar genellikle çelik, paslanmaz çelik, pirinç, alüminyum alaşımları ve silisyum bronzundan, bazen de sert plastikten yapılır. Vidaların başı kullanım amacına göre değişik biçimlerde olabilir ve üzerinde tornavida ucunun oturacağı bir yarık ya da yuva bulunur. Yuvarlak başlı vidalar yassı ya da yıldız uçlu tornavidalarla, kare ya da altıgen başlı vidalar ise aynı biçimde ağzı olan anahtarlarla sıkıştırılır. Tıpkı çivilerde olduğu gibi vidaların uzunlukları da milimetreyle (ya da inçle), çapları da gene bir ölçü numarasıyla belirtilir. Yalnız çivilerden farklı olarak, vida kalınlaştıkça bu numara büyür. Vidalar da çiviler gibi telden yapılır ve bu üretim dört temel aşamada tamamlanır: Yapılacak vidanın çapına eşit kalınlıkta bir telin istenen boyda kesilmesi; telin bir ucuna vida başı yapılması; başın üzerinde tornavida ucunun girebileceği bir yarık ya da yıldız biçiminde bir yuva açılması; vidanın gövdesi boyunca diş açılması. Eskiden bu dişler talaş kaldırma yöntemiyle, yani metali oyarak yapılırdı; ama günümüzde diş açmak için haddeleme yöntemi uygulanır. Plastik vidalar ise kalıba dökülerek biçimlendirilir.
