Elementler - Küriyum

Küriyum

Küriyum sentetik olarak elde edilen gümüşümsü metalik bir element. Aktinitler serisinden olup, “Cm” kimyasal sembolüyle gösterilir. Küriyum tabii halde bulunmaz. İlk defa 1944 yılında çekirdek kimyası üzerine çalışan Amerikalı ilim adamı G.T. Seaborg ve arkadaşları tarafından elde edildi. Elementin ismi, radyoaktifi ilk bulan Pierre Curie ve Marie Curie’ye izafeten verildi.
Küriyum’un atom numarası 96’dır. Kütle numarası 238’den 250’ye kadar sıralanan 13 tane izotopu vardır. Kütleleri 245’ten 250’ye kadar olanların (249 hariç) yarılanma ömürleri 5000 yıldan fazladır. Dünyada tedarik edilmiş bütün küriyumun mikdarı yarım kilo kadar bile yoktur. Bu yüzden özellikleri çok iyi tanınmış değildir. Erime noktası 1300-1380°C arasındadır. Davranışları toryumunkine benzer. Bilinen yegane değerliği 3+ dır. Havada kolayca oksitlenir. Metali, küriyum florürden (CmF3) elde edilir. Bunun için küriyum florür baryum ile 1300°C civarında bir sıcaklıkta ısıtılır, elementel küriyum elde edilir. Mühim bir izotop olan Cm-242 plutonyum-239’un heliyum iyonu ile bombardıman edilmesiyle elde edilir. Mühim olan diğer bir izotop da Cm-244’tür. Bu izotop aynı zamanda 18,1 senelik yarılanma ömrüyle izotopların içinde en stabil (kararlı) olanıdır. Küriyum-244, amerikyum-243 ve amerikyum-244’ün nötron bombardımanı ile elde edilebilir.
Küriyumu diğer 3+ değerlikli aktinitlerden iyon değiştiricilerle ayırmak mümkündür. Keza nadir toprak elementlerinden ayrılması da yine iyon değiştirici veyahut ekstraksiyon metodunu kullanmakla sağlanabilir.
Cm-242 ve Cm-244’ün termoiyonik ve termoelektrik cihazlar yardımıyla bozundurulup meydana gelen ısının elektriğe dönüştürülmesi suretiyle bir elektrik kaynağı elde edilir. Bu güç üniteleri, boyutca küçük ve hafif oldukları için uzayda ve bazı yeryüzü şartlarında da uzun ömürlü bir güç kaynağı olarak çok uygundur.

- Alıntıdır -

MsXLabs Üye Girişi