Pars (Panthera pardus)

Pars (Panthera pardus)
MsXLabs.org & Temel Britannica

Binominal adı: Panthera pardus (Linnaeus, 1758)
Korunma durumu: Asgari endişe (LC)

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Chordata (Kordalılar)
  - Sınıf: Mammalia (Memeliler)
    - Takım: Carnivora (Etçiller)
      - Alt takım: Feliformia (Kedimsiler)
        Familya: Felidae (Kedigiller)
        Cins: Panthera
        Tür: Panthera pardus

Akrabalarından aslan, kaplan ve jaguara göre daha küçük yapılı, ama çok çevik, yırtıcı ve kurnaz olan pars (Panthera pardus), kedigillerin en tanınmış üyelerinden biridir. Bu yırtıcı memeli leopar ve panter adlarıyla da tanınır.
Parsın genellikle sarımsı kahverengi olan postu rozet biçiminde siyah lekelerle bezenmiştir. Jaguarın postundan farklı olarak rozetlerin içinde siyah benekler bulunmaz. Kara panter denen bazı parsların postu ise siyah üstüne soluk beneklidir. Uzunlukları, 1 metreye yakın kuyruklarıyla birlikte 2 metreyi aşar.
Parsın doğal yaşama alanı Afrika, Arabistan Yarımadası, Anadolu, İran, Orta Asya, Hindistan, Güneydoğu Asya ve Çin'dir. Günümüzde bu geniş bölgenin birçok kesiminde soyu tükenmiştir. Anadolu'da ise 1974'ten beri izine rastlanmamıştır. Pars genellikle sık ormanlarda, fazla yüksek olmayan kayalık tepelerde bulunur.

Dağılımı

Ağaçlara çok kolay tırmanır ve postunun desenleri sayesinde yerleştiği yaprakların arasında hemen hiç görülemeyecek biçimde kaybolarak pusuya yatar. Avlanırken pusuda bekleyip yaklaşan kurbanının üstüne birden bire atladığı gibi, avına doğru usul usul, sezdirmeden de yaklaşabilir. En gözde avları babunlar ve antiloplardır. Bazen evcil hayvanları yağmalamak için köylere girer, kaplan kadar sık olmasa bile insanlara da saldırırlar.
Parsın belli bir üreme mevsimi yoktur. Dişi bir batında 2-4, genellikle 3 yavru doğurur. Parslar iri kedigillerin en "konuşkan" olanları arasında yer alır. Gırtlaktan gelen kükreme ile boğuk hırlama karışımı sesler çıkararak aralarında anlaşırlar. Himalaya Dağları'nın karlı yüksek kesimlerinde yaşayan kar parsı (Panthera uncia) yazın 5.500 metre yüksekliğe kadar çıkar. Yumuşak postu, ısı yalıtımı sağlayan kısa ve sık iç örtü tüyleri ile rozet biçiminde lekelerle bezeli soluk grimsi dış örtü tüylerinden oluşur. Ayrıca sırtı boyunca koyu renkli bir çizgi uzanır. Kar parsı geceleri marmot ve yabani koyunları avlar. Günümüzde soyu tükenme tehlikesi gösteren hayvanlar arasında sayılmaktadır.
Bulutlu pars (Panthera nebulosa ya da Neofelis nebulosa) Asya'nın güneydoğusundaki ormanlarda yaşar. Bacakları oldukça kısa, üst köpekdişleri çok uzundur. Grimsi kahverengi postu, beneklerin yanı sıra, çevresi siyah, geniş ve koyu lekelerle bezelidir. Bulutlu pars kuşları ve maymun gibi küçük memelileri avlar.
Bazı Afrika kabilelerinin soylu bir hayvan olarak saygı duyduğu pars sık sık armalara da işlenmiştir. Eski Mısır'da yüksek rahipler üstlendikleri görevin bir göstergesi olarak pars postu giyiyorlardı. Pars çok değerli sayılan postu yüzünden kırıma uğratılarak yok olmanın eşiğine gelmiştir.

MsXLabs Üye Girişi